Bezienswaardigheden - VS

Ellis eiland en het Vrijheidsbeeld:

Ellis Island is een eiland in de Haven van New York en New Jersey dat eind 19e en begin 20e eeuw dienstdeed als grenspost voor aankomende nieuwe immigranten die zich in de VS wilden vestigen. Oorspronkelijk werd het Oyster Island (Oester Eiland) genoemd door de Nederlandse en later Engelse kolonisten van New York.

Tussen 1 januari 1892 en 29 november 1954 kwamen in totaal zo'n 12 miljoen immigranten door de poorten van het verwerkingscentrum op Ellis Island. In 1965 werd Ellis Island een onderdeel van het Statue of Liberty National Monument en in 1976 werd het opengesteld voor het publiek. Het huidige Ellis Island National Monument wordt door zo'n 2 miljoen mensen per jaar bezocht via een boottocht in combinatie met Liberty Island. 

De bekendste bezienswaardigheid is waarschijnlijk het Vrijheidsbeeld, een belangrijke toeristische attractie en een van de bekendste iconen van de VS. Het beeld staat symbool voor de vrijheid, een van de kernwaarden van het land, en geldt bovendien als een teken van verwelkoming van iedereen: terugkerende Amerikanen, gasten en immigranten.

Het 46 meter hoge beeld met een gewicht van 225 ton was een geschenk van Frankrijk ter ere van het eeuwfeest van de Onafhankelijkheidsverklaring en ook als teken van vriendschap. Op 28 oktober 1886 werd het Vrijheidsbeeld ingehuldigd. 

Empire State Building:  

Het Empire State Building is met 381 meter de op een na hoogste wolkenkrabber in New York en staat vierde op de lijst van hoogste gebouwen van de VS. De naam van het gebouw komt van de bijnaam van de staat New York: The Empire State.

Het gebouw was van 1931 tot de bouw van de Twin Towers van het World Trade Center in 1971 het hoogste ter wereld. Door de American Society of Civil Engineers werd de wolkenkrabber uitgeroepen tot een van de zeven moderne wereldwonderen.

Populair als de “Run” die hier gehouden wordt deze ook vaak gebruikt in de media. Wellicht de bekendste verschijning van het gebouw in de populaire media is tijdens de climax van de film King Kong uit 1933. 

Wall street: 

Wall Street werd oorspronkelijk "De Waal Straat" of "Wal Straat" genoemd.

Er zijn twee verklaringen voor de naam. De meest gangbare verklaring is dat Wall Street genoemd was naar de wal die de Nederlanders bouwden om niet alleen de indianen, maar ook de Engelsen en de Fransen, buiten de Nederlandse vestigingsplaats te houden, zo'n straat werd vaak walstraat genoemd.

De andere verklaring verwijst "De Waal Straat" naar de Walen, de hoofdzakelijk Frans sprekende regio die nu deel uitmaakt van België. In elk geval, na de overdracht van Nieuw-Amsterdam aan de Engelsen, ging de naam "De Waal Straat" verder door het leven als "Wall Street".

Een kamer op Wall Street 40 was, in 1817, het eerste permanente hoofdkantoor van de beurs van New York, de New York Stock Exchange. Vandaag de dag is Wall Street ongeveer het centrum van New Yorks financiële district. De term Wall Street wordt dan ook wel gebruikt voor de Amerikaanse financiële wereld als geheel.

Brooklyn Bridge, Times Square en Broadway: 

Een ander symbool van de stad en Manhattan is de in 1883 gebouwde Brooklyn Bridge. De brug is 1825 meter lang, en de grootste overspanning is 486 meter. Daardoor had de brug tot 1903 de langste overspanning ter wereld. Op de Brooklyn Bridge zit ook een stadszegel van Nederlandse afkomst die dateert uit 1834 waar op te lezen is "Eendraght Maakt Magt".

“Times Square” is zowel een plein als een buurt in Manhattan, New York in de buurt van 42nd Street en Broadway. De naam is afgeleid van het voormalige hoofdkantoor van de krant The New York Times. Het plein is het culturele centrum van New York. Opvallende kenmerken van het plein Times Square zijn de elektronische billboards, waarvan er meer dan 50 hangen.

De theaterwijk Broadway, genoemd naar de straat, bevindt zich hier. Elke oudejaarsavond zijn er veel mensen op en rond het plein. Vele miljoenen mensen volgen dit rechtstreeks op de televisie. In New York staat het plein ook wel bekend als Crossroads of the World. Sinds 2009 is een groot deel van Times Square afgesloten voor gemotoriseerd verkeer en als voetgangersgebied bestempeld. Ten tijde van de eerste Nederlandse kolonisatie van Manhattan was Broadway een pad dat de lokale Wappani indianen gebruikten om van hun dorp naar de jachtvelden te gaan.

Nadat Peter Minuit namens de Republiek der Zeven Verenigde Provinciën het land van de indianen kocht werd er de naam Breede Weg aan gegeven. Het gedeelte van de straat bij Times Square huisvest veel theaters die een altijd veranderend scala aan commerciële, op grote schaal gemaakte toneelstukken biedt, en dan met name musicals. Dit gedeelte van Broadway, ook wel bekend als The Great White Way, is een beroemde trekpleister voor miljoenen toeristen uit de hele wereld.

Meedoen in een succesvolle Broadway-musical wordt door de zangers en acteurs gezien als het ultieme succes.

Ground Zero, Central Park en Fifth Avenue:

Sinds de terroristische aanslagen op het World Trade Center in New York op 11 september 2001 wordt in de Amerikaanse media ook vaak van Ground Zero gesproken als de plaats wordt bedoeld waar het WTC vroeger stond. Het is de huidige locatie van het National September 11 Memorial & Museum.

Central Park is een groot stadspark op het eiland Manhattan in de stad New York. Het is het bekendste park van New York en wellicht zelfs van de Verenigde Staten. Central Park komt veelvuldig voor in films en televisieprogramma's.

Met zo’n 25 miljoen bezoekers per jaar is het park het meest bezochte park in de Verenigde Staten. Hoewel vele delen van het park natuurlijk lijken is het volledig door mensenhanden aangelegd. Het bevat verschillende ontworpen meren, een uitgebreid net wandelpaden, twee ijsschaatsbanen, een roeivijver, een dierenbegraafplaats, open grasgebieden die zowel voor de beoefening van verschillende sporten of als ligweiden benut worden en meerdere speeltuinen. Het monument van John Lennon is hier ook te bewonderen.

Fifth Avenue is een chique winkelstraat en een van de beroemde straten van New York. Het is de duurste winkelstraat van de wereld met een huurprijs van bijna €30.000 per m² per jaar. Onder meer bevinden zich daar de kledingzaken Saks, Bendel, Fendi, Versace en Gucci en de juweliers Cartier, Tiffany en Bulgari en een zogenaamde flagshipstore van een Apple Retail Store.

Ook bevindt zich daar de Empire State Building, Metropolitan Museum of Art en de door wolkenkrabbers omsloten St. Patrick's Cathedral. Het gebied rond Central Park stond vroeger bekend als Millionaire's Row, aangezien de rijksten van New York daar hun huizen bouwden. De straat wordt vaak gebruikt voor parades en optochten.

Musea en culturele centra:

In New York City bevinden zich talloze kleine en grote musea en galeries. Het Metropolitan Museum of Art (The Met), opgericht in 1870, is een van de grootste en belangrijkste kunstmusea ter wereld. Het bevindt zich ten oosten van Central Park. Het Museum of Modern Art (MoMA) in Manhattan is een van de meest toonaangevende musea voor moderne en hedendaagse kunst ter wereld. In New York bevindt zich ook het Guggenheim Museum waar vooral schilderkunst van de 20e eeuw te zien is en dat mede door de bijzondere architectuur van Frank Lloyd Wright één van de belangrijkste musea voor moderne kunst ter wereld is.

Vanaf de 82nd tot de 104th Street loopt de Museum Mile waaraan negen musea zijn gevestigd. 

New York is een centrum van de Amerikaanse muziekindustrie sinds de eerste grammofoonplaatopnames in de vroege 20e eeuw. Carnegie Hall is een van de belangrijkste concertzalen ter wereld, ze wordt vooral gebruikt voor klassieke muziek, de zaal wordt geroemd om de goede akoestiek.

Radio City Music Hall is een grote concert- en theaterzaal gevestigd in Rockefeller Center.

De Nieuw-Amsterdam

In mei 1624 kwam de Nieuw-Amsterdam (WIC) aan bij het Noten Eylant dat net onder het eiland Manhattan lag.

De kapitein van het schip de Nieuw Nederlandt was Cornelis Jacobsz. May, hij zou ook dienstdoen als de eerste gouverneur van de kolonie. Aan boord van het schip waren een dertigtal families uit de Verenigde Zeven Provinciën.

De meesten waren van origine van Zuid-Nederlandse of Waalse afkomst (nu België) en Nederlands sprekend. De passagiers werden spoedig verspreid: na ontscheping bouwden ze een fort en windmolen op Noten Eylant en bouwden o.a. een kleine nederzetting, Kievitshoeck of Zeebroeck geheten, waar nu de stad Seabrook, Connecticut ligt.

Ongeveer achttien gezinnen bleven aan boord van de Nieuw Nederlandt en voeren stroomopwaarts de Hudson op. Ze ontscheepten op de plaats waar nu de stad Albany ligt, de hoofdstad van de staat New York, en bouwden daar Fort Oranje (1624). Vanwege de voortdurende dreiging werd Fort Amsterdam gebouwd. Terwijl het fort gebouwd werd, leidde de groeiende oorlog tussen de Mohawks en de Mohicanen in het dal van de Hudson ertoe dat de West-Indische Compagnie de betrokken kolonisten ging verplaatsen naar de nabijheid van het nieuwe Fort Amsterdam.

De dringende behoefte aan een vestingwerk, evenals het feit dat de kolonie als geheel geen winst maakte, leidde tot het versoberen van de oorspronkelijke plannen. Peter Stuyvesant werd naar Nieuw-Amsterdam gestuurd om orde op zaken te stellen. Intussen werd Kieft opgedragen de desastreuze oorlog met de indianen te beëindigen. Er werd een raad van negen ingesteld om alle problemen op te lossen en mensen stichtten nieuwe gronden zoals Beverwijck  (het later Albany) en Jonkerland. Op dat moment brak de Eerste Engels-Nederlandse Oorlog uit. 

Walstraat

Een van de eerste maatregelen die het nieuwe stadsbestuur nam was het besluit "om het grootste deel van de stad te omringen met een hoge palissade en een lage borstwering", dit als bescherming tegen een mogelijke Engelse aanval als gevolg van de nog steeds voortdurende Eerste Engels-Nederlandse Oorlog. Overigens kwam de aanval niet omdat de vloot die de stad zou aanvallen werd opgehouden en toen deze klaar was was de oorlog voorbij. De straat die langs de beschermingswal liep staat tegenwoordig bekend als Wall Street.

De stad bloeide door de komst van het stadsbestuur op. In de directe omgeving van Nieuw-Amsterdam kwamen kleine nederzettingen tot bloei: Gravesende (een Engelse nederzetting met Nederlandse toestemming, tegenwoordig Gravesend), Vlissingen (Flushing), Middelburgh (Newtown), Heemstede (Hempstead), Nieuw-Amersfoort (Flatlands), Breuckelen (Brooklyn) en Midwout (ook bekend als Vlackebos, tegenwoordig Flatbush) begonnen bij Stuyvesant aan te dringen op hun rechten op zelfbestuur.

Nieuw-Haarlem (Harlem) werd in 1658 officieel door de WIC erkend.

Naar Engeland

In de aanloop naar de Tweede Engels-Nederlandse Oorlog werd Nieuw-Nederland veroverd door de Engelsen. Op 24 september 1664 capituleerde directeur-generaal Peter Stuyvesant en droeg Nieuw-Amsterdam over aan de Engelsen. Bij de Vrede van Breda van 1667 mochten de Engelsen Nieuw-Amsterdam behouden; een definitieve regeling werd echter uitgesteld.

Op het tijdstip waarop Nieuw-Nederland in Engelse handen viel, telde de kolonie ongeveer 6.000 inwoners, waarvan ongeveer 1.500 in Nieuw-Amsterdam woonden. Hun nakomelingen zouden voor een deel nog tot halverwege de negentiende eeuw Nederlands blijven spreken.

In de Derde Engels-Nederlandse Oorlog veroverde een Zeeuwse vloot onder aanvoering van "Keesje de Duivel" de kolonie in 1673 kortstondig terug en werd deze hernoemd in Nieuw-Oranje, een uitvloeisel van de omwenteling van 1672, toen Willem III van Oranje-Nassau stadhouder werd. De Staten van Zeeland zaten een beetje met hun nieuwe bezit in de maag en probeerden het vergeefs over te doen aan Holland.

Na ondertekening van het Verdrag van Westminster op 19 februari 1674 werd Nieuw-Amsterdam/New York voorgoed overgedragen aan de Engelsen. In navolging van de Glorious Revolution (de bestijging van de Engelse troon door de Nederlandse stadhouder Willem III), wilde Jacob Leisler, een oude Nieuw-Amsterdammer de kolonie voor Nederland in 1689 heroveren met een opstand. Willem III voelde hier echter niets voor en de Opstand van Leisler, zoals die de geschiedenis in ging, liep met een sisser af. Leisler en kompanen werden opgehangen of onthoofd.

Een smeltkroes

Als gevolg van de handel waren er in geen enkele stad in New England zoveel verschillende culturen te vinden. Nieuw-Amsterdam was een smeltkroes van culturen. In Nieuw-Amsterdam woonden grote gemeenschappen Engelsen, Duitsers, Scandinaviërs en Fransen. Nederlanders waren in de kolonie nooit meer dan de grootste minderheid. Het Nederlands functioneerde in de kolonie als lingua franca, en was ook de taal waarin officiële documenten werden opgesteld. Onder het Britse bestuur groeide het belang van New York als handelspost.

Naarmate de in New York herdoopte stad en de omliggende gebieden zich ontwikkelden, groeiden er onafhankelijkheidsgevoelens onder sommigen, maar het gebied was sterk verdeeld wat betreft de loyaliteiten. Het gebied van het moderne New York vormde het toneel van de New York Campaign (1776), een reeks belangrijke veldslagen in de vroege Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog. Na een vroeg succes in deze campagne werd de stad het politieke en militaire centrum van Britse operaties op Noord-Amerika. George Washington keerde op deze 25ste november terug naar de stad terwijl de laatste Britse troepen de Verenigde Staten verlieten. 

New York werd de eerste hoofdstad van de nieuw gevormde Verenigde Staten op 13 september 1788 en een half jaar later werd de eerste President George Washington geïnaugureerd in Federal Hall aan Wall Street. New York bleef tot 1790 de hoofdstad van de jonge republiek, waarna deze eer Philadelphia te beurt viel. New York groeide uit als een economisch centrum, Na de Amerikaanse onafhankelijkheidsoorlog vestigden duizenden, voornamelijk New England Yankees, zich in de stad gevolgd door duizenden, meestal analfabete, ongeschoolde katholieke Ieren.

New York werd de eerste stop voor miljoenen mensen die een nieuw en beter leven in de VS zochten. De Europese en Aziatische groepen hokten vaak samen in etnische wijken, voorlopers van Chinatown, Little Italy en Little Germany Later, in de jaren 20, kreeg de stad een toevloed van Afro-Amerikanen te verwerken als deel van de Grote Migratie uit de Zuidelijke Amerikaanse Staten. In 1925 was New York de stad met het hoogste aantal inwoners ter wereld en stootte daarmee Londen van de eerste plaats.

Ondanks de gevolgen van de Grote Depressie na de beurskrach van 1929 op de New York Stock Exchange rezen tijdens de jaren 30 wolkenkrabbers op aan de horizon, waaronder vele Art-Deco meesterwerken die vandaag nog steeds deel uitmaken van de skyline.