Bezienswaardigheden - Zuid Afrika

kaapstad

HOME / Zuid-Afrika / ZA bezienswaardigheden

inleiding

Kaapstad bijgenaamd de Moederstad en wetgevende macht is samen met Pretoria (uitvoerende macht) en Bloemfontein (rechterlijke macht) één van de hoofdsteden van Zuid-Afrika. Het is na Johannesburg de grootste stad van het land en de meest multiculturele. Sommige beweren dat het daarnaast ook de meest ongelijke stad is van Zuid Afrika t.o.v. welvaart.

De stad was oorspronkelijk een verversingspost voor Nederlandse schepen die op weg waren naar Oost-Afrika, Indië of het Verre Oosten maar werd door de Portugezen ontdekt. De Engelsen zouden de stad en de gehele Kaap overnemen van de Nederlanders. De stad is internationaal bekend om de ligging aan de voet van de Tafelberg die tezamen met andere lagere bergen en heuvels bepalen de horizon van de stad en zijn een onmiskenbaar baken geworden.

Ook Robbeneiland (daar waar Nelson Mandela 18 jaar gevangen zat) en de Victoriaanse alsmede Nederlandse Kaap architectuur zijn kenmerkend voor deze internationale stad.

Van de bevolking in de stad is 48,1% kleurling, 31,7% zwart, 18,8% blank en 1,4% Indisch. Afrikaans is de belangrijkste moedertaal in de stad en wordt door 41,4% van de bewoners gesproken. Terwijl de rijke (vooral blanke) bevolking leeft in het centrum en de wijken langs de kust woont de donkere bevolking nog altijd te vaak in de “Flats”.

highlights

Greenpoint, Waterfront en Waterkant:

Waterfront is daar waar vroeger de oude haven gelegen was; nu is het een zeer toeristische havengebied met talloze dure appartementen maar ook met talloze restaurants, dure hotels en (souvenir)winkels en warenhuizen.

Je kunt het herkennen aan het reuzenrad wat hier is neergezet maar ook door de prachtig gerenoveerde koloniale panden en toeristenboten. Daarentegen is het ook deels nog een werkende haven met dokken waar boten worden gemaakt en gerepareerd.

Naast het feit dat je naast de oude rood-witte klokkentoren je ticket naar Robbeneiland kunt kopen (en waar deze vertrekt), heb je hier o.a. het “twee oceanen aquarium”, het Chavonnes Batterij museum en het Nobelplein met vier beelden van Nobelprijswinnaars uit Zuid Afrika.

Vergeet niet even naar het kleine maar interessante “Jetty I” expositie te gaan kijken. Het was hier dat gevangenen op weg naar Robbeneiland (o.a. Nelson Mandela) vertrokken met de boot. Vanaf de boulevard heb je prachtige vergezichten. Even verder is het peperdure “Green Point” stadion te zien gebouwd voor het WK voetbal 2010.

Robbeneiland:

Robbeneiland is vooral bekend doordat Nelson Mandela en andere leiders van de anti-apartheidssysteem hier jaren gevangen werd gehouden door het toenmalige regime van Zuid-Afrika. Het is een berucht eiland net voor de kust van Kaapstad dat bijna 400 jaar gebruikt is om gevangenen en bannelingen op te bergen.

De VOC maakte er al in het begin van de 17e eeuw een strafkolonie van. Lastige zeelieden uit Kaapstad werden hier door hen gevangengezet. Het water rondom het eiland is ijskoud door de koude zeestroom die hier voorbijkomt. Slechts drie ontsnapte gevangenen die naar de kust probeerden te zwemmen hebben hun vlucht dan ook overleefd.

Van 1836 tot 1931 was Robbeneiland een leprakolonie. In 1959 werd het eiland ingericht als zwaarbeveiligde gevangenis van het Zuid-Afrikaanse apartheidsregime. Robbeneiland kreeg pas internationale attentie toen Nelson Mandela hier niet minder dan 18 jaar gevangen zou zitten. Er was een kalkmijn op het eiland waar de gevangenen kalksteen moesten winnen. Door het felle verblindende licht en het fijne stof in de witte kalkmijn raakten de ogen van Mandela en andere gevangenen beschadigd.

Tijdens het werk in de kalkmijn konden de gevangenen soms wel met elkaar praten, hoewel ze het van de bewakers niet over politiek mochten hebben. In 1991 werden de laatste politieke gevangenen vrijgelaten van Robbeneiland en in 1996 werden de laatste criminele gevangenen overgeplaatst en werd de gevangenis gesloten.

Het eiland werd in 1999 door UNESCO als cultuurerfgoed op de Werelderfgoedlijst geplaatst. Inmiddels worden op Robbeneiland rondleidingen gegeven aan toeristen (en Zuid-Afrikanen) door ex-gevangenen.

Tafelberg:

De Tafelberg heeft een kenmerkende platte bovenkant, en is ongeveer drie kilometer breed. De Tafelberg is van vanuit de wijde omgeving te zien en is beeldbepalend voor de omgeving en Kaapstad Het hoogste punt op de Tafelberg is McLear’s Beacon met 1086 meter.

Rondom de berg is het Nationaal park Tafelberg gelegen wat reikt van de Tafelberg tot het einde van de Kaap. Ongeveer 2/3 van het schiereiland behoort tot dit park. Beklimming van de berg is een grote toeristische attractie. Je kunt ook met de kabelbaan naar boven gaan. Indien er veel wind staat wordt deze gesloten. Vaak is de berg gehuld in nevelen wat men het tafelkleed noemt.

Bo Kaap en de Stadskom (City Bowl):

Het echte centrum van Kaapstad is niet heel groot en goed bewandelbaar. “Long straat’ is de uitgaanstraat terwijl “St. George’s Mall” de grote voetgangers winkelstraat is. Het “Groenmarktplein” is een heerlijk pleintje met veel schaduw van bomen en bevat naast vele leuke terrasjes, een “Afrikaanse” (souvenir)markt en het oude stadhuis.

Vlakbij het treinstation is de “Grand Parade” (het grote plein) waar ooit het eerst gebouwde Nederlandse fort stond en vooral bekend stond om z’n slavenhandel. Nelson Mandela gaf hier z’n eerste speech na 27 jaar gevangen te hebben gezeten op het balkon van het naastgelegen “centrale bibliotheek” voor een krijsende menigte.

Naast het plein is het kasteel “de goede hoop” gelegen (zie musea). Aan de drukke “Adderley” straat ligt o.a. “de Groote Kerk”. Deze staat op een perceel waar in 1678 de eerste kerk van Zuid-Afrika werd opgericht.

Het huidige gebouw is de derde en dateert uit het jaar 1836. Ernaast is het “Isiko Slave Lodge” gelegen dat naast het houden van slaven ook een gevangenis, hoerenhuis en gekkenhuis heeft gefungeerd. Het is nu een museum. Op de hoek van de straat en het begin van de “Gardens’ staat het prachtige statige Parlementsgebouw. Het was in dit rood-witte koloniale pand dat oud president “Verwoerd” in 1966 werd doodgestoken.

Via een heerlijk schaduwrijk pad kun je de eigenlijke “tuinen” ingaan (daar waar de Nederlands hun eerste kruiden en planten plantten) en een kijkje nemen door het hek van “het Tuynhuis” – de ambtswoning van de president. Ook het Holocaustmuseum, de nationale Galerie en de nationale bibliotheek zijn hier aan gevestigd.

Simon’s Town:

De Victoriaanse buitenwijk “Simon’s Town” ligt op zo’n 20 km van het centrum van Kaapstad aan de zuidoostkust (False Bay). De haven werd in gebruik genomen als Nederlandse winterhaven i.p.v. het winderige Kaapstad en fungeert tot de dag van vandaag als het hoofdkwartier van de Zuid Afrikaanse marine.

Het heeft een marine-, historisch en speelgoedmuseum en tal van interessante architectonische gebouwen alsmede wat zandstrandjes. Belangrijkste bezienswaardigheid zijn de “Boulders” – twee stukjes beschermd en beschut strand met enorme rotsen waar een kolonie van zo’n 3000 wilde zwartvoetpinguïns verblijven. Je kunt d.m.v. aangelegde houten vlonders deze beesten van zeer dichtbij bewonderen.

Andere bezienswaardigheden:

Het Districts “zes” museum, het beklimmen van zowel “Leeukop” (Lion's Head) en Seinheuwel of de leeuwenromp (Signal Hill). Ook kun je een middagje op een van de stranden van Kaapstad jezelf vermaken (Clifton Bay, Camps Bay, Bloubergstrand of in Muizenberg).

geschiedenis

Zuid-Afrika heeft een beduidende rol gespeeld bij de ontwikkeling van de vroege mens. In het Langebaan-strandmeer ten noorden van Kaapstad is een menselijk spoor uit de periode 115.000 v.Chr ontdekt. De stammen die hier woonden voordat de Europeanen aanspraak maakten op de Kaap waren de “San” en de “Koekhoen”, semi nomadisch.

Tijdens de reis van de Portugees “Dias” in 1488 van het Oosten naar Europa had hij voor de eerste keer de Kaap gezien en besloot om ook hier voet aan wal te zetten en een kruis op te richten.

De Portugezen noemden het eerst “Kaap der Stormen; de koning zou het later de Goede Hoop herdopen. Ondanks de strategische ligging van de Kaap, hadden de Portugezen geen belang om er een permanente nederzetting te stichten. In 1611 voer een Hollands schip voor het eerst rechtstreeks van de Kaap naar Indië, in plaats van via de kustlijn van Oost-Afrika.

Van Riebeeck

Toen het Nederlandse schip “Nieuw Haarlem” op zijn terugreis van Indië op 25 maart 1647 met een bemanning van zestig leden aan de Kaap strandde, hadden de plaatselijke Khoikhoi voor het eerst een lange periode contact met de Hollanders.

Hun berichten over het gunstige klimaat en de goede ervaringen met de Khoikhoi en de ruilhandel, was voor de VOC beslissend om een verversingspost aan de Kaap te stichten.

Op 6 april 1652 hadden Jan van Riebeeck samen met zijn vrouw en vierjarige zoon en negentig manschappen, waaronder zeven andere vrouwen, in de Tafelbaai voet aan wal gezet.

Als bescherming tegen aanvallen van de inboorlingen hadden de Nederlanders onmiddellijk het Kasteel de Goede Hoop gebouwd. Van Riebeeck gaf opdracht om een fort voor tachtig mensen te bouwen, kleine akkers aan te leggen, groenten en vruchten te verbouwen en veehandel met de inheemse bevolking te drijven.

De Compagnie wilden goede betrekkingen met hen hebben. De haveninfrastructuur bleef eeuwenlang beperkt tot een eenvoudige houten kaai die in 1656 vlak bij het Kasteel de Goede Hoop werd gebouwd. Vooral tijdens de Kaapse winterstormen was Tafelbaai geen veilige ankerplek voor schepen en vaak lag het goederenvervoer door de ongunstige weersomstandigheden dagenlang stil.

Conflict dreigt

Pas in 1743 werd de VOC's winterhaven verhuisd naar Simon's Town. Deze ankerplek was veilig maar moeilijk bereikbaar vanuit de binnenstad. De oorspronkelijke bevolking, de Khoi en de San, weigerde echter verder met de Europeanen handel te drijven. Om die reden voerden de Nederlanders slaven in uit hun koloniën Madagaskar en Indië. Met de eerste invoer van slaven in het jaar 1658 verdubbelde de Kaapse bevolking.

Naast meer Nederlandse kolonisten kwamen nu ook Duitsers en Franse hugenoten naar de Kaap. Na een verpletterende nederlaag van de Khokhoi trokken zij weg terwijl andere zich vermengden met de nieuwe blanke heersers. Toen eind achttiende eeuw de VOC bankroet ging en Nederland een Fransgezinde regering kreeg, werden Kaapstad en de Kaapkolonie in 1806 veroverd door de Britten door een slag in 1806 bij Bloubergstrand.

De oorspronkelijke kolonisten voelden zich steeds meer onderdrukt door de Britse kolonisator en trokken uiteindelijk in groten getale als de Boeren het Zuid-Afrikaanse achterland in. In 1902 was onder het mom van een plaag de bijna gehele zwarte bevolking uit het havengebied verscheept naar wat later de “Flats” genoemd zou worden. Pas in 1910 verkregen de kolonies zelfstandigheid als de Unie van Zuid-Afrika.

Een belangrijke stad

Gedragen door belangrijke wereldgebeurtenissen heeft de haven van Kaapstad heeft twee keer in zijn geschiedenis een grote strategische rol gespeeld. Enerzijds tijdens de Tweede Wereldoorlog, toen zes miljoen soldaten via de haven naar Kaapstad kwamen en ongeveer 13,000 schepen in de dokken werden hersteld. Anderzijds tijdens de Suezcrisis in het jaar 1973 toen het Suezkanaal werd gesloten en schepen op weg naar Europa en de oostkust van Amerika de route via Zuid-Afrika namen.

Dit betekende een grote toeloop van schepen in Tafelbaai.In 1948 toen de extreem rechtse “National Party” aan de macht kwam werden tienduizenden zwarten verplaatst. District Six is een goed voorbeeld hoe dat in z’n werk ging. In 1986 werd een algehele totale oplossing geprobeerd door zo’n 70.000 donkere mensen te verplaatsen.

Op 11 Februari 1990 hield de net vrijgelaten Nelson Mandela z’n eerste publieke speech vanaf het balkon van het stadhuis in Kaapstad. In 2008 werden duizenden Afrikaanse migranten bedreigd om onmiddellijk de townships en land te verlaten aangezien de Zuid Afrikanen hun zien als de reden waarom het nog steeds niet goed gaat met de economie van hun land.

tips & advies (2015)

De internationale luchthaven van Kaapstad (Cape Town International Airport), na de OR Tambo Internationale Luchthaven (dichtbij Johannesburg) de grootste luchthaven in het land, ligt ongeveer 22 kilometer ten oosten van de binnenstad. “Shosholoza Meyl” is een passagiersdienst van Spoornet en bedient twee langeafstand treindiensten tussen Kaapstad en Johannesburg via Kimberley en een wekelijkse dienst van en naar Durban via Kimberley, Bloemfontein en Pietermaritzburg.

De haven van Kaapstad is de grootste van de vier belangrijke havens in de provincie West-Kaap en behandelt jaarlijks ongeveer acht miljoen ton goederen. De haven voorziet vooral de West-Kaap maar beschikt ook over vijf diepzeeankerpunten. Busstands en minitaxi’s staan op verschillende plaatsen rond het Centraal Station van de stad opgesteld. “MyCity” bus heeft verschillende lijnen die de verschillende wijken in Kaapstad aandoen.

Ook rijdt er een “MetroTrain” die je o.a. kunt nemen als je naar Muizenberg, Simon’s Town maar ook naar Stellenbosch wilt gaan.

Kaapstad (Centrum) – Simon’s Town: het beste kun je naar deze buitenwijk (of buitenstad) komen met de “MetroRailWay”. Frequent gaan er treinen die er zo’n uur over doen richting Simon’s Town. Een derde klasse retour ticket kost je 20R. Je zult bij “FishHoek” uit moeten stappen waar je overstapt in een shuttle bus (gratis). In totaal duurt de reis 1,25 uur. Je kunt dan gaan lopen door de stad naar de pinguin kolonie (3 km) of een minitaxibusje 10R betalen.

Kaapstad - Kimberley: je kunt met de “Shosholoza Meyl” op di, wo, do, vrij en zondag meen ik naar Jo ‘burg treinen. Als je naar Kimberley wilt kun je de trein nemen van 10:00 en dan staat gepland dat je rond half vier ’s nachts aldaar aankomt. Prijzen zijn 350R voor een zitter en 540R voor een sleeper.

Naam : Kasteel de Goede Hoop

Adres : Aan de “Grand Parade”

Prijs : 30R

Tijd : 09:00 – 16:00

Inhoud:

Dit nog steeds deels actieve militaire hoofdkwartier van Kaapstad was het tweede fort wat de Nederlanders bouwde in de stad om het te beschermen tegen andere opdringerige Europeanen. Het werd gebouwd tussen 1666 en 1679 en wordt nu gezien als het oudste gebouw (wat nog overeind staat) van Kaapstad.

Er is een interessant militair museum in gevestigd wat naast de Boeren- en Zoeloe-oorlogen ook WWI en WWII laat zien en dan met name de deelname van Zuid Afrika. Er worden tours verzorgd en je kunt het wisselen van de wacht zien maar je kunt ook op eigen gelegenheid over de binnenplaatsen van dit historische kasteel wandelen.

“Long Street” is de uitgaansstraat van Kaapstad met talloze restaurants, bars en cafés. Maar ook rond “the Gardens” zijn hele leuke (rustigere) terrassen te vinden. Vooral in Kloofstraat is dit het geval.

Naam : “Ashanti” lodge (Gardens)

Adres : 11 Hof straat

Prijs : 120R (camping)

Tel.nr. : 021 423 8721

Website : www.ashanti.co.za

Inhoud:

Prachtig rustig gelegen in de “Gardens” regio ligt dit behoorlijke feesthostel. Het heeft een binnenplaats met redelijk groot zwembad, een keuken die je kunt gebruiken (met gratis koffie en thee), een grote receptie inclusief lobby, een soort van informatie- of tourbureau en niet te vergeten een grote bar. Er is gratis WIFI en het is een van de weinige plekken (eigenlijk de enige) waar je in Kaapstad kunt kamperen.

De plek is niet super – het is klein (er kunnen 4 tenten staan), er ligt zand en het is een beetje een dode hoek. Voordeel is dat je hier goed kunt slapen, geen last hebt van de bar (als de deur aldaar gesloten is) en eigenlijk een beetje anoniem bent. Je staat wel dicht op elkaar en je staat ’s middags (met een beetje ongeluk) in de volle zon. Het ligt in een gezellige wijk met “Long street” (centrum) en de “Gardens’ op loopafstand.

Robbeneiland:

De overtocht naar Robbeneiland geschiedt per boot, vanuit de Nelson Mandela-gate in de haven van het Victoria & Alfred Waterfront bij Kaapstad. Kosten zijn 300R all-inn en de boten vertrekken om 09:00/ 11:00/ 13:00 en 15:00. Zonder deze boot kun je niet op Robbeneiland komen. De trip duurt bijna een uur.

Bij aankomst wordt je geacht in een van de bussen te stappen waarna je een 45 minuten durende bustour krijgt aangeboden over het eiland. Je krijgt o.a. het bewakersdorp te zien maar ook de groeve waar o.a. Nelson Mandela jarenlang dwangarbeid heeft gedaan. Daarna wordt je bij de eigenlijke gevangenis afgezet en krijg je een 30 tot 45 minuten tour door de gevangenis waarbij je o.a. Nelson Mandela’s cel te zien krijgt. Daarna ga je weer terug met de boot.

Tafelberg en NP:

Je kunt op twee manieren de beroemde Tafelberg opkomen en van het prachtige uitzicht genieten. Je kunt via verschillende wandelpaden bovenkomen waarbij het pad dat via de “Platte klip vallei” loopt het snelste en populairste is. Deze wandeling is behoorlijk zwaar door de steile trappen en de hitte. Duur is 2,5 uur vanaf de kabelbaan. Voor zo’n 80R in de taxi kun je deze bereiken vanaf de stad. Openbaar vervoer reikt niet zo ver.

Wel kun je vanaf de “Kloofstraat” lopen. Vanaf Kirstenbosch National Botanical Garden vertrekken 'Nursery Ravine' en 'Skeleton Gorge'; Bridle Path vanuit Constantia; Indian. Venster van het onderstation van de kabelbaan, en Kasteelspoort en Pipe Track vanuit Camps Bay. Deze wandelingen zijn moeilijker en minder duidelijk aangegeven. Je kunt ook met de kabelbaan gaan – er kunnen 65 mensen per keer mee en roteert zodat een ieder alle kanten goed kan bezichtigen. Kosten zijn 240R voor een retour en 125R voor een enkeltje.

Dit is wel altijd afhankelijk van de weersomstandigheden aan de kabelbaan en bovenop de berg. Sterke wind of te slecht weer of te zware bewolking bovenop het plateau kunnen ervoor zorgen dat de kabelbaan niet opgestart wordt. Op de top van de Tafelberg is een restaurant, curiowinkels, en een aantal korte wandelingen. Het is ook het startpunt van langere wandelingen die over de ganse Tafelberg lopen en meestal de berg ook afdalen.

TIPS:

Doe goede wandel schoenen aan, een hoofddeksel, zonnebril, zonnecrème en veel drinken en snacks mee. Andere tip is om zo vroeg mogelijk te beginnen zodat de zon nog niet zo fel is.

Het schiereiland, Kaapschiereiland genaamd, is een van de zes florarijken van de wereld, te weten de Kaapflora. Veel soorten zijn specifiek voor de regio en uniek in de wereld. Hieronder vallen vooral fynbos, een soort heideachtige bebossing, en proteas, de nationale bloem.