Bezienswaardigheden - Zuid Afrika

JOHANNESBURG EN SOWETO

HOME / Zuid-Afrika / ZA bezienswaardigheden

INLEIDING

Johannesburg is de grootste en meest diverse stad van Zuid-Afrika, gelegen in de dichtbevolkte provincie Gauteng. Hoewel het niet de hoofdstad van het land is, is Johannesburg wel het hart van de Zuid-Afrikaanse economie, waarvan de goudindustrie overigens lang niet meer de enige steunpilaar is.

Johannesburg is de zetel van het grondwettelijke hof. De stad is een mengelmoes van rijk en arm en rijke zakenwijken als “Santon” liggen naast beruchte “townships” als “Alexandra”.

Alhoewel je moet opletten kun je ook interessante dingen bekijken in Johannesburg; een van de meest interessante musea in Zuid-Afrika is het apartheid museum maar je kunt ook de uitgaanswijk in Melville uitchecken. Newtown heeft een aantal aardige gebouwen en natuurlijk is de grootste “township” van Zuid Afrika “Soweto” waar je o.a. het woonhuis van Nelson Mandela en Desmond Tutu kan bekijken.

Centrum Johannesburg

Ooit was het stadscentrum het pompende hart van de stad maar na de afschaffing van de apartheid verlieten vele winkels en bedrijven deze wijk en verhuisden naar het noordelijke gelegen Sandton.

Een aantal interessante gebouwen zijn o.a. het stadhuis op de hoek van de Rissik en Market street. Vlakbij staat het giga gebouw van Mandela & Tambo Law offices waar Nelson Mandela ooit werkte als beginnende advocaat.

In “Newtown” ligt het Mary Fitzgerald plein met de Jazz Walk of Fame (met z’n houten hoofden) en Museum Africa (in een prachtig koloniaal pand). Ernaast is het “Market” theater gelegen. Ten noorden van de “Nelson Mandela” brug ligt “Constitution Hill” waar ooit het oude fort lag met z’n in fameuze gevangenis. Het was hier waar Mandela maar ook “Mohatma Ghandi” ooit werden vastgehouden.

Je kunt nog een aantal gevangenismuren zien. Lilliesleaf Farm in de noordelijke buitenwijken was het geheime ANC hoofdkwartier gedurende de jaren 60. Nu is het een museum. Niet ver daarvandaan is het Zuid Afrikaanse Militair Museum waar je o.a. informatie kunt vinden over de Boerenoorlog.

Het apartheidsmuseum: zie musea

Soweto:

De townships van Soweto liggen zo’n 15 a 20 kilometer van het centrum van Johannesburg.

Enkele opmerkelijke bezienswaardigheden zijn o.a. het Mandela’s Family huis wat inmiddels een museum is en het Hector Pieterson (de 13 jarige jongen die tijdens de Soweto opstand werd doodgeschoten) museum.

Andere zijn het Chris Hani Baragwanath ziekenhuis in Diepkloof, de Orlando torens, het Credo Mutwa culturele dorp en het Vrijheidsplein in Klipstad.

geschiedenis

De regio Johannesburg werd altijd al bewoond door de nomadische Bosjesmannen die hier hun thuis vonden tot ze in de 11de eeuw door de Bantoes verdrongen werden. De voormalige Nederlandse kolonisten, de zogenaamde Boeren, waren de eerste Europeanen die in dit gebied kwamen waar ze verschillende boerderijen vestigden.

Vóór 1880 was er nog geen grootschalige vestiging, maar dit veranderde toen er aan het eind van de 19e eeuw goud werd gevonden bij de Witwatersrand.

Omdat het goud diep lag waren alleen de grote rijke magnaten in staat het goud boven te halen met hun eerdere ervaring (en geld) uit Kimberley. De goudindustrie verklaart waarom in en om de stad immense heuvels afval uit de kilometers diepe goudmijnen te zien zijn.

De heuvels bestaan uit geelachtige zand, waarop maar moeizaam iets wil groeien en die ook nog ‘ns levensgevaarlijk zijn vanwege de aanwezigheid van cyanide. In 1886 werd Johannesburg als mijnstad gesticht in de Zuid-Afrikaansche Republiek (Transvaal), een republiek gesticht door Nederlandstalige kolonisten die wegtrokken voor de Britse overheersing van de Kaapkolonie.

Rafelrandje

De bewoners van de stad waren twee derde Engelstalig en twee vijfde zwart, vrijwel allemaal jonge ongetrouwde mannen. Hierdoor deden bars, gokhallen en bordelen goede zaken. Het contrast met het vrome leven van de calvinistische Boeren was enorm en president Paul Kruger zag met lede ogen aan hoe het economisch middelpunt van de republiek van Pretoria naar Johannesburg verschoof.

Na enkele jaren was Johannesburg een van de snelst groeiende steden ter wereld, met zo'n 100.000 inwoners in 1896 (tien jaar na de stichting). De buitenlandse arbeiders, “uitlanders” genoemd, kregen echter geen stemrecht van de Transvaalse regering, wat leidde tot anti-Boerse gevoelens in Johannesburg.

Het Britse Rijk, dat de kust van Zuid-Afrika al in bezit had, zag hierin een kans om de goudmijnen en de rest van Transvaal in te lijven. De spanningen liep op tot de Tweede Boerenoorlog uitbrak en Johannesburg een geeststad werd; de meesten uitlanders vluchtten de stad uit naar de Kaapkolonie. Na de Boerenoorlog werd Transvaal veroverd door de Britten, en in 1910 werd de Unie van Zuid-Afrika gesticht.

Apartheid-regime

De stad groeide snel weer uit z’n voegen door het openen van nieuwe mijnen. In de tijd van de apartheid werden de rassen strikt gescheiden gehouden en bestonden er stadsdelen waar alleen blanken of alleen zwarten mochten wonen. De grootste en bekendste zwarte buitenstad is Soweto waar in 1976 een mega opstand uitbrak en de wereld werd geattendeerd op het wrede systeem wat hier heerste.

Vandaag de dag is Johannesburg vooral een stad die bekendstaat om het zakenleven. De stad is ook berucht om zijn criminaliteit, hoewel de situatie tegenwoordig beter is dan de periode rond de eeuwwisseling. Johannesburg is een stad van internationale allure, en herbergt honderden nationaliteiten. Het is de stad van de rijkere klasse en tegelijkertijd de stad van de armste bevolking van Zuid-Afrika.

Het centrum van de stad, dat vroeger alleen voor de blanke bevolking toegankelijk was, is nu een vrijwel volledig 'zwarte zone' met veel armoede en drugs- en alcoholmisbruik. Het grootste deel van de zakelijke activiteiten heeft zich verplaatst naar omringende gebieden, en met name naar de noordelijke wijk Sandton.

tips & advies

Het international vliegveld van Zuid-Afrika “OR TAMBO” ligt op zo’n 18km ten westen van Johannesburg en is best te bereiken door de “Gautrain” (www.gautrain.co.za) die op verschillende stations stopt in Johannesburg maar ook naar Pretoria gaat. Kosten zijn 14R voor het kaartje zelf en dan nog 140R naar bijvoorbeeld station “Sandton”. “Park Station” is de grote transporthub in de stad met het centrale trein- en busstation.

Johannesburg – Nelspruit – Sabie: er gaan verschillende busmaatschappijen richting Nelspruit waarvan “Intercape” de goedkoopste van is. Ook hier kun je verschillende soorten “stoelen” reserveren; de goedkoopste is 240R (“saver”) voor een enkeltje en deze vertrekt om 07:30 en komt om 12:25 aan in Nelspruit.

Je moet wel een half uur van tevoren aanwezig zijn. In Nelspruit zul je een kilometer moeten lopen naar de “minibus taxi park”. Minibusjes vertrekken hier o.a. naar Sabie als ze tenminste vol zitten – de rit duurt een uurtje en kost 25R.

Soweto – Johannesburg – Pretoria: Vanaf “Phefeni, Bosmfunzi Mezziya” (West Liquer shop) kun je met een minitaxi naar “Parkstation” in Johannesburg. Ook kun je met de trein vanaf Soweto’s “Phomolong” treinstation naar Parkstation in Johannesburg.

Vanuit daar kun je een minitaxi, een bus of de metrotrain nemen. Indien je naar “Hatfield” wilt gaan kun je het beste de “Gautrain” nemen. Deze gaat elke 20 a 30 minuten en duurt maar 45 minuten. Kosten zijn 52R naar Hatfield – je kunt ook bij Pretoria (centrum) uitstappen.

Naam : Apartheid museum (Johannesburg)

Adres : Gold Reef Road/ Northern Parkway

Prijs : 75R

Tijd : 10:00 – 17:00 (Monday closed)

Website : www.apartheidmuseum.org

Inhoud:

Een van de meest interessante en goed opzette musea in Zuidelijk Afrika. Gelegen in het complex van “Gold Reef City” word je vanaf het begin geconfronteerd met het verachtelijke systeem van apartheid omdat je door verschillende deuren wandelt en een kaartje krijgt met je “kleur” i.p.v. de toegangsprijs.

Je wordt meegenomen door filmbeelden, foto’s, attributen, informatie en geluidsfragmenten naar het ontstaan van het systeem en natuurlijk wordt er veel aandacht besteed aan Nelson Mandela. Maar ook wordt er ruim aandacht besteed aan de slachting van “Sharpville” en de opstand van “Soweto”. Er is een gevangeniscel, een grote gepantserde truck en de Mercedes van Mandela.

Naam : Nelson Mandela’s huis museum (Soweto)

Adres : Vilakazi/ Ngakane straat (8115 Orlando West)

Prijs : 60R

Tijd : 09:00 – 17:00

Website : www.mandelhouse.org

Inhoud:

Een van de bezienswaardigheden van Soweto is het “Mandela’s huis” waar hij en z’n familie jaren in woonde. In 1946 (een jaar nadat het huisje gebouwd was) trok Nelson Mandela en z’n eerste vrouw en kind het huis in. Jaren later zou hij hier met z’n tweede vrouw Winnie in wonen en hun kinderen. Toen hij gevangen zat woonde zij hier alleen. Mandela zou hier nog 11 dagen wonen bij z’n vrijlating.

Het huis was afgebrand en is in z’n originele setting teruggebouwd in 1994 om als museum te fungeren. Er hangen veel foto’s en er zijn vele prijzen aanwezig maar ook zijn originele spullen bewaard gebleven zoals een stoel, brieven en meubilair. Via tv’s worden interviews uitgezonden van z’n familie, vrienden en collega’s.

Naam : “Gemini” Backpackers (Johannesburg)

Adres : Van Gelderstraat 1

Prijs : 80R (camping)

Tel.nr. : 011 0255840/ 7725408

Website : www.geminibackpackers.co.za

Inhoud:

Dit hostel ligt in het noordoosten van Johannesburg niet te ver van “infameus” township “Alexandra”. Het heeft een leuke tuin, veel personeel (die niet zo heel veel doen dan rondhangen) en het zou een fantastische plek kunnen zijn. Je kunt hier kamperen in een kleine tuin, er zijn wat slaapzalen en ook kamers.

Het zwembad is meer een vijver op het moment en er is eigenlijk maar een persoon (Aaron) die alles moet regelen ook omdat de eigenaar er blijkbaar niets om geeft. Er is een grote donkere antieke keuken, helaas brand er geen licht in de wc’s en er is een “braai”. Je zou opgehaald dienen te worden maar dit gaat niet altijd goed. Er is op 1,5 km lopen een redelijk winkelcentrum aanwezig. WIFI is gratis (als het werkt).

Naam : “LEBO ” Soweto Backpackers (Soweto)

Adres : 10823A Pooe Street (Orlando West)

Prijs : 105R (camping)

Tel.nr. : 011 936 3444/ 074 3609085

Website : www.sowetobackpackers.com

Inhoud:

Een klein paradijs midden in Soweto, Orlando – Lebo is een zeer professioneel gerund hostel in een hippie achtige sfeer – veel bamboe, hout en palmboombladeren. Het heeft slaapzalen (160R), singles en doubles en aan de andere kant van de kleine weg is een groene oase waar je kunt kamperen. In het eigenlijke hostel is een klein keukentje (daar wordt ook gekookt door het personeel – oa voor gasten), een aantal wc’s en douches en een zitgedeelte waar je o.a. TV kunt kijken.

Achter is een bar in de tuin waar je o.a. eten kunt bestellen. Ontbijt, lunch en diner kan geregeld worden en is overheerlijk maar aan de prijzige kant. Daarnaast kun je fiets- tuktuk en wandelingtrips maken door Soweto. De 2 urende fietstrip kost 350R en vertrekt op 4 tijden op de dag.

Deze gaan o.a. naar Mandela’s huis, Pieterson museum en een migranten werkers hostel. De 4 urende fietstrip gaat naar allen bovenstaande, inclusief Tutu’s huis en een stukje door de “Meadowlands”.