Mazurische meren en Wolfsschanze

Onderweg vele Poolse vlaggen en oude mannen in uniform; bij het zeer moderne informatiecentrum in de stad horen we dat er een religieuze feestdag is en dat er vele concerten te zien zijn. We wandelen langs het Augostow-kanaal dat vele terrassen telt en mij aan Nederland doet denken.

Ik lees in de reisgids dat in 1944 een twee maandenlang offensief tussen de Russen en Duitsers gaande was en daardoor 70% van de stad geruïneerd is geweest.

Eigenlijk vinden we het veel te druk en toeristisch hier en aangezien we vanuit het dorp ook het bos niet in kunnen lopen besluiten we een bus naar het bos zelf te nemen. Nabij het kleine stadje “Przewiez” stappen we uit bij een klein wegrestaurant midden in het bos en bestellen wat bier met siroop en gaan zitten op het terras met picknicktafels. Moe en veel te laat zwalken we van het terras af en wandelen over de vele bospaden langs chalets, vakantiehuizen om uiteindelijk een plek te vinden voor de nacht.

Totaal geen probleem om hier onze tent op te zetten en te wild kamperen voor de nacht.

’s Morgens regent het en we blijven beide afzonderlijk in onze tent afwachten. Ondertussen springen talloze kikkers op onze tentzeilen om binnen te schuilen. Als het droog wordt, springen we onze tent uit, pakken in en zijn een beetje kwijt waar we heen moeten.

We lopen door wat loopgraven heen, zien wat fundamenten van bunkers en we staan opeens in het bunkercomplex “Mauerwald”. Eerst zien we transformatorbunker nr.3 en gaan naar binnen.

Daar donkere, klamme, smalle beklemmende gangen vol met graffiti en muggen. Een aantal kleine kamers waar je goed moet opletten waar je loopt (d.m.v. een zaklantaarn) met gaten in de muur voor de ventilatie. Naast de grote bunkers zien we vele betonnen stellingen en ruïnes waarvan we het doel niet kunnen achterhalen. Er loopt een Poolse man rond en we vragen of we even mogen kijken op z’n map.

De man vertelt in goed Engels dat er hier zo’n 30 bunkers waren en honderden andere gebouwen. Naast zo’n 300 luitenants hebben hier grote namen zoals “Guderian”, “Von Paulus” en “Von Stauffenberg” vergaderd.

We besluiten een gegrilde worst te eten op het parkeerterrein en daarna de bus te pakken naar het andere veel drukkere bunkercomplex Wolfschanze. Gelukkig mogen we onze tassen achterlaten in een keet en zien we op de kaart waarom deze plek door Hitler is gekozen; ver weg van steden, dorpen, wegen en beschermd door dichtbegroeid bos en vele meren.

Het gebouw waar de aanslag op Hitler in 1944 is totaal verwoest op wat fundering na een plaquette als herinnering aan Claus Von Stauffenberg.

We hebben een route gemaakt langs de meest belangrijkste gebouwen van dit gigantische complex bestaande uit 80 gebouwen! We zien Goring’s huis, Bormann’s huis, casino, garages, Jodl’s huis waarvan er sommige nog prima uitzien. Hitler’s gigantische bunker nr.13 is natuurlijk het klapstuk. De muren zijn zo’n 8 meter dik en we proberen ons voor te stellen hier 3 jaar te moeten wonen.

We lezen op een bord dat hier 4x per jaar de camouflagenetten vervangen werden, naar genoeg het seizoen. Er schijnt een vliegveld dichtbij te hebben gelegen, net als een treinstation en dat alle nazibonzen huizen hadden in de buurt.

Met de bus komen we aan in “Rastenburg” maar eigenlijk willen we door naar “Swieta Lipka” omdat we weten dat accommodatie hier prijzig is. Vanuit de bus zien we de prachtige kerk al die het dorp bekend heeft gemaakt. In onze reisgids werd al gewaarschuwd dat de pelgrim-accommodatie hier vaak vol is en dat blijkt vandaag niet anders te zijn.

Nu beginnen allerlei mensen zich met ons te gaan bemoeien en worden we gemaand mee te lopen naar een priester.

Deze weet het ook niet en we worden meegenomen naar priester Mark die blijkbaar toestemming geeft onze tenten op te zetten in de tuinen van het klooster. Daarna wordt ons medegedeeld dat we gratis kunnen mee-eten in de kelder. Van hot en her en ook nu moeten we haastig eten want ze zijn al aan het opruimen.

Met stoppelbaard, grote tas en Engels sprekend zijn we hier toeristische attracties en proberen mensen ons “smalesz” te laten eten – dit is een typische lekkernij uit de regio bestaande uit gebakken maagvet. Het is prima te eten en we moeten opletten dat onze vanmiddag gekochte bierflessen niet teveel lawaai maken in onze tassen.

De onze lieve vrouwenkerk is een gebouw zoals je er niet veel ziet – naast de “carved tree” mythe zijn hier vele “wonderen” gebeurt beweert men. Vele prachtige fresco’s behangen de muren van deze houten kerk en het pronkstuk is het orgel wat de hele achterwand in beslag neemt. Naast de kerk en het klooster is de tuin die aan een muur gelegen is. Hier slepen we wat grote stukken hout bij elkaar zodat we een tafel en stoelen hebben en zetten onze tenten op.

Omdat het al snel donker wordt ontsteken we onze kaars en openen stiekem onze flessen bier. Tussen acht en tien mogen we gratis douchen in een grote ruimte achter het klooster en daar maken we gretig gebruik van.

Ondanks mijn verzoek om ons vlakbij het kasteel af te zetten worden we toch bij het station uitgelaten. Het is vandaag Nederlands weer met wat zon afgewisseld met wolken en wind als we ontbijten in het park van de stad.

De tuin rond het kasteel ziet er niet uit en we lopen snel de loopbrug over het kasteel in waar hier wel een prachtige tuin ligt omringd door een tweeverdiepingen hoge gebouw.

We mogen onze grote tassen achterlaten terwijl we met twee Poolse dames kamer na kamer worden binnen geleid. Het hele complex is in rode bakstenen gebouwd en vooral de bogen aan het plafond vallen op. Als we een grote zware houten tafel zien zie ik de ridders er al omheen zitten zich tegoed doen aan een gegrild varken en grote kelken bier.

De kamer ernaast doet me denken aan “Alice in Wonderland” met z’n schaakspeltegels aan wand en vloer. We zien vervolgens het uitzicht, de gevangenis en een voor mij nietszeggende expositie op zolder. Het kasteel is volgens mij voor alles gebruikt: barak, magazijn, hospitaal en weeshuis.