GESCHIEDENIS - Ecuador

HOME / Ecuador

Men mag er vandaag de dag vanuit gaan dat zo’n 12.000 jaar vC de eerste nomaden de Beringstraat over zijn gekomen en aankwamen in wat wij Zuid-Amerika noemen. Er zijn tombes gevonden van ongeveer 6000 vC en keramiek in de kustgebieden die stamt uit het jaar 3200 vC.

Voordat de Inca’s zich gingen vestigen in het gebied woonden er twee stammen (de Caracas aan de kust en de Quitus in de hooglanden) die op een gegeven moment mixten en zichzelf de Shyri’s noemden. Zij zouden daarna samengaan met de Duchicela stam en zij waren de dominante stam in wat wij nu “Ecuador” noemen. 

De Inca’s met hun hoofdstad in Cuzco, Peru veroverden eerst na verwoede slagen met de Canari’s eerst het zuiden. Het noorden zou evenzo na bittere strijd met de nakomelingen van de bovengenoemde Duchicela stam jaren later veroverd worden. 

Het jaar 1526 is een belangrijk jaar in de geschiedenis van Ecuador; de toenmalige leider van de Inca’s Capac stierf en liet niet wat goed gebruik is bij de Inca’s z’n rijk na aan een afstammeling maar aan twee. Zoon Huascar kreeg het zuiden met Cuzco als centrum en zoon Atahualpa het noorden met Quito als hoofdstad.

Het grote Inca rijk was voor het eerst verdeeld in twee delen. Een paar maanden later zouden de eerste Spanjaarden voet aan wal zetten in Ecuador; in het huidige Esmeraldas. De tweedstrijd tussen de twee zoons eindigden in een oorlog tussen het noorden en het zuiden en nadat Atahualpa z’n broer gevangen had genomen nam hij z’n intrek in de stad Cajamarca (Peru). 

Tijdens de Inca strijd arriveerden in 1532 een Spaans leger o.l.v. Pizarro in Ecuador om de verdeelde Inca rijk wat zeer verzwakt was door de innerlijke strijd te vernietigen.

>> Lees hier over bestemming Ingapirca met de Inca ruïnes. 

Ondanks het grote verschil in aantallen brachten de “conquistadors” de Inca’s grote verliezen toe. Met hun felle aanvallen op paarden, in harnas gestoken en met hun grote kanonnen dachten de indianen dat de Spanjaarden “goden” waren en dus onverslaanbaar.

In 1532 werd een ontmoeting geregeld tussen de twee leiders waarbij Pizarro de Inca leider gevangen nam en een jaar later werd deze onder valse voorwendselen ter dood veroordeeld. Het Inca leger zou nog twee jaar stand houden waarna het ophield te bestaan.

Quito werd door de Spanjaarden opnieuw gesticht nadat het door de Inca’s was vernield en de inheemse bevolking werd uitgebuit en werd flink uitgedund door het harde slavenwerk en door ziektes die de Spanjaarden hadden meegenomen. De Ecuadorianen zouden in de eeuwen erna hun lot aanvaarden en grote opstanden bleven uit.

Ecuador kwam eerst onder de administratieve leiding van Peru (Lima) terecht en zou in 1739 onder Colombia vallen wat toen bekend stond onder de naam Nueva Grenada.

In 1541 zouden de Spanjaarden in de hoop meer goud te vinden de gehele Amazone rivier afvaren en zo de eerste groep worden die het gehele continent doorkruisten. De hele expeditie zou een jaar in beslag nemen. Ook zouden de Europeanen nieuwe gewassen introduceren; vee en bijvoorbeeld bananen werden geïmporteerd en ook werd een speciale “architectuur” ontwikkeld, nog steeds zichtbaar in Quito.  

Pas in de 18^e eeuw kwamen door het harde slavenwerk wat de Spanjaarden de inheemse bevolking (en de gemixte bevolking) opdrongen eindelijk in opstand en ontstonden de eerste relletjes. Het gevoel van onafhankelijkheid zou niet meer te stoppen zijn. 

>> Lees hier meer over de inheemse bevolking van Ecuador

In 1809 deden de eerste pogingen voor onafhankelijkheid van zich spreken maar het was pas in 1820 toen de Venezolaanse vrijheidsstrijder “Simon Bolivar” de Ecuadorianen ondersteunden voor hun roep om onafhankelijkheid. Maar het zou nog twee jaar duren voordat geheel Ecuador “bevrijd” was van het Spaanse juk. De definitieve slag zou plaatsvinden nabij “Pichincha” waarna Quito werd ingenomen en maarschalk “Sucre” als held werd binnengehaald. 

Het was “Bolivar’s” droom om het gehele continent te uniformeren en hij begon ermee Ecuador, Colombia en Venezuela te verenigen. In 1830 spatte deze droom uit elkaar en zouden de landen opsplitsen. 

De 19^e eeuw kenmerkte zich vooral door instabiliteit. Zoals je kunt zien in vele geschiedenisboeken van Latijns Amerika zou er een strijd ontstaan tussen de liberalen enerzijds en de conservatieven anderzijds. In Ecuador was Quito het conservatieve centrum terwijl Guayaquil het liberale en sociale hart was. 

Het zou niet alleen bij woorden blijven; in 1875 werd de conservatieve president Moreno doodgeschoten en de liberale president “Alfaro” werd gedood in 1912. Gevolg was dat de militairen het heft in handen zouden nemen en de 20ste eeuw was er eentje die net zo vaak gedomineerd werd door een burgerlijke regering als door de militairen.

Er waren ook periodes van rust en kalmte waardoor bijvoorbeeld het opeens populaire exportproduct cacao kans kreeg zich te ontplooien en tot een volksverhuizing leidde van mensen van de hooglanden naar de kust. Toen de vraag weer afnam nam de politieke instabiliteit weer toe. Hetzelfde gold toen er olie werd gevonden in Ecuador; democratische regimes maakten geen kans om aan de macht te komen totdat de vraag weer daalde.

In 1942 brak oorlog uit met buurland Peru en Ecuador zou na het ondertekenen van een verdrag een groot stuk “Amazone” gebied verliezen. Voor de oorlog lag de grens bij de stad “Iquitos” in het huidige Peru. 

Pas in 1979 brak er een stabiele periode aan in Ecuador en kwam een democratische regering aan de macht. Het kreeg te maken met een grote economische crisis, inflatie, schulden en corruptie wat leidde tot verschillende staatsgrepen. Ook waren er nog steeds grensincidenten (kleine oorlogen) met Peru vanwege de schijnbare oneerlijke nieuwe grens (Ecuador roept dat de wereld t.t.v. het vredesverdrag het veel te druk had met WWII). De ergste deden zich voor in 1981 en 1995. 

In 1998 werd een nieuw verdrag getekend waardoor Ecuador een symbolisch stuk land terugkreeg (1 km2). In hetzelfde jaar brak de ergste economische crisis uit in tientallen jaren en de toenmalige president kwam met het plan de oude valuta in te ruilen voor de Amerikaanse dollar. 

>> Lees hier over de Peruaanse GESCHIEDENIS

In 2007 kwam de linkse populistische Rafael Correa aan de macht door investeringen te beloven in de verzorgingsstaat. Hij kreeg hierbij de volledige steun van de talrijke onderklasse waardoor hij twee jaar later de grondwet kon wijzigen. Hij staat een 21ste-eeuwse socialisme voor (net als oud president Hugo Chavez van Venezuela) maar is minder radicaal.

In 2010 werd de noodtoestand uitgeroepen toen Correa ontsnapte aan een poging van opstandige politieagenten hem te ontvoeren. Deze waren het oneens met bezuinigen op hun salarissen en er ontstonden rellen tussen de agenten en het leger na demonstraties in Quito.

Ook waren er plunderingen in de grote steden in Ecuador. Er zijn meer tegenstanders; mensenrechtenorganisaties klagen dat hij de oppositie, de pers en de kerk koeioneert. Maar zijn investeringen in gezondheidszorg, onderwijs en infrastructuur hebben zich dan reeds uitbetaald en na decennia van politieke woelingen is Ecuador (mede door de hoge olieprijs) in rustiger vaarwater gekomen.  

Vorig jaar (in het jaar 2012) kwam president Correa groot in het wereldnieuws toen hij Julian Assange (de van verkrachting verdachte “Wikileaks” voorman) politiek asiel verleende. De VS was woest (zij willen Assange aanklagen voor het lekken van duizenden geheime overheidsdocumenten) maar Ecuador investeerde ondertussen in vriendschappen met Iran en China. 

In Mei 2013 won Carrea wederom de verkiezingen en sprak van een burgerrevolutie. Hij beloofde de armoede in het land nog verder terug te dringen, een taak waar hij zich volgens de Verenigde Naties in zijn eerste termijn prima van gekweten heeft.

Hij is begonnen aan z’n laatste ambtstermijn. In oktober 2014 staat het constitutionele hof het parlement toe om grondwetswijzigingen voor te bereiden om de termijnen voor het presidentschap op te rekken. 

In de zomer van 2015 zijn een miljoen mensen op de been in Guayaquil om daar een glimp op te vangen van paus Franciscus. Volgens het Vaticaan wil de paus in Latijns-Amerika vooral aandacht besteden aan armoede en ongelijkheid in de regio. Aan het einde van het jaar zijn er demonstraties nadat het parlement dit besluit ook daadwerkelijk neemt. President Correa zegt toe dat hij zich niet herkiesbaar stelt in 2017.

Hij werd opgevolgd door Lenin Morena, die de verkiezingen van mei 2017 won. In 2018 wordt per referendum besloten dat een president maximaal twee termijnen mag uitdienen. In 2019 zijn er massale protesten van de inheemse bewoners tegen de verhoging van de brandstofprijzen.

In April 2021 wint Guillermo Lasso de presidentsverkiezingen ondanks dat z’n tegenspeler Arauz de duidelijke favoriet was. De huidige president Lenín Moreno stelde zich niet opnieuw kandidaat. Zijn populariteit is flink afgenomen sinds zijn aantreden in 2017. Lasso heeft zichzelf tot aankomende president uitgeroepen. 

Hij zegt de "uitdaging" om Ecuador te veranderen aan te willen gaan. Ecuador verkeert in een diepe economische crisis die is verergerd door de coronapandemie.