ACHTERGROND INFORMATIE - Roemenië

* Bijgewerkt t/m 2013 - wijzigingen voorbehouden.

Omdat Roemenië eigenlijk pas (in z’n huidige hoedanigheid) pas zo’n anderhalve eeuw bestaat linken nog steeds vele Roemenen hun identiteit aan hun Romeinse geschiedenis die ze wel als eenheid doorbrachten. Toen heette de regio “Dacia” en de Romeinen brachten zo’n eeuw door in dit gebied waarvan nog enkele bezienswaardigheden te vinden zijn die tevens op de “UNESCO werelderfgoedlijst staan. De Roemenen staan misschien bekend als ietwat stugge mensen maar dat valt reuze mee; wellicht met zaken doen en bij ons vreemdelingen duurt het allemaal wat langer maar met een goed doorzettingsvermogen, een gemeende lach of een “Roemeens” woordje moet het lukken. Het oude communistische gedachtegoed van “geen service” verlenen, kom morgen maar terug en “dat weet ik ook niet (en niet verder met je mee denken)” wordt langzaam ingeruild voor een Engels praatje met goedbedoelende adviezen. Het zijn vooral de jonge mensen die geïnteresseerd in je zullen zijn als je uit een ander Europees land komt – ouderen willen nog weleens grommend weglopen – wellicht zich eerder schamend dat ze niet met je kunnen communiceren dan het feit dat je uit een ander land komt.  

Roemenië mag dan geen ellenlange eigen cultuur hebben; ze hebben een bloeiende en diverse cultuur die onder andere tot uiting komt in architectuur en kunstvoorwerpen. Ook zijn ze erg trots op hun ontdekkingen en uitvindingen. Begin maar ‘ns een verhaal over de “Dacia’ waarin je vader rijdt. Enkele andere bekende ontdekkingen zijn de uitvinding van de “moderne” straaljager, de insuline en/of de vulpen. Wie kan nog zonder? Ook wordt er steeds meer in het buitenland gekeken naar Roemeense literatuur, poëzie en proza. Maar er blijft toch altijd iets van een “rode” wind waaien over het feit dat die Europese Oostbloklanden elkaar helpen met het songfestival wat ze bijna altijd winnen. Een van de dingen of personen waar iedereen direct aan moet denken pratend over Roemenië is het “Dracula” verhaal – of mysterie. Ook al wordt vaak in Westerse landen de held “Vlad Tepes” (de spietser) verwisseld met de bloeddorstige vampier Graaf Dracula” het is goed om te weten dat het land een eeuwenlange traditionele folklore heeft met vampieren verhalen. Vooral het zevende geboren kind wordt hiermee geassocieerd – deze zou met een hoef geboren worden i.p.v. een voet en aan het einde van z’n rug zou een staart zitten.  

De laatste jaren steken rechtse partijen steeds vaker de kop op met anti homoleuzen en demonstraties. Daarnaast wordt er zonder zich te schamen openlijk gepraat in TV debatten over antisemitische voorstellen, het wel of niet echt bestaan hebben van de “Holocaust”, “anti zigeuner maatregelen en het altijd oplaaiende gepraat over de tweede grootste etnische groep mensen in Roemenië – de Hongaren. Eindelijk heeft Roemenië een wet aangenomen die homo’s dezelfde rechten geeft als andere mensen maar met de vrouwenbeweging is het nog steeds slecht gesteld. Het blijft voorlopig een “mannen”land en huiselijk geweld komt nog steeds veel te vaak voor. Wetten voor het beschermen van getrouwde vrouwen die mentaal en lichamelijk belaagd worden door manlief bestaan (nog) niet. Daarnaast is de vrouwenhandel nog steeds een zeer serieus probleem in Roemenië.

• Ze verkopen in Roemenië plastic flessen bier – van een liter tot wel 3 of 5 liter per fles (en goedkoop);
• De film “Cold Mountain” is grotendeels in Roemenië gefilmd (doet als decor van het zuiden van de V.S.);
• De pleinen (en parken) zijn een fantastische plek om te genieten en om mensen te kijken – het is in de zomer meestal mooi      weer, er staan genoeg bankjes (en prullenbakken) en vaak is het niet al te druk. Daarnaast zijn er vaak wat fonteinen en is het   netjes maar niet zo georganiseerd als in Nederland;
• In Roemenië wordt nog “gewoon” gerookt in cafés, restaurants en hotels; 
• Wees niet verbaasd als mensen opeens Frans spreken –de (Latijnse) taal heeft veel overeenkomsten en is dus makkelijk te leren;
• De straathonden in Roemenië zijn vaak achtergelaten waakhonden die na de Revolutie te “wild” waren om in huis te wonen;
• In Roemenië zijn weinig fietsers (en fietsen) aanwezig. Er zijn, vooral in de stad, fietspaden aanwezig maar die worden meestal gebruikt om auto’s op te parkeren of als voetpad;
• Het lijkt wel of iedereen (jongens en meisjes) in afgeknipte spijkerbroeken loopt – bij de jongens tot over de knieeen, bij de dames zo kort mogelijk;
• Er wordt hier “gewoon” gebeld (en niet zo zuinig ook) achter het stuur – chauffeurs hebben bijna geen tijd om je te helpen met je bestemming en/of de aanname van geld voor de ticket;
• In Roemenië is het nog een hele klus om een pension te vinden – het is niet dat je even door de stad heen loopt om wat hostels af te lopen en zo prijzen te vergelijken;
• Je ziet bijzonder weinig donkere mensen en moslims in Roemenië;
• Kijk uit voor de vele waterspuiten in het land;
• Minibussen worden aangeduid als maxitaxi’s;
• Geld lijkt op vliegerpapier;
• Spreek niet af bij het winkeltje “ABC Magasin” want het lijkt wel of alle winkeltjes in Roemenië zo heten;
• In 2007 is Roemenië toegetreden tot de EU – tot op heden heeft nog niet de helft van de bewoners stromend water; ook is nog niet de helft van het Roemeense wegennet geasfalteerd;
• Er zijn opvallend veel ijskramen te vinden in Roemenië;
• Een van de grootste problemen in het huidige Roemenië is de mensenhandel – en dan voornamelijk vrouwen die in de prostitutie terechtkomen in de Verenigde Staten maar vooral in West-Europa. Maar er wordt ook gerommeld met mannelijke goedkope arbeid;
• De man op het biljet van 1 Lei (Ron) is “Nicolae Iorga” – als een van de weinige protesteerde hij openlijk tegen het opkomende fascisme net voor WWII. Hij werd opgepakt, dood gemarteld en z’n lichaam werd teruggevonden langs de kant van de weg met een prop in z’n keel van de protestbrief die hij had geschreven;
• Op veel grote pleinen staan gratis “spray” douches waar je even kunt opfrissen – deze worden naar mijn weten betaald door de stad en worden “zwaar” gesponsord door “Nivea”;
• Vervelend in Roemenië is het feit dat als je alleen reist je vaak “gewoon” de volle mep betaalt alsof je met z’n tweeën reist. M.a.w. de prijs van de kamer voor een single of double is vaak eender;
• Het wordt steeds beter in Roemenië maar er waren tijden dat zebrapaden vooral gebruikt werden door automobilisten om juist nog even gas bij te geven alsmede parkeerterrein;
• Er zijn over het algemeen heel veel tweedehands winkels (vooral kleding) in Roemenië;
• Op verschillende plekken in het land (en in de stad) wordt hard gewerkt aan verbetering – houd hier rekening mee in de bus in Roemenië betaal je je ticket direct bij de chauffeur in de bus;
• Er zijn nog bijzonder weinig internetcafés in Roemenië aanwezig;
• Als je wilt liften, kost dit evengoed geld in Roemenië – nadat je bent uitgestapt is het gewoonte dat je wat geld geeft in ruil voor de kosten van benzine;
• Bijna elke Roemeen heeft een tatoeage (of meer) en rookt (jong, oud, meisje, jongen, arm en rijk);
• Naar mijn weten worden alle straathonden nu gemerkt (in hun oor) – wellicht geeft dit aan dat ze gesteriliseerd zijn;
• Ongeveer een derde van de Roemeense bevolking is werkzaam in of afhankelijk van de landbouw. De Roemeense overheid probeert dit percentage al jaren (tevergeefs) te doen laten dalen;
• Je ziet in dit land verschrikkelijk veel vrouwen “B-H” loos in het rond lopen;
• Brussel (de EU) beschouwt Roemenië nog steeds als het “wilde westen van Oost-Europa) en noemt het land (tezamen met  Bulgarije) nog altijd een van de corruptste landen onder haar vleugel;
• Een van de redenen waarom we vandaag de dag (ondanks eeuwenlange overheersing) zo weinig Ottomaanse invloed (o.a. architectuur) tegenkomen is het feit dat de vazalstaten (de drie Roemeense provincies) belasting betaalden voor autonomie;
• Er staan in Roemenië gigantisch veel koffiezetapparaten – prijzen verschillen maar reken op een prijs voor een bakkie op zo’n halve lei tot 2 Lei;
• Op de treinkaartjes die je in Roemenië koopt staat naast de vertrektijd, ook altijd een aankomsttijd – heel handig!;
• De auto “Dacia” die vroeger in de stad “Mioveni” werd geproduceerd was net als de Oost Duitse “Traban” een symbool van het communisme in Roemenië – daarbij was het enige automerk dat in het land rondreed. De bestelversie, in de volksmond de “pantoffel” genoemd, wordt nog steeds geproduceerd. Dacia wordt tegenwoordig geproduceerd onder de paraplu van het Franse merk “Renault”;
• De kwaliteit van de IT’ers uit Roemenië werd onlangs nog boven landen als India, Rusland en India ingeschaald.

Grootste exportproducten zijn textielproducten, metaal- en metaalproducten, meubels, machines, elektrische apparaten en grond- en brandstoffen (olie). Grootste afnemers zijn de Europese landen Italië, Duitsland, Frankrijk en Turkije.

De zigeuners (Roma’s), de Revolutie (val van de dictator en het communisme), de Dacia (auto) en vampieren, de (houten) kerken en straathonden.

Graaf Dracula, Georghe Hagi, Nicolea Ceausescu, Vlad Tepes en Nataste.

Over het algemeen kun je zeggen dat Roemenië (sinds het lid werd van de EU) een stuk duurder is geworden. Desalniettemin is het nog steeds goedkoper dan de meeste omringende Oost-Europese landen en is het nog steeds (zeker als West Europeaan) hier op vakantie te gaan of om te reizen.  

Avondeten: je kunt voor 10 Lei avondeten maar dan heb je alleen een hoofdgerecht en dit is niet in het centrum  van een toeristische stad. Een echte maaltijd heb je in een restaurant als goedkoopste voor 15 Lei. Als  je naar een kebabzaak gaat kun je voor 10 tot 15 Lei zelfs wat te drinken erbij krijgen, maar verwacht geen weelde (en geen service).

• Bus                : 10 lei per uur (gemiddeld);
• Trein              : De trein is iets duurder dan de bus (zie boven);
• Hostel (single): 50 Lei (inclusief douche en wc, zonder ontbijt) maar vaak betaal je iets meer;
• Flesje cola      : 3 Lei (supermarkt);
• Biertje            : 3 tot 4 op het terras (halve liter);
• Koffie (met melk): op het terras kun je een koffie krijgen voor 3,5 Lei (uit een machine heb je vaak al voor 0,50 Lei genoeg, en anders 1 Lei)

De winters zijn vrij koud, de zomers gemiddeld genomen behoorlijk heet, maar Roemenië is een bestemming die je het hele jaar kunt bezoeken in al z’n facetten. Gezien het verschillende landschap (bergen, kust en laagvlaktes) heersen er verschillende klimaten.

• Bram Stoker’s “Dracula” (1992; 7.4);
• Gadjo Dilo (1997; 7.2);
• Cold Mountain (2003; 7.2) à geschoten in Transsylvanie
• 4 Months, 3 weeks and 2 Days (2007; 7.9);
• California Dreamin’ (2007; 7.6)

• www.antrec.ro (organisatie die “home-stays” regelt op het platteland tegen gunstige prijzen);
• www.sapteseri.ro (restaurants, clubs, films en evenementen);
• www.romaniaandmoldova.com (reisgids);
• www.ruraltourism.ro;
• www.communismevictims.info;
• www.pensiuni.info.ro (een site waar je pensions kunt vinden door het hele land heen);
• www.cdy.ro (voor bus bestemmingen);
• www.bucharestlife.net;
• www.autogara.ro (voor bus bestemmingen);
• www.vivid.ro (nieuwsblad)