Reisverhalen - Vietnam

son la

de hel in paradijs

De Fransen hebben Son La gebruikt om hier in het jaar 1908 een strafkamp of gevangenis te bouwen met vooral politieke gevangenen die zich verzetten tegen het Kolonialisme of die er “andere” gedachten op nahielden. Zoals zo vaak bouwden zij deze op de top van de heuvel midden in de stad.

En ook zoals zo vaak is het in Vietnam een “crime” om een museum of bezienswaardigheid te vinden want niets staat aangegeven en lokale mensen hebben vaak geen idee wat je nu eigenlijk wilt terwijl het voor ons toch zo overduidelijk is.

Na een lange wandeling de heuvel op, vragen, vragen en nog ‘ns vragen kom ik behoorlijk bezweet aan bij het inmiddels opgezette museum.

"off loading"

Het museum laat ik voor wat het is en langs de stenen muur naar de ingang van het Franse koloniale strafkamp Son La.

Wat je ziet is grotendeels renovatie en replica maar het geeft toch een beeld hoe het hier ooit heb moeten zijn. Amerikaanse bommenwerpers hebben tijdens de Amerikaanse of Vietnamoorlog hier vaak hun “off-loading” laten vallen als zij op hun weg terug waren naar hun vliegbasissen in Laos.

Grote muren staan om het vierkante best kleine complex heen en daarop zijn delen van groene flessen in het beton gezet tegen vluchtpogingen. Door het ijzeren hek en dan een groot gedeelte met ruïnes.

De Fransen zijn begonnen met een klein kamp om het in de jaren 30 en 40 vier keer zo groot te maken. In totaal zouden er meer als 1000 mensen hier hun “straf” uitzitten.

hoger kader

De wachttoren op de hoek is nagebouwd maar geeft wel een mooi beeld. Achterin kun je de grote cellen bekijken waar de gevangenen aan hun enkels (zie ook de cellen in Hanoi) werden vastgeketend.

Je kunt lezen dat de Revolutionairen praatgroepen ontwikkelden toen ze hier werden ondergebracht en verder “werkten” aan hun plannen. Ironisch gezien werd het een leerschool voor communisme en velen werden na de Franse oorlog hooggeplaatste leden in het kader van de partij voor onafhankelijkheid.

Je kunt ook de ondergrondse cellen zien maar het licht werkt hier niet en het is aardedonker. Hier zouden gevangenen zijn opgesloten na hun hongeractie in de jaren 50. In de andere grote cel zijn veel vitrines met spullen van toen en foto’s. Ook staat hier een maquette van de gehele gevangenis. Maar ook hier doet het licht het niet helaas.

Na een half uurtje rondkijken komt er een hele tourbusgroep het terrein oplopen wat voor mij het sein is om te vertrekken.

Franse oorlog (1946-1954):

Na WWII wilde Frankrijk de touwtjes weer in handen nemen in hun “oude” kolonie “IndoChina” waarvan Vietnam een deel was. De communist “Ho Chi Minh” had in de oorlog met z’n “Vietminh” tegen zowel de Koloniserende Fransen als de Japanse bezetter gevochten en was deels bevoorraad door de Amerikanen.

In 1945 tijdens de chaos na de oorlog riep “Ho” de onafhankelijkheid van Vietnam uit maar dit liep even anders. Er heerste complete chaos in het land en zelfs “Ho” vond het beter om de Fransen eerst de rust te herstellen om dan na vijf jaar te vertrekken.

Maar de relatie tussen de “Vietminh” vertroebelde al snel en al in 1946 vluchtte “Ho” met z’n strijders de bergen in en begon een guerrilla oorlog tegen de Fransen – de zogenaamde “Viet-Franco” oorlog.

karoake

Ik wandel dezelfde weg terug en wacht op een bus in de drukke doorgaande route naar m’n hostel. Een dronken Vietnamees (uitzonderlijk om deze te zien) komt op een centimeter voor mij staan en begint uit volle borst een lied te zingen over “Ho Chi Minh”.

Misschien omdat ik er uitzie als een Amerikaan, misschien omdat ie denkt dat ik legerkleding draag maar echt genieten kan ik niet van wat hij uitkraamt. Ik heb geen idee hoe te reageren en zet een stap naar achteren waarop hij volgt.

Opeens komen mensen uit winkels de straat oplopen om te kijken wie er wat zingt tegen wie. Voorbijgangers knikken goedig naar mij om aan te geven dat ik vooral niet moet reageren. Ik zou al blij geweest zijn met een lokale bus maar nu is het een geschenk uit de hemel.

Zijn er toch mensen die wel begrijpen wat voor mij zo normaal is.

tips & advies (2014)

Het busstation is zo’n 5 kilometer ten zuidoosten van het centrum van de stad. Een brede doorgaande weg leid dwars door het centrum, vertakt zich over een aantal parallel wegen en gaat dan de stad weer uit (richting Dien Bien Pho).

Er rijden hier ook “xe buyt” lokale bussen die welgeteld 10.000 VND vragen voor een ritje van een paar kilometer. Een motortaxi vraagt het dubbele hier.

LET OP:

Ik stapte in “Tong Dau” in een busje met daarop het bordje “Son La” en vroeg een aantal keren aan de controleur of de bus ook daadwerkelijk naar “Son La” ging en liet zien dat ik naar het busstation wilde. Toen wij op 12 kilometer van m’n bestemming waren gingen we een andere weg in en stopte op zo’n 10 km van de stad.

Hier moest ik maar een taxi of motortaxi nemen. Ik ging niet akkoord (ik was als enige over in de bus) en eiste dat de heren (die ik 150.000 VND had betaald voor de rit) de motortaxi zouden betalen naar het busstation van “San Lo”.

Na enig amok gingen ze akkoord.

Naam : “Oude Franse Koloniale Gevangenis” (museum)

Adres : Nha Tu Cu Cua Phap

Prijs : 30.000 VND

Tijd : 07:30 – 11:00 en 13:30 – 17:00

Inhoud:

Dit was de plek waar in de eerste helft van de 20e eeuw anti- Koloniale Vietnamese Revolutionaire onruststokers werden opgesloten. Replica torens en wachttorens zijn nagebouwd op de plek die uitkijkt op de ruïnes van de fameuze cellen.

Totaal omringd was deze gevangenis bij z’n bouw zo’n 500m2 groot. In de jaren 30 tot 40 werd deze uitgebreid tot 2130m2 klaar voor meer dan 1000 gevangenen. Het complex werd helaas grotendeels verwoest door de Amerikaanse bommenwerpers die de lading die ze nog overhadden (“off loading”) van hun aanvallen op Noord Vietnam vaak hierop gooiden.

De laatste jaren zijn delen gerenoveerd.

In de stad “Son La” die heel smal maar kilometers lang is zijn voldoende slaapplaatsen; hoe dichter je bij het centrum (en het gevangenismuseum komt) hoe prijziger het wordt lijkt het.

Aan de andere kant is het niet vol met guesthouses en hotels. M’n eerste optie “Huong Sen” zag er behoorlijk prijzig uit van de buitenkant.

Naam : Nha Nghi “Xuan Mai”

Adres : so nha 02 duong Le Duan to 1 phuong quyet Tam

Prijs : 125.000 VND (single/ double)

Tel.nr. : 0936 – 192176/ 0223 855 034

Inhoud:

Dit hostel ligt op zo’n 100 a 200 meter schuin tegenover het busstation van “Son La”. Er zijn hier meerdere hostels die zo te zien nagenoeg hetzelfde geven en vragen. Ik had een goedkoop kamertje (moest wel afdingen vanaf 150.000), niet helemaal super schoon maar OK voor een nacht. Ruim met twee 1,5 persoons bedden, twee stoeltjes en een tafeltje en een eigen wc en douche.

Het raam zat (gelukkig) niet langs de zeer drukke weg aan de voorkant. Er hangt een enigszins schone handdoek, wat zeep en een stuk wc rol. Ook is er WIFI. De familie is vrij vriendelijk (zien niet zoveel buitenlanders zo te merken) en alleen de dochter spreekt een beetje Engels.

BESTEDINGSTIJD:

Aangezien het grootste gedeelte vernield is (van de oude gevangenis) heb je niet meer dan een uurtje nodig om de hele site op je gemak te bekijken. De stad “Son La” heeft voor de rest weinig tot geen andere toeristische bezienswaardigheden.

TIPS:

Schrijf op een papiertje (als je gaat wandelen of met de lokale bus gaat) dat je naar “Bao Tang Son La Museum” wilt gaan. Je kunt een flesje water gebruiken voor de wandeling en voor de rest heb je niets nodig.

Als je naar het gevangenismuseum wil zul je eerst met een “motortaxi” of lokale bus moeten gaan. Ik ben met de bus gegaan; een busstop (paaltje) staat schuin tegenover het hostel. Ik geloofde het niet maar een ritje in deze stad met de lokale bus kost 10.000 VND (veel duurder dan in Hanoi of HCMC).

Laat de controleur je papiertje zien (zie tips) en na zo’n 4 a 5 kilometer zet deze je uit langs de drukke weg. Steek deze over, een brug en dan kom je weer op een kruispunt. Recht oversteken links langs een stuk markt of terrein met veel terrasjes en dan de eerste links, een steile heuvel op.

Dan is er een weer een drukke weg, hier linksaf en dan weer links wederom een steile heuvel op met heel veel bamboe-bomen. Hier is bijna geen verkeer meer. Het museum ligt nu aan je rechterhand. Links heb je een prachtig uitzicht over de stad. Een goed herkenningspunt is de grote TV toren.