ALGEMENE INFORMATIE - Australië

* Bijgewerkt t/m 2004 - wijzigingen voorbehouden


  • Klimaat
  • Geografie
  • Inwoners
  • Natuur
  • Dieren
  • Steden
  • Staat
  • Religie
  • Sport
  • Eten & Drinken

klimaat


De seizoenen in Australië zijn tegengesteld aan die van het Noordelijk Halfrond. De lente duurt van september tot november, de zomer van december tot februari, de herfst van maart tot mei en de winter van juni tot augustus. De seizoenen zoals we die in Europa kennen zijn alleen in het zuiden duidelijk aanwezig. Door zijn ligging heeft Australië voor het grootste gedeelte een subtropisch klimaat. Alleen in het uiterste noorden heerst een tropisch klimaat. Dat gebied kenmerkt zich door droge, hete zomers en zeer neerslagrijke winters. Van oktober tot eind november loopt het zogenaamde 'vroege stormseizoen'. De luchtvochtigheid neemt dan al toe, maar de neerslaghoeveelheden vallen nog erg mee. December en januari is de tijd van de 'vroege moesson', dan kan het al heel nat zijn, maar er komen ook nog droge periodes voor, afhankelijk van de passaatwinden. Februari en maart is de tijd van de 'late moesson', die gepaard gaat met zeer zware regenval. Het 'late stormseizoen' van april en mei kenmerkt zich door sterke windstormen. In juni en juli is het klimaat zeer aangenaam in met de laagste luchtvochtigheid en een dalende temperatuur. Heet en droog is het in augustus en september. De zwaarste buien komen in de buurt van Darwin voor, in het uiterste noorden van Australië. In de regentijd komen er ook regelmatig cyclonen voor, gemiddeld ca. vijf per jaar. Gemiddeld valt hier ca. 1470 mm neerslag. Mount Bellenden Ker in het Bellenden Ker National park in het vruchtbare tropische gedeelte van Queensland is de natste plek van Australië. In 1979 viel er 11.250 mm regen.

 

Midden-Australië of the "outback" (70% van het Australische continent) kent een echt woestijnklimaat. Op sommige plaatsen regent het praktisch nooit. In de zomer kunnen de temperaturen zeer hoog oplopen. In de winterperiode kan het 's nachts flink afkoelen. Alice Springs heeft de hoogste gemiddelde dagtemperaturen die dan oplopen in december/januari tot 35 à 36°C. De temperaturen kunnen daar soms tot boven de 45°C oplopen. De hoogste temperatuur ooit gemeten is 53,1°C in Cloncurry in 1880. Het gehucht Marble Bar houdt het warmterecord met 161 opeenvolgende dagen boven de 37,8°C. In Midden-Australië valt minder dan 250 mm neerslag per jaar en het droge seizoen duurt meer dan acht maanden. Rond dit gebied met zeer weinig regenval ligt een semi-aride zone waar zoveel regen valt dat er schapen en runderen gehouden kunnen worden. Het noorden van New South en het zuiden van Queensland hebben een subtropisch klimaat met het hele jaar door aangenaam weer, hoewel het in de zomer behoorlijk warm kan worden. Grote steden als Sydney, Perth en Adelaide hebben een mediterraan klimaat met warme zomers en milde winters.

 

Victoria en Tasmanië in het zuiden hebben een gematigd klimaat. In de winter kan het vrij koud worden met sneeuwval in de hogere gebieden. De rest van het jaar is het zonnig en warm met kans op hittegolven in Victoria. De laagste gemiddelde dagtemperaturen van Australië komen voor in Hobart, Tasmanië in januari/februari met 21 à 22°C. De gemiddelde neerslag in Victoria en Tasmanië bedraagt ca. 760 mm per jaar. Canberra in het zuidoosten van Australië kent 's winters de laagste temperaturen. Van juni tot en met augustus liggen de minimumtemperaturen rond de 1°C. De gemiddelde maximumtemperatuur in Sydney varieert van 15,9° tot 25,8°C en die van Melbourne ligt tussen de 13,3° en 25,8°C. Adelaide heeft de laagste totale neerslag van alle hoofdsteden en de gemiddelde temperatuur varieert van 12,5° tot 21,5°C. In de zomer kan het in Perth dagemlang tussen de 30° en 40°C zijn. Brisbane heeft een subtropisch klimaat en het is er het hele jaar warm. 's Winters is de gemiddelde temperatuur 20,4° en 's zomers 29,4°C. Darwin kent een nat seizoen van november tot april en de rest van het jaar is het er droog. Het is het hele jaar door warm en de temperaturen liggen tussen de 19° en de 30°C. Zowel aan de noordwest- als aan de noordoostkust van Australië komen in de zomer en het najaar tropische cyclonen voor (Willy Willies). Een van de ergste stormen in de geschiedenis vond plaats op 25 december 1974, toen een cycloon en overstromingen de stad Darwin vernielden en er 20.000 mensen dakloos werden.


geografie


Australië is een land op het zuidelijk halfrond bestaande uit het Australische vasteland en een groot aantal eilanden in de Indische en Grote Oceaan, waarvan Tasmanië het grootste is. Australië ligt ten noordwesten van Nieuw-Zeeland en ten zuiden van Indonesië, Oost-Timor en Papoea-Nieuw-Guinea. Het land is het op vijf na grootste land ter wereld naar oppervlakte.

 

Australië is ongeveer 240 keer zo groot als Nederland.


inwoners


De bevolking van Australië is voor het grootste deel van Europese, voornamelijk Britse, afkomst. De Angelsaksische groep vormt ca. 70% van de Australische bevolking. Het aantal Aboriginals, de oorspronkelijke bewoners van Australië, bedraagt maar 1,5% van het totaal aantal inwoners. De meeste Aboriginals leven in Queensland, gevolgd door New South Wales, Western Australia en Northern Territory. Ongeveer 1,3% van de bevolking bestaat uit Aziaten en ongeveer 0,5% van de huidige bevolking is in Nederland geboren. Tussen 1947 en 1961 zijn er ongeveer 120.000 Nederlanders naar Australië geëmigreerd. Door het huizentekort, de bevolkingsdichtheid en armoede waagden velen de grote overtocht (vaak per boot). Ook Nederlanders uit de voormalige kolonie Indonesie vestigden zich in Australië. De grootste Nederlandse kolonies zijn te vinden in Sydney en Melbourne.


Het aantal inwoners is na de Tweede Wereldoorlog door immigratie meer dan verdubbeld. Door een doelgericht immigratiebeleid probeerde men een aantal problemen op te lossen: een tekort aan arbeidskrachten, de zorg om uit veiligheidsoverwegingen de bevolking te vergroten en de noodzaak van economische groei en ontwikkeling. Het streven om jaarlijks 1% van de bevolking aan immigranten toe te laten is zelfs nog nooit gehaald. Lange tijd mochten alleen immigranten van Europese afkomst zich blijvend vestigen in Australië (white Australia policy). Sinds de jaren zestig van de 20e eeuw is dit beleid wat gematigder. Door de slechtere sociaaleconomische situatie sinds begin jaren zeventig is het immigratiebeleid weer veel strenger geworden. In de jaren tachtig nam de immigratie uit Aziatische landen een enorme vlucht en oversteeg die uit Europese landen ruimschoots. Elk jaar emigreren er ongeveer 100.000 mensen naar Australië, ook voor gezinshereniging. De meeste immigranten komen uit Groot-Brittannië, Hongkong en Nieuw-Zeeland.


Met een bevolkingsdichtheid van 2,7 inwoners per km2 behoort Australië tot de dunst bevolkte landen ter wereld. Hierbij moet wel aangetekend worden dat ca. 89% van de bevolking in de tien grootste steden woont en dat de bevolking dus zeer ongelijk over het land is verdeeld. Met name het oostelijke en zuidoostelijke kustgebied, waar negen van de tien grote steden liggen, zijn zeer dicht bevolkt. De andere grote stedelijke agglomeratie is Perth, dat in het westen ligt. In de twee grootste steden van het land, Sydney en Melbourne, woont ca. 40% van de totale bevolking.
De Aboriginals vormen de oorspronkelijke bewoners van het Australische continent en zijn een van de oudste volken op aarde. Ze kwamen ongeveer 40.000 jaar geleden vanuit Zuidoost-Azië naar Australië via een landbrug die was ontstaan doordat de zeespiegel tijdens de ijstijd daalde. Ze verdeelden zich over het hele continent en vormden tussen de 500 en 600 stammen, allen met verschillende talen, religies en culturen. De Pintubi-stam in een woestijngebied op de grens van het Northern Territory en Western Australia werd pas in de jaren zeventig van de 20e eeuw ontdekt. De Aboriginals gebruiken voor zichzelf verschillende namen: in Centraal-Australië bijvoorbeeld "anungu" of "yapa" en in Sydney en omgeving gebruikt men liever het woord "koori". De Aboriginals waren jagers en verzamelaars; de mannen gingen op jacht en de vrouwen en kinderen verzamelden vruchten, wortels, bessen en granen. Een stam bestond uit meerdere clans, en een clan bestond uit meerdere families. Elke stam had een raad van ouderen die toezicht hielden op het naleven van de religieuze en maatschappelijke gedragsregels, en rechtspraken bij meningsverschillen. De enig overgebleven kunstuitingen zijn grot- en rotstekeningen. Ondanks positieve ontwikkelingen van de afgelopen jaren bestaat er nog steeds een grote mate van ongelijkheid tussen de Aboriginals en de andere bevolkingsgroepen. De werkloosheid onder de Aboriginals blijft veel groter en in de gevangenissen is de helft van de gedetineerden van Aboriginal afkomst. Ook de gezondheid is over het algemeen slechter en de levensverwachting lager. Een groot probleem vormt de alcohol waardoor vele Aboriginals in een uitzichtloze situatie terecht zijn gekomen. Het aantal Aboriginals in de loop der tijden: in 1788 bedroeg het aantal Aboriginals grof geschat tussen de 300.000 en 500.000. In 1860 zouden dat er nog maar iets meer dan 20.000 zijn. De grote afname was het gevolg van door Europeanen meegebracht ziektes, geweld, verdrijving en massamoorden. Dat het aantal nu weer snel toeneemt wijst op een grotere welvaart en een betere gezondheid. In 2014 zijn er naar schatting ruim 500.000 Aboriginals.


natuur


Het Australische landschap is gevormd tijdens de vroegste geschiedenis van de aarde, en de ouderdom van sommige rotsen is op 3 miljard jaar vastgesteld. Australië wordt daarom wel het oudste continent genoemd. Het huidige Australië is ca. 50 miljoen jaar geleden ontstaan toen het zich losmaakte van het grote zuidelijke continent Gondwanaland, een landmassa bestaande uit Afrika, Zuid-Amerika en India. Gedurende de laatste 100 tot 200 miljoen jaar is het continent langzaam geërodeerd, wat het landschap grotendeels vlak en de bodem betrekkelijk schraal hebben gemaakt. Ongeveer driekwart van Australië bestaat uit woestijn. Enkel in het noordoosten zijn er regenwouden, die verder naar het zuiden vaak meer subtropisch dan tropisch zijn. In de dorre, hete binnenlanden zijn er naast woestijnen ook steppe- en savanneachtige gebieden, de scrublands.

 

Australië is het laagste en vlakste continent. Een groot deel van het woestijngebied ligt net boven de zeespiegel, met in het westen het Centrale Laagland en het Westelijk Plateau. Op het Kimberley-plateau bevindt zich Bungle Bungle, een gebied van 8000 km2 met duizenden 200 meter hoge bijenkorfachtige zandsteenmassa's met grotten erin. Daartussen liggen uitgestrekte, uit langgerekte roodachtige duinenreeksen bestaande zandwoestijnen (Tanami Desert, Great Sandy Desert, Great Victoria Desert), begroeid met wat woestijngras, woestijneiken en acacia's. In dat gebied liggen vele zoutpannen en -meren en droge, bochtige rivierbeddingen. In het oosten van het Australië ligt het bergland, dat met een steile rand afdaalt naar een vruchtbare kustvlakte die wisselend van breedte is. Vele rivieren doorbreken dit bergland en stromen door nauwe kloven naar de oceaan. Het bergland bestaat uit hoogvlakten, middelgebergten, bekkens en dalen, doorsneden door rivieren die deels diep ingesneden, deels brede, vlakke dalen vormen. De ruggengraat van het gebied is de Great Dividing Range, een bergketen die zich aan de andere kant van de Straat Bass voortzet in de bergen van Tasmanië. Het hoogste punt van Australië is de Mount Kosciusko (2230 m) in de Australian Alps (New South Wales) en andere hoge toppen in dit gebied zijn Mount Bogong in Victoria (1986 meter) en Mount Ossa op Tasmanië (1617 meter). Andere bekendebergen en rotsen zijn: Uluṟu (Ayers Rock), Kata Tjuṯa (de Olga's), Mount Augustus, de Devils Marbles en Wave Rock.

 

Dankzij het droge klimaat kent Australië rivieren waarvan vele een deel van het jaar helemaal droog staan. Het land heeft twee belangrijke rivieren die het hele jaar door water bevatten: de Murray en de Darling. Er bevinden zich in het land ook meren zoals het Eyremeer, het Torrensmeer en het Gairdnermeer die meestal droog liggen. Grote baaien zijn de Grote Australische Bocht, Golf van Carpentaria en de Spencergolf. Langs de noordoostelijke kust strekt zich het 2000 kilometer lange Groot Barrière Rif uit, het grootste koraalrif ter wereld, bestaande uit meer dan 2000 met elkaar verbonden koraalriffen en 71 koraaleilanden met meer dan 400 soorten koraal. Het Groot Barrière Rif is het grootste door levende wezens gebouwde constructie ter wereld en bestrijkt een gebied dat ruim vijf keer zo groot is als Nederland. Australië wordt regelmatig geteisterd door bosbranden. Het blad van de Eucalyptusboom vergaat niet, en wacht op vuur om te worden verast. Droogte en harde wind zorgen voor een snelle verspreiding van het vuur. Hoewel het gevaarlijk is voor de bewoonde wereld, zijn de bosbranden een noodzakelijk onderdeel voor de vernieuwing van de bossen. De zaaddozen van de Eucalyptus hebben grote hitte nodig om open te springen. Ook de geblakerde moederboom loopt meestal weer uit.


dieren (fauna)


Australië is het enige continent waar alle drie de onderklassen van de zoogdieren voorkomen: de echte zoogdieren, buideldieren en de eierleggende zoogdieren. De zeer bijzondere fauna laat de merkwaardige geschiedenis van Australië zien na het uiteenvallen van het zuidelijke supercontinent Gondwana. Anderzijds heeft de geïsoleerde ligging van Australië gezorgd voor een dierenwereld die nergens ander op de wereld voorkomt. De stromatolieten in Shark Bay, Western Australia, zijn miljoenen jaren oud en de meest primitieve levensvormen ter wereld. Het lijken stenen, maar zijn in werkelijkheid langzaam groeiende sponzige planten, gevormd door minuscule eencellige algen. Onder de zoogdieren ontbreken vrijwel alle hoger ontwikkelde orden; de ca. 235 soorten bestaan voor de helft uit buideldieren (Marsupialia) en eierleggende zoogdieren (Monotremata of snaveldieren) en voor de andere helft uit moderne zoogdieren (Placentalia). De laatste categorie bestaat uitsluitend uit vleermuizen en knaagdieren. Tot deze categorie behoort ook de dingo, een verwilderde hond die al lang voor de komst van de blanken werd ingevoerd.

 

De vele buideldieren zij kunnen ontstaan als gevolg van geringe of ontbrekende concurrentie voor wat de ecologische mogelijkheden betreft. Door het ontbreken van concurrerende moderne zoogdieren zijn de buideldieren in Australië gaan klimmen, zwemmen, graven, enzovoort, en hebben zich op verschillende typen van voedsel gespecialiseerd. Onder de buideldieren komen daarom insecteneters, knaagdieren, roofdieren en andere typen voor. Van de zestien families buideldieren in de wereld leven er dertien uitsluitend in Australië. Jonge buideldieren zijn bij hun geboorte nog niet volledig ontwikkeld en daarom houdt het moederdier ze bij zich in een huidplooi, de buidel, tot de jongen sterk genoeg zijn om zich zelfstandig in de buitenwereld te bewegen. Daarnaast is door toedoen van de mens een aantal diersoorten van elders ingevoerd die de oorspronkelijke fauna verdrongen hebben of bezig zijn dat te doen. Het beruchtste dier is ongetwijfeld het konijn, in 1859 ingevoerd als jachtwild en al snel uitgroeiend tot een ware plaag. In Centraal-Australië leven kuddes dromedarissen, die door ontdekkingsreizigers naar Australië zijn gehaald. Buffelkuddes worden aangetroffen in het noorden van Australië, ten oosten van Darwin. Op Fraser Island leven wilde paarden of brumbies die afstammen van de paarden die in de negentiende eeuw van het vasteland kwamen.

 

Kangoeroes en kangoeroe-achtigen als wallabies, wallaroes (bergkangoeroes) en pademelons zijn buideldieren. De grootste soort is de rode reuzenkangoeroe die tot twee meter groot kan worden. Er zijn ongeveer vijftig soorten waaronder de bergkangoeroe, de quokka of ratkangoeroe, de kleinste soort die alleen nog voorkomt op Rottnest Island in Western Australia. Aan de oostkust is de meest verspreide soort de grijze reuzenkangoeroe. Het vogelbekdier is een van de merkwaardigste verschijningen in de dierenwereld. Het dier heeft de snavel van een eend, de staart van een bever en zwemvliezen tussen de tenen; bovendien legt het dier eieren, maar zoogt de jongen. Het zeer schuwe dier komt nog vrij veel voor op Tasmanië en ten oosten van de Great Dividing Range. Op de hoge bergtoppen van de Mount Bogong, Mount Buller en Mount Hotham in Victoria leeft de zeldzame bergpygmeebuidelrat, een uniek alpien buideldier. De koala of buidelbeer is geen beer maar een buideldier, en leeft bijna uitsluitend van bepaalde soorten eucalyptusbladeren van o.a. de rode riviergomboom en de blauwe gomboom. Deze bladeren bevatten zoveel water dat hij geen extra water nodig heeft. De koala leeft vooral de staten Victoria, New South Wales, Queensland en in mindere mate South Australia. De naam koala is ontleend aan de taal van de aboriginals en betekent "die dat niet drinkt".

 

De wombat is verwant aan de koala, alleen leeft dit buideldier op de grond.Ze komen voornamelijk voor op Tasmanië en in de zuidwestelijke kuststrook. Het zijn vegetariërs die slecht tegen de warmte kunnen en daarom vaak 's nachts op zoek naar gaan naar wortels, bladeren en boomschors. De wombat is het enige knaagdier onder de buideldieren. De mierenegel of echidna is een eierleggend zoogdier, komt in geheel Australië voor en eet mieren en termieten. Opossums zijn buidelratten die er uitzien als grote eekhoorns. Sommige opossums hebben een vlieghuid waarmee ze in staat zijn om van boom naar boom te vliegen. Ook buideleekhoorns leven in bomen en kunnen door de lucht zweven. De Tasmaanse duivel is een zwart roofdier dat leeft op het eiland Tasmanië in kleine holen, in rotsen en in oude boomstronken. Op het vasteland is hij uitgeroeid door de dingo, en ook op Tasmanië wordt het dier met uitsterven bedreigd. De Tasmaanse tijger is een roofdier met dwarsstrepen op de rug en voor het laatst officieel op Tasmanië gezien in 1930. Men neemt aan dat het dier uitgestorven is. In mei 2002 werd bekend dat Australische wetenschappers de uitgestorven Tasmaanse tijger weer tot leven willen wekken. Professor Mike Archer vond in een museum een goed bewaard embryo van het dier. Uit onderzoek bleek het DNA nog intact te zijn. De professor denkt dat hij het beest kan klonen.’ De numbat is een termieteneter en een buideldier zonder buidel. De jongen klemmen zich vast aan de vacht van de moeder. Het dier is zeer zeldzaam en komt alleen nog voor in het zuiden en westen van Australië. De gewone borstelstaartbuidelrat is een lekkernij voor de Aboriginals. Het diertje is zo wijd verspreid dat het bijna een plaag is. Ze wonen al in en om bijna alle Australische steden en nestelen in holen in tuinen en zelfs op zolders. Kangaroo Island ligt voor de kust van South Australia en daar leven o.a Nieuw-Zeelandse zeehonden en een voor Australië zeldzame zeeleeuwenkolonie. In Shark bay komt de doejong voor, een zeekoe en 's werelds enige plantenetende zeezoogdier.

 

De Australische vogelwereld kent ongeveer 650, vaak zeer bijzondere soorten. Endemisch zijn o.a. paradijsvogels en prieelvogels (beide ook op Nieuw-Guinea), de liervogels, honingzuigers en de struisvogelachtige emoe. De emoe is een loopvogel en na de struisvogel de grootste vogel (1,5 meter groot) ter wereld die overal voorkomt behalve aan de oostkust en op Tasmanië. De emoe komt voor op het wapen van Australië. De kasuaris is verwant aan de emoe, maar veel kleiner van stuk. Hij komt vooral voor in de regenwouden van Queensland en als hij bedreig wordt spring hij omhoog en maakt met de poten een schoppende beweging. De liervogel is ook een loopvogel met prachtige staartveren en leeft in de bossen van het zuidoostelijk berglandschap. Australië is zeer rijk aan papegaaien (55 soorten; tweede op de ranglijst na Brazilië), parkieten, kaketoes (rosékaketoe, zwarte raafkaketoe, geelstaartkaketoe), lori's, ijsvogels en duiven. Daarnaast komen nog vele eigenaardige vormen voor als de zwarte zwaan en de reuzenijsvogel of kookaburra (ook wel lachende hans). Roofvogels zijn wouwen, haviken, Australische adelaars, zeearenden, visarenden, en valken. In de moerassen komen reigers, de brolgakraan, eksterganzen, lepelaars, ibissen en de lotusvogel voor. Langs de kust leven bekende verschijningen als albatrossen, pelikanen met zwarte vleugels, meeuwen, stormvogels, eenden, zwarte zwanen en sternen. De "Fairy penguin" is de kleinste pinguïnsoort ter wereld en komt voor op Kangeroo Island (South Australia) en Phillip Island (Victoria)


Australië kent bijna 400 soorten reptielen waaronder krokodillen, meer dan 100 slangen (waaronder naast zeer giftige ook grote wurgslangen, pythons), meer dan 200 hagedissen, waaronder o.a. 15 varanen, de grootste plaatselijke concentratie van deze familie van reuzenhagedissen en (endemische) zoetwaterschildpadden. De reuzenvaraan of goanna kan wel twee meter lang worden. Ook de perentiehagedis kan enkele meters lang worden. De meeste slangensoorten zijn ongevaarlijk maar bruine slang, doodsadder, taipan en tijgerslang zijn giftig. Bekende hagedissen zijn de groteske bergduivel of moloch en de kraaghagedis. Er komen twee soorten krokodillen voor in Australië, de riviermondkrokodil of zoutwaterkrokodil (ook wel boeaja genoemd) en de kleinere Johnston- of zoetwaterkrokodil. De eerste soort kan wel zeven meter lang worden, de tweede soort wordt maximaal vier meter. Zes van de zeven zeeschildpadsoorten komen bij Australië voor o.a. de groene schildpad en de dikkopschildpad.
De zeeën rond Australië herbergen een zeer rijke fauna, waarvan die van het Great Barrier Reef (een reeks van koraaleilanden) wereldwijde faam geniet. Talloze zeedieren zijn in hun verspreiding beperkt tot de zeeën rond Australië. Gevaarlijk zijn de blauwgeringde achtarm, een octopussensoort, de "box jellyfish" of kubuskwal (ook wel sea wasp genoemd), egelvissen, steenvissen, roggen, het Portugees oorlogsschip (kwallensoort) en de doornenkroon, een soort zeester. In de Australische wateren komen ca. 20 soorten haaien voor. De gevaarlijkste voor de mens zijn de tijgerhaai en de witte haai. De walvishaai is de grootste vis ter wereld en leeft onder meer in het Ningaloo Marine Park van Western Australia. Marlins zijn zwaardvissen die tot 700 kilo zwaar kunnen worden. De snapper is de meest gevangen vis in Australië. Bijzonder van vorm en kleur zijn de anthias, die bijna lichtgevend is, de helderrode anemoonvis, de driebandanemoonvis en de Maori-lipvis. De merkwaardig uitziende pegasusvis is een van de symbolen van de Australische zeeën. Zoetwatervissen zijn weinig soortenrijk (minder dan 200 soorten) en bijvoorbeeld karperachtigen ontbreken helemaal. De opvallendste vorm is de archaïsche Australische longvis of barramundi van Queensland, een overblijfsel van een eens wijd verspreide groep van zoetwatervissen.


steden


De vijf grootste steden van Australië zijn:  

  • Sydney                     4.400.000 inwoners
  • Melbourne                3.853.000 inwoners
  • Brisbane                   1.970.000 inwoners
  • Perth                         1.599.000 inwoners
  • Adelaide                   1.230.000 inwoners

staat


Australië is een parlementaire democratie en lid van het Gemenebest van Naties. Staatshoofd is officieel de Britse vorst(in), die wordt vertegenwoordigd door een gouverneur-generaal en door de gouverneurs van de zes deelstaten maar door een grondwetswijziging in 1986 werd de nog bestaande controle van het Britse parlement over de Australische wetgeving afgeschaft. De landelijke regering houdt zich alleen bezig met zaken van nationaal belang. Elke afzonderlijke staat heeft zijn eigen premier, parlement en grondwet. De "Commonwealth of Australia" bestaat uit de zes deelstaten Victoria, New South Wales, Western Australia, South Australia, Queensland en Tasmanië. Deze deelstaten zijn sinds 1 januari 1901 bestuurlijk op dezelfde manier ingericht als de federatie. De federale regering is tevens verantwoordelijk voor de externe territoria Norfolk Island, Cocos (Keeling) Islands, Heard en McDonalds Islands, Coral Sea Islands Territory, Ashmore en Cartier Islands Territory, Christmas Island en Australian Antarctic Territory.

 

Volgens de grondwet is de gouverneur-generaal staatshoofd en formeel belast met de uitvoerende macht. In theorie kan hij de minister-president benoemen en ontslaan, het parlement bijeenroepen of naar huis sturen en is bevelhebber van het Australische leger. Hij handelt echter bijna altijd op advies van de federale ministers, evenals de gouverneurs van de deelstaten, en vervult daarom in de praktijk slechts een symbolische functie. Groot was dan ook de verwarring en de verontwaardiging toen gouverneur-generaal John Kerr in 1975 premier Gough Whitlam en zijn regering naar huis stuurde. De wetgevende macht berust bij het Australische parlement, dat bestaat uit het Huis van Afgevaardigden (het Lagerhuis) met 148 leden en de Senaat (het Hogerhuis) met 76 leden. Ten minste een keer in de drie jaar vinden er verkiezingen plaats voor het Huis Van Afgevaardigden. Het aantal leden dat een deelstaat mag afvaardigen naar het Huis van Afgevaardigden hangt af van het aantal inwoners van een deelstaat en worden gekozen voor een periode van zes jaar. De Australische wetgeving is naar Engels voorbeeld opgezet. Voordat een wet van kracht wordt moet deze door beide kamers aangenomen zijn. Federatieve wetten gaan altijd voor wetten die door de deelstaten uitgevaardigd worden. Elke staat maakt een apart beleid voor zaken als gezondheidszorg, onderwijs, landbouw, huisvesting, vervoer, en justitie.


Over de vraag of Australië als parlementaire monarchie binnen het Britse Gemenebest moet blijven zijn de meningen onder de Australische bevolking verdeeld. In 1997 werd een volksconventie ingesteld (voor de helft door de Australiërs gekozen), die een uitspraak gaat voorbereiden over de vraag Australië een parlementaire monarchie blijft of dat het een republiek moet worden. Als men voor de republiek kiest behoeft die uitspraak overigens bekrachtiging door eenzelfde uitspraak door de Australiërs zelf via een referendum. Het bestuurscentrum is gevestigd in de hoofdstad Canberra.


religie


Ca. driekwart van de Australiërs is christen, hoewel het kerkbezoek sterk terugloopt. Op dit moment is 26% rooms-katholiek, behoort 26,1% tot de Anglicaanse Kerk en 10% tot het methodisme en presbyterianisme; 3% was Grieks-orthodox, 1,3% baptisten, 1,3% lutheranen. In 1977 verenigden congregationalisten en methodisten zich in de Uniting Church. Met name de Griekse en Slavische orthodoxe gemeenschappen zijn zeer sterk verankert in de Australische samenleving. Van de niet-christelijke godsdiensten is de joodse godsdienst de oudste. In 1844 werd in Sydney de eerste synagoge gebouwd en op dit moment zijn de synagogen vooral te vinden in de hoofdsteden van de staten. Na de Tweede Wereldoorlog breidde het aantal joden zich nog aanzienlijk uit.


De islam werd in de 19e eeuw geïntroduceerd door Afghaanse kameeldrijvers. Op dit moment vinden we met name in de grote steden grote moslimgemeenschappen van met name Turkse, Libanese en Indonesische immigranten. Australië telt inmiddels ca. 25 moskeeën. Verder zijn er nog kleine gemeenschappen hindoes, sikhs en boeddhisten. De grondwet garandeert volledige godsdienstvrijheid. Meer dan één miljoen Australiërs zegt geen enkele godsdienst aan te hangen.


(nationale) sport


Ongeveer 24 procent Australiërs boven de leeftijd van 15 jaar neemt regelmatig deel aan georganiseerde sportactiviteiten in Australië. Australië heeft sterke internationale teams in cricket, hockey, korfbal, rugby League en rugby union. In elk van deze sporten zijn ze de afgelopen 25 jaar ten minste tweemaal Olympisch of wereldkampioen geworden bij zowel de mannen als de vrouwen. Australië is ook sterk in baanwielrennen, roeien en zwemmen en eindigt consequent in de top vijf van medaillewinnaars op de Olympische of WK niveau sinds 2000. Zwemmen is de sterkste van deze sporten. Australië is de op één na meest productieve medaillewinnaar in deze sport in de Olympische geschiedenis.  

 

Het wielrennen kreeg in 2007 een nieuwe impuls toen Australisch wielrenner “Cadel Evans” tweede werd in de Ronde van Frankrijk. Hij zou het jaar erop weer tweede worden en in 2011 de “Tour” zelfs op z’n naam schrijven als eerste Australiër. In 2009 won hij de wereldkampioenschappen op de weg en de Waalse Pijl in 2010.  

 

Australië is een van de vier landen waar een tennis “grandslam” toernooi worden georganiseerd. Het “Australian Open” is het eerste grandslamtoernooi van het tennisseizoen en wordt gespeeld in het Melbourne Park. Het land heeft een veelvoud aan goede tennissers voortgebracht waarbij “Rafter”, “Hewitt” en “Philippoussis” misschien wel de bekendste zijn.  Patrick Rafter won in 1997 en 1998 de US Open. In 2000 en 2001 was hij finalist op Wimbledon. De Amerikaan Pete Sampras en een jaar later de Kroaat Goran Ivanišević versperden hem toen de weg naar een overwinning op zijn favoriete toernooi. Hij won in totaal 11 enkeltoernooien en 10 dubbeltoernooien en was gedurende één week de nummer 1 van de wereld (26 juli 1999). Hij werd in 2002 benoemd tot Australiër van het jaar maar kon helaas z’n eigen grandslam nooit winnen. Lleyton Glynn Hewitt werd in 2001 de jongste speler ooit die nummer 1 werd op de ATP-ranglijst. Hij is een tweevoudig grandslamwinnaar (US Open in 2001 en Wimbledon in 2002) en heeft tweemaal de Tennis Masters Cup gewonnen (in 2001 en 2002). Hij was in totaal 80 weken nummer één op de wereldranglijst en eindigde de jaren 2001 en 2002 als nummer één.

 

Australië was meestal oppermachtig in Oceanië door de geringe tegenstand van de overige landen in die regio. Bij hun eerste deelname aan de Asian Cup bereikte Australië de kwartfinale tegen Japan, hierin werd na strafschoppen verloren. In 2005 wist Australië zich onder leiding van de Nederlandse trainer Guus Hiddink voor het eerst in 32 jaar te kwalificeren voor de WK-eindronde (in 1974 werden ze in de 1e ronde uitgeschakeld). In de eerste ronde van he WK in 2006 in Duitsland won Australië tegen Japan, verloor het tegen Brazilië en speelde het gelijk tegen Kroatië waardoor ze in de tweede ronde terechtkwamen. In de achtste finale was Italië, de latere winnaar van het WK, de tegenstander. Het bleef echter 0-0 tot de 93ste minuut, toen Italië een dubieuze strafschop toegewezen kreeg die benut werd door Totti waardoor Australië was uitgeschakeld. In 2010 (Zuid-Afrika) was Australië wederom een van de deelnemers; in de eerste wedstrijd werd kansloos van Duitsland verloren met 4-0. De tweede wedstrijd zou cruciaal zijn en er werd met 1-1 tegen Ghana gelijk gespeeld. Tenslotte werd met 2-1 gewonnen van Slovenië maar Australië zou op doelpunten uitgeschakeld worden en blijven steken op de derde plaats in de eerste ronde. Bij het WK in Brazilië in 2014 werd Australië in een zeer zware pool geloot met Spanje, Nederland en Chili. De drie groepswedstrijden gingen allemaal verloren (tegen Nederland ternauwernood met 3-2).


eten & drinken


De eerste kolonisten introduceerden gerechten op het continent, dat voor een groot deel bepaalde wat nu beschouwd wordt als typisch Australisch eten. Sinds het begin van de 20e eeuw is het eten in Australië in toenemende mate beïnvloed door immigranten uit diverse landen, met name uit Zuid-Europese en Aziatische culturen. Australië heeft dus niet echt een eigen keuken. Als ontbijt wordt vaak gewoon brood gegeten. Dit brood smaakt niet hetzelfde als is Nederland, maar wordt door veel toeristen beter beoordeelt dan brood in Spanje of Frankrijk. Wat Australiërs s ‘avonds veel doen is barbecueën en daar hebben ze natuurlijk ook het perfecte klimaat voor. In Australië zijn ze echte vleeseters. Ze staan zelfs op nummer 2 op de lijst van landen waar het meeste vlees gegeten wordt per persoon in een jaar. 

 

Het eten van inheemse Australiërs werd grotendeels beïnvloed door de omgeving waarin ze leefden. De meeste stammen leefden van een eenvoudig jager-verzamelaar-dieet. Ze jaagden op inheems wild en vis en verzamelden inheemse planten en fruit. De algemene term voor de inheemse Australische flora en fauna die wordt gebruikt als voedselbron is "bush tucker", wat letterlijk “eten wat de woestijn je biedt” betekent. Aboriginals volgden een nomadische leefstijl en aten wat zij onderweg tegenkwamen zoals kangoeroes, slangen en emoes. De dieren werden  direct in het vuur gegooid en gegeten. Ook aten ze veel vruchten, wortels, bessen, zaden, noten en granen.  

 

Toch zijn er een paar dingen die alleen in Australië gegeten worden:  

 

Meat Pies

'Meat Pie' is een lievelingsgerecht van de Australische bevolking, vooral van de mannen. De 'Meat Pies' zijn overal te krijgen, in Australië is de 'Meat Pie' de favoriete snack tijdens een football game.

 

Vegemite

'Vegemite' is een donkerbruine pasta gemaakt van gistextract. De pasta wordt vooral gebruikt als smeersel op toast, brood en sandwiches, maar ook als vulling van gebak. De pasta heeft een zoute, licht bittere, moutsmaak. De textuur van de pasta is glad en kleverig, net als pindakaas. 'Vegemite' is over de hele wereld te verkrijgen maar het is enkel populair in landen waar veel Australiërs wonen. 'Vegemite' wordt als het nationale product beschouwd.

 

Cheesymite Scroll

'Cheesymite Scroll' is een spiraalvormig brood dat met kaas- en vegemitevulling wordt gebakken. Het brood wordt in Australië bij elke bakker verkocht. Australiërs zijn gek van kaas en vegemite, het is dus een zeer geliefd gebak. 'Cheesymite Scroll' kan als lunch of als snack gegeten worden.

 

Lemon Myrtle

De bladeren van de myrtle boom hebben een citroen-limoensmaak en noemen 'Lemon Myrtle'. 'Lemon Myrtle' worden vaak gebruikt bij gebakken vis, brood, gebak, maar worden ook gebruikt om citroenthee en een verfrissende ijsthee te maken.

 

Warrugul greens

'Warrugul', een inheemse spinazie, komt vooral voor in de kuststreken.

 

Bush Tomatoes

De 'Bush Tomatoes' groeien vooral in de drogere streken van Australië. Net zoals de woestijnrozijnen zijn de 'Bush Tomatoes' de enige eetbare vruchten tegenover meer dan honderd niet-eetbare vruchten. De tomaat heeft, eens rijp, een sterke geur die  je van op afstand kan ruiken.  De tomaat heeft een gele kleur, wanneer deze rijp is veranderd de kleur in paars. De aboriginals aten de tomaten rauw of opgewarmd. Om  'Bush Tomatoes' beter te kunnen vervoeren werden de vruchten gedroogd. Wel opletten met onrijpe vruchten, deze bevatten dezelfde giftige stof als groene aardappelen. De vrucht wordt meestal gedroogd of gemalen gebruikt. De 'Bush Tomato' heeft een meer pikante, scherpe tomaatsmaak en wordt vaak gebruikt als specerij, in sauzen, marinades, stoofpotten enz.

 

Workerburger

De 'Workerburger' bestaat uit een hamburgerbroodje met sla, tomaat, rode biet en komkommer. Vervolgens wordt er op het broodje een laagje spek, gebakken ei en nog wat salade gelegd. Het geheel wordt afgewerkt met flink wat saus. De 'Workerburger' is voornamelijk verkrijgbaar in de pubs in kleinere plaatsen. 

 

Banoffee Pie

'Banoffee Pie' is van origine een Engels recept en is zeer populair in Australië. Het banaan-karamelgebak bestaat uit banaan, room en gecondenseerde melk op een bodem van deeg.

 

Carrotcake

De 'Carrotcake' wordt gemaakt van geraspte wortel die met andere ingrediënten vermengd worden. Het resultaat is een zoete, kruidige en smeuïge cake, waar de wortelen de smaak en de textuur van het gebak bepalen. Vaak wordt de cake afgewerkt met een laag glazuur.

 

Mudcake

'Mudcake' is een leuk gerecht voor de echte chocoladeliefhebber. 'Mudcake' is een chocoladecake met een melkchocolade roomvulling die omhuld wordt met pure chocolade.

 

Wattleseed

'Wattleseed' heeft een zeer sterk koffie- en hazelnootachtig aroma. De smaak  van de 'Wattleseed' lijkt op chocolade met hazelnootsmaak. De bonen zijn afkomstig van de acacia en werden door de Aboriginals gebruikt als koffieboon. Nu wordt de boon geroosterd en gebruikt als smaakmaker in gerechten. De zaden worden evenals gekweekt om de vloeistof en zaden aan ijs, desserts of pannekoeken toe te voegen. De combinatie van 'Wattleseed' en vers gemalen koffiebonen geeft een heerlijk resultaat.

 

Kidney Pie

'Kidney Pie' is een taart van blokjes rundvlees, lams of varkensnieren in een dikke saus. Het mengsel van vlees en saus wordt door taartdeeg omsloten, maar bovenop wordt het slechts bedekt door een dun laagje deeg.'Kidney Pie' is van Engelse oorsprong.

 

Shiraz

'Shiraz' is de belangrijkste wijndruif in Australië. De rode wijn, gemaakt met de 'Shiraz- druif', heeft een eigen karakter door de rijpheid van de druiven.

 

Queensland Chicken

'Queensland Chicken', een Outback gerecht, bestaat uit kip, geserveerd op een bedje van pasta en garnalen. Over de kip wordt een roomsaus met kruiden gegoten.

 

Macadamianoten

'Macadamianoten', ook wel Queensland nut’s genoemd, werden voor het eerst als eetbaar bestempeld door een zekere Mc Adam. Oorspronkelijk was de Macadamia enkel een sierboom. De noten zijn ongeveer zo groot als een hazelnoot, maar is zeer moeilijk te kraken. De noten worden al tijd gepeld en gesuikerd, gezouten of gekruid. 'Macadamianoten' zijn de vettigste noten ter wereld. Je kan de noten vrij lang op kamertemperatuur bewaren, maar de noten moeten dan wel eerst gedroogd zijn. 

 

Je kunt ook de “Barramuda” vis proberen, kamelen- of krokodillen vlees. Tenslotte wil ik het “Tim Tam” koekje vermelden. In Australië zijn ze er verslaafd aan en werken ze er 400 miljoen per jaar van weg! Tim Tam is een knapperig koekje met een creme vulling en een chocolade laagje. Als je het wilt eten hoe het hoort dan bijt je er 2 hoekjes vanaf en dan neem je een warme drank (koffie, thee, chocolade melk) en dan gebruik je het koekje als een soort rietje. Vervolgens eet je het koekje, wat dan helemaal vol zit met je warme drank. Ze noemen dit een tim tam slam.

 

DRINKEN: 

In Australië wordt veel bier gedronken en elke staat heeft zijn eigen bier. Maar je kunt ook gewoon Heineken of Amstel bier krijgen. Verder drinken ze veel thee en koffie wordt ook steeds populairder. De Australische wijn wordt geproduceerd in 60 verschillende productiegebieden van in totaal ongeveer 160.000 hectare. Ze liggen voornamelijk in het zuidelijke, koelere delen van het land. De wijnregio's in elk van deze staten produceren verschillende druivenrassen en stijlen die gebruik maken van de lokale klimaten en grondsoorten. De overheersende wijnrassen zijn Shiraz, Cabernet, Chardonnay, Merlot, Semilion, Pinot Noir, Riesling en Sauvignon Blanc.


lees ook: