Reisverhalen - Vietnam

dien bien phu

roversbendes

De route naar Dien Bien Phu is zoals verwacht mooi met hoge flanken aan de noordzijde Hoang Lien die de Fransen de “Tonkin” Alpen noemde. Dit gebied was lang een “criminele” zone tussen Vietnam en China; het was ongeschikt voor het aanleggen van rijstvelden en in de 19e eeuw en je moest uitkijken voor overvallen van roversbendes.

Tot voor kort was “opium” hier het gewas wat het meeste opleverde. Nu zie ik bergvolkeren langs de weg lopen en scooters met rieten manden vol kippen, eenden, biggen en zelfs honden voorbij scheuren.

Onderweg zie ik talloze leden van bergstammen langs de weg wandelen – zwarte strakke rokken, paarse strakke tricots in verschillende kleuren, een sjerp om de heup en een zwart kleedje met stiksels of een gekleurde sjaal om hun hoofd.

Het is nog maar elf uur als ik aankom op het bijna lege busstation van DBP, de naam van de stad die mij doet rillen.

De 1^e IndoChina oorlog:

Na WWII wilde Frankrijk de touwtjes weer in handen nemen in hun “oude” kolonie “IndoChina” waarvan Vietnam een deel was. De communist “Ho Chi Minh” had in de oorlog met z’n “Vietminh” tegen zowel de Koloniserende Fransen als de Japanse bezetter gevochten en was deels bevoorraad door de Amerikanen.

In 1945 tijdens de chaos na de oorlog riep “Ho” de onafhankelijkheid van Vietnam uit maar dit liep even anders. Er heerste complete chaos in het land en zelfs “Ho” vond het beter om de Fransen eerst de rust te herstellen om dan na vijf jaar te vertrekken.

Maar de relatie tussen de “Vietminh” vertroebelde al snel en al in 1946 vluchtte “Ho” met z’n strijders de bergen in en begon een guerrilla oorlog tegen de Fransen – de zogenaamde “Viet-Franco” oorlog.

ELIANE (A1) HEUVEL

Ik wandel door het grote groene ijzeren hek en betaal het vrouwtje in de kleine ticketbox die wijst op een gebouw waarvan de deuren wagenwijd openstaan. Hier in staat een grote maquette van de heuvel die een Franse vesting was tijdens de slag om de stad in 1954. In de vitrines liggen wapens, kleding en aan de muur hangen foto’s van de strijd.

Ook hangen er foto’s van oud Veteranen die geposteerd staan voor het monument wat waarschijnlijk op de top moet staan. Ik zie tussen de bomen naast het zigzag asfalt pad dat naar boven leid kijk zie ik twee grote rijen prikkeldraad staan die ik net ook op de maquette heb zien staan.

Het scheen dat er wel drie dubbeldik rijen prikkeldraad rond de hele omheining van de heuvel waren neergezet. Ook daar de eerste diepe loopgraven en bunkers. Het is nog even slikken om met deze hitte de heuvel op te wandelen en boven aangekomen staat er een loop van een tank op je gericht die onder een lelijk afdak staat (helaas). Ook staan hier wat monumenten ter nagedachtenis van de “Vietminh” gevallenen.

Replica aan oorlogswonden

Op de heuvel is nog een kleinere heuvel die echt het hoogste punt is. Hiervandaan heb je een prachtig zicht op de “kom” waar de stad in ligt. Je kunt nu de replica loopgraven zien, de stukken hout eroverheen die fungeren als bruggetje, de stenen paadjes, de gigantische krater en de omringende bergen met de vallei.

Ook de stad die oprukt en nu helemaal om de heuvel heen ligt – volgens mij stond er nog geen huis of weg toen de oorlog hier woedde. Ik loop langs de vele nagebouwde loopgraven, wandel er zelfs een stukje in waarbij stukken ondergronds gaan.

Ik moet denken aan de kraters die ik gezien heb in Verdun en andere delen in Noord Frankrijk op de Duitse stellingen. De heuvel loopt nog een stuk door en ik wandel het hele stuk om, om alles goed te kunnen bekijken. Dit schijnt een van de laatste Franse vestingen te zijn geweest waar echt bitter om is gevochten. Terug bij het huisje wandel ik langs het hek naar de plek waar een aantal tanks, oud ijzer van ander oorlogsmateriaal, mortieren, houwitsers en veldgeschut staat.

Helaas staat het achter een hek en lukraak naast elkaar opgezet zonder enige fantasie. Wat zou ik graag een stuk geschut op de site op de heuvel zien staan met zicht op de vallei en de stad. Na deze site bezoek ik het oorlogsbegraafplaats waar honderden communisten liggen en daarna het (oorlogs)museum. Op een klein terrasje met een zeil als afdak bestel ik een vers glas geperste suikerriet zodat ik naar m’n volgende site kan gaan.

Slag om Dien Bien Phu (1954):

In oktober 1953 kreeg de Chinese inlichtingendienst in Frankrijk een kopie van het Franse strategische plan voor Indochina, het Plan-Navarre, in handen. De belangrijkste Chinese militaire adviseur in Vietnam, overhandigde het vervolgens aan "Ho Chi Minh" persoonlijk.

Aan de hand van deze belangrijke informatiebron konden de communisten het besluit nemen tot de veldslag bij Điện Biên Phủ. De Fransen stuurden in het begin van 1954 niet minder dan 12 bataljons soldaten naar DBP voor versterking.

Opperbevelhebber van IndoChina generaal Henri “Navarre” was bang was dat de Vietminh de grens met Laos zou oversteken en “Luang Prabang” zou aanvallen en wilde de “Muong Thanh” vallei extra bewaken.

Een perfecte mogelijkheid voor de Vietminh de Fransen een vernietigende nederlaag toe te brengen daar waar ze het niet verwachtten.

MUONG THAN BRUG

Het is een dag later als ik naar de Muong Thanh brug toe wandel waar een herdenkingsteken staat en een stuk oud Frans artillerie. Zo te zien is de ijzeren loopbrug weinig veranderd sinds hier de Fransen de dienst uitmaakten.

Het midden wat zo’n 2 meter breed is wordt gebruikt door fietsers en scooters terwijl de twee zijkanten (een halve meter breed) gebruikt kan worden door voetgangers. Naar mijn weten was dit de enige brug die over de “Ron” rivier lag en was daarom strategisch van zeer groot belang.

Dit moet overigens ook de brug zijn die ’s avonds in alle kleuren van de regenboog verlicht wordt.

Via een zeer chaotische kruising waar wat vrouwtjes onder zeiltjes groenten en fruit verkopen en waar zo te zien grote buitenplanten en –struiken verkocht worden vind ik een smal paadje wat mij naar het Franse monument brengt, wat oud artilleriestukken en zelfs de resten van een propellervliegtuig.

CASTRIES HOOFDKWARTIER

Honderd meter verderop sta ik voor het kippengaas waarachter de replica bunker van de Franse commandant in DPB “Castries” is gelegen. Diepe loopgraven om de bunker heen en ik wandel het stenen steile trappetje af de bunker in.

Nu zie ik pas hoe groot het hier beneden is. Het lijkt van boven op een kamertje maar hier beneden blijken vier ruimtes zijn met een gang. Er staan nu wat stoelen en tafels en er hangt een poster aan de muur.

Natuurlijk is het jammer dat “Castries” z’n echte spullen niet hier staan maar in het museum verderop. Het is leeg en er is ook niets te vinden qua informatie. Ze hadden het inderdaad een stuk leuker en interessanter kunnen maken maar dat is hier niet aan besteed. Ik loop nog een paar keer rond de bunker en probeer de foto voor de geest te halen waarbij een “Vietminh” soldaat de communistische vlag wappert op het dak van deze bunker om de overwinning te vieren.

De achtergrond is een grote vlakte waar de strijd heeft gewoed. Nu groeien er bomen, staan er huizen en alles is vol.

"PIROT'S" OPOFFERING

Ik loop over de Muong Thanh brug en neem een kijkje op de markt. Vrouwen met plastic zakjes aan stokjes te waaien om de vliegen bij de grote stukken vlees weg te houden en een hond loopt voorbij hopen op een hapje. Vis ligt met stukken bamboe op de gril en vrouwen kleppen waarschijnlijk over de laatste roddels terwijl ze voor een zeiltje zitten met groente en fruit.

Een vrouw staat grote bamboestokken te scheren en een ander loopt met een mand vol ganzen o.i.d. Achter de marktkramen op een hoek staat prikkeldraad en ik zie net een monument staan. Dit moet de bunker zijn geweest van de Franse artillerie commandant “Pirot” die toen de eerste Vietminh bommen vielen zelfmoord pleegde. Hij had beweerd dat de Vietnamezen nooit en ten nimmer zware artillerie in de bergen rondom de stad konden zetten.

Ik kijk door het kippengaas en zie eigenlijk alleen een stukje veld met gemaaid gras. Van een bunker of iets dergelijks is totaal geen sprake. Ik loop verder en wandel de smalle straat in op zoek naar een plekje waar ik een kop koffie of wat dan ook kan nuttigen.

Op m’n gemak laat ik m’n gedachten gaan over wat hier zich af heeft gespeeld en neem nog een slok.

tips & advies (2014)

Het busstation ligt in het noordelijke puntje van het centrum en behoeft geen verdere uitleg. Voldoende (mini)bussen rijden richting de hoofdstad “Hanoi” en doen daarbij “Son La”, “Mau Chau” (“Tong Dau”) en “Na Nham” (voor de bunker van “Giap” aan – zie hier).

Je kunt ook hiervandaan naar het noorden richting “Muong Lay” (“Lai Chau”) richting “Sapa”. Tenslotte is de grens open voor toeristen en je kunt hier vandaan richting Laos. Een treinstation is hier niet aanwezig.

DBP – Muang Khua (LAOS): om half zes gaat een bus (elke dag tegenwoordig) via de grens “Tay Trang” (V) – “Sop Hun” (L) naar “Muong Khoa”. Prijs 115.000 VND en de rit duurt zo’n 4 -6 uur inclusief douane tijd. Reken erop dat je rond 11:00 in MK aankomt.

Er schijnt een bus om 12:00 maar zeker om 15:00 richting “Muong Xay” te vertrekken (35.000 KIP) vanuit het busstaition zo’n 2 km van het centrum waar je wordt gedropt. Tuk tuk (songthiaw) rijden je daarheen voor 5.000 KIP. Er gaan ook bussen direct naar “Luang Prabang”.

TIP:

Niet de bus nemen naar LP (ik heb scam gehoord dat ze wel een ticket voor je regelen voor niet minder dan 500.000 VND.

Even reserveren want het zou zonde zijn om een dag extra in DBP te blijven en zo vroeg te zijn opgestaan en geen plaatsje te hebben. Je kunt de dag daarvoor naar de ticketbox gaan – de dames spreken redelijk goed Engels. In onze zaak was er plaats genoeg en hoefde je niet te reserveren.

Je kunt je visa voor LAOS (geen transitvisa mogelijk) in Dong of dollars betalen (wellicht ook in euro’s). Je betaalt 35 USD en 23.000 KIP (bijna 40 dollar in totaal).

Naam : Tham Quan Di Tich Doi A1 (heuvel A1 of Eliane)

Adres : D 7-5 en “D. Huang van Thai”

Prijs : 15.000 VND

Tijd : 07:00 – 11:00 en 13:30 en 17:00

Inhoud:

Ongeveer 1,5 tot 2 km vanaf de grote rotonde en het busstation ligt deze in de oorlog zeer belangrijke en strategische heuvel A1 (“Eliane” door de Fransen). Toen gefortificeerd en rondom met prikkeldraad beveiligd en bezaaid met bunkers en loopgraven, soms ondergronds.

Nu is er een piepklein museum, staan er in een hek wat tanks en ander groot (Frans) materiaal en zijn grote delen van de fortificaties nagebouwd. Boven op de heuvel staan monumenten, naast een tank en de vele loopgraven, prikkeldraad en bunkers.

Je kunt de grote krater zien en je hebt een prachtig zicht over Dien Bien Phu en z’n omringende bergen.

Naam : Tham Quan Bad Tang Chien Thang Lich Su DBP (museum DBP)

Adres : D 7-5

Prijs : 15.000 VND

Tijd : 07:00 – 11:00 en van 13:30 – 17:00

Inhoud:

Een behoorlijk professioneel museum gelegen in een zeer modern gebouwencomplex. Vele waspoppen met maquettes, diorama’s en uitrustingen. Het leeuwendeel van het museum is gevuld met zeer interessante foto’s van de strijd in en rond “Dien Bien Phu”. Onder de foto’s ook Engelse tekst.

Ook veel vitrines met wapens, documenten, persoonlijke foto’s en andere attributen die na de strijd zijn achtergebleven. Opmerkelijke objecten zijn de badkuip, tafel en typemachine van de Franse leider in de stad. Het enige wat mist zijn grote (in Engels) informatiepanels die de voorgeschiedenis en de strijd uitleggen.

Naam : Tham Quan Di Tich Ham de Castries (bunker van “Castries”)

Adres : de westelijke kant van de Muong Thanh brug

Prijs : 15.000 VND

Tijd : 07:00 – 11:00 en van 13:30 – 17:00

Inhoud:

Als je de brug overkomt van de oostelijke kant (de marktkant waar de bunker stond van “Pirot”) linksschuin oversteken en letten op het blauwe bord. Een smal asfalt pad volgen voor honderd meter en dan sta je op de kruising bij de bunker van hoofdcommandant der Franse strijdkrachten in DBP “Castries”.

Een beetje oorlogsgek ziet direct de foto’s voor zich die direct gemaakt zijn na de overname van de bunker door de “Vietminh” strijdkrachten en de Communistische vlag. Achter kippengaas ligt een nageconstrueerde bunker met een halve cirkel metalen dak en wat diepe loopgraven eromheen. Het lelijke en veel te lage dak maakt het maken van foto’s bijna onmogelijk.

Binnen is het veel groter dan je verwacht met vier ruimtes waar wat banken en stoelen staan. Informatiepanels en origineel meubilair ontbreken in het geheel, er hangt alleen een kaart aan de muur.

Er zitten een paar “aardige” lokale eethuisjes schuin tegenover het busstation voor de grote brug. De meeste hebben een Engels menu met prijzen. Een vrouw spreekt zelfs wat Duits. Als je een leuk terras zoekt kun je de eerste straat rechts proberen net over diezelfde brug.

Hier zitten een aantal hostels en op de hoeken heb ik zeker een leuk terras of drie gezien. Kosten voor een kop ijskoffie zijn 20.000 VND.

Er zijn voldoende mogelijkheden in “DBP” om te slapen; ik heb ten minste 10 tot 15 hostels (“Nha Nghi”) en hotels gezien. Niet zo vreemd want het is de laatste grote stad voor de grens met Laos.

Naam : Nha Nghi “Khanh Giang”

Adres : So nah 2 Duong Lo van Hac – To 4 – P. Thanh inh

Prijs : 500.000 VND voor 3 nachten (single)

Tel.nr. : 0230 3 833 899/ 0915 067 648

Inhoud:

Dit hostel ligt net achter het busstation maar net ver genoeg om er geen “last” van te hebben. Ook ligt het vlakbij de grote weg maar in een zijstraatje zodat je het “zware” verkeer niet voorbij hoort razen. Het is er schoon en de vrouw des huizes ziet er piekfijn uit.

Ze heeft verschillende kamers in haar 3 hoog tellende hostel – een persoon kamertjes en dubbele waar je kunt genieten van een 1,5 persoon bed ieder. In m’n zeer grote kamer, met balkon en uitkijkend op de straat (grote ramen) stond een grote klerenkast, tafel, stoeltjes, een ijskastje, grote wc-douche, AC, waterkoker, drinkwatervat (met kraantje), TV en er was WIFI aanwezig.

Zoals altijd schone handdoeken, toiletrol, zeep en shampoo. Het was ietsje duurder dan wat ik normaliter betaalde in Vietnam maar dan had ik ook een prima kamer.

BESTEDINGSTIJD:

Dit is in grote mate in hoeverre je interesse gaat naar oorlogssites in het algemeen en de strijd in de stad in het bijzonder. Het museum is leuk om te zien maar alleen interessant als je geïnteresseerd bent. Heuvel A1 is een echte site waar de slag woedde en hier zijn replica bunkers en loopgraven.

Op de begraafplaats kun je je respect tonen voor de gevallenen terwijl er verspreid over de stad (vooral rond de rivier) wat delen van artillerie en tanks zijn opgesteld (onder een lelijk maar functioneel afdak). Tenslotte kun je de bunker van Frans commandant “Castries” bekijken. Een middag is voor velen meer dan voldoende om op bovenstaande sites rond te snuffelen en een idee te krijgen. Alles ligt redelijk dicht bij elkaar op loopafstand.

TIPS:

Omdat alles dichtbij elkaar ligt hoef je niet speciaal met dingen rekening te houden alleen met het feit dat (bijna) alle sites gesloten zijn rond lunchtijd. Het is ook in het centrum (en dus waarschijnlijk vlakbij je hostel gelegen) dus je hebt alles al bij de hand.

Waar je wel even op moet letten is het wisselen van geld. De banken in DBP wisselen alleen dollars en euro’s in Dong (VND) en niet andersom. Dan zul je naar een goud- en zilverwinkel toe moeten gaan. Er zit er eentje net om de hoek bij de grote rotonde in het centrum van de stad (bij de trappen) die Dong voor dollars inwisselt. Laotiaanse Kip is nergens te krijgen.

Iets anders is het gereed hebben van dollars voor je visum voor Laos. Kosten waren in 2014 30 dollar voor een visum. Verstandig is om dit geld, naast je paspoort en pasfoto’s gereed te hebben voordat je de bus naar Laos ingaat. Vraag dus als je geld gaat wisselen (zie boven) om kleine coupures in dollars.