Geschiedenis (achtergrond) - Zuid Afrika

Voor de Apartheid had het racisme in Afrika al een lange voorgeschiedenis. Het vond zijn oorsprong in en rond de kolonisatieperiode. De blanken die naar Zuid-Afrika verhuisden waren steeds in de minderheid. Ze maakten namelijk slechts tien procent van de bevolking uit.

De blanke bevolking voelde zich dan ook al snel bedreigd. Zwarten die aan de macht probeerden te raken werden telkens tegengehouden door de blanke bevolking. Die wilden de ongelijke verhoudingen behouden. Na wereldoorlog twee had de blanke bevolking schrik dat de zwarten de macht zouden overnemen.

Rassenscheiding bestond al langer en was al eeuwen daarvoor gegroeid, maar was nooit officieel en wettelijk ingevoerd. De apartheid was onder meer een racistische invulling van het idee van soevereiniteit in eigen kring, dat bedacht was door de Nederlandse dominee Abraham Kuyper en een ideologische legitimering leverde voor de verzuiling. Toen India in 1947 onafhankelijk werd en binnen het Gemenebest bleef, besloot Hendrik Verwoerd (premier van Zuid Afrika en vaak de architect van de apartheid genoemd) de onafhankelijkheid van Zuid-Afrika binnen het Gemenebest aan te vragen.

De aanvraag werd verworpen met als argument dat het systeem van rassensegregatie geen gewenste regeringsvorm was. Het apartheidssysteem kreeg enorm veel kritiek, vooral van het Indiase lid van het Gemenebest. Ook Canada was fel tegenstander van het systeem. Uiteindelijk leidde juist deze kritiek tot de onafhankelijkheid van Zuid-Afrika, zonder dat het lid bleef van het Gemenebest. In 1948 werd de apartheidspolitiek in Zuid Afrika als eerste en enige land officieel ingevoerd.

Townships zouden zich op een aanzienlijke afstand van hoofd- en meer specifiek nationale wegen moeten bevinden, waarvan het gebruik voor lokaal transport (althans door veelal armere zwarten) zou moeten worden ontmoedigd.

Het apartheidsbeleid werd ingevoerd met officiële wetten, zoals de wet op verbod van gemengde huwelijken en dergelijke. Deze wetten verboden onder meer dat mensen van verschillende rassen konden trouwen zodat het ras zuiver gehouden kon worden.

Er was ook een wet voor het gebruik van vervoer en het binnentreden van gebouwen en/of openbare gelegenheden, namelijk de wet op aparte gerieven en zorgde ervoor dat zwarten op een apart strand moesten zwemmen, en de achterdeur van banken en winkels moesten gebruiken.

Het was ook niet toegestaan voor een blanke man om een zwarte vrouw alleen naar huis te brengen, een man moest zijn vrouw, of een vriend meenemen, anders kon diegene worden aangehouden en worden bestraft.

Er werden tien "zelfstandige gebiedsdelen" voor de zwarte bevolking ingesteld, de zogenaamde thuislanden. Vier van deze thuislanden, Bophuthatswana, Ciskei, Transkei en Venda, werden door Zuid-Afrika als onafhankelijke staten beschouwd, maar door geen enkel ander land erkend.

De thuislanden omvatten slechts 13% van het totale landoppervlak van Zuid-Afrika (met name in Oost- en Noordoost-Zuid-Afrika), terwijl ze geacht werden uiteindelijk de gehele (snelgroeiende) zwarte stammen en volken van het land te huisvesten. Bovendien had de regering de meest waardevolle gebieden officieel aan de blanken toegewezen.

De thuislanden waren meestal dorre heuvelachtige stukken land, die ook meestal territoriaal geen eenheid vormden. Ze hadden vaak geen eigen industrie of andere significante werkgelegenheid of middelen van bestaan, waardoor de zwarte bevolking vaak buiten het thuisland zou moeten gaan werken.

De zwarten werd hun Zuid-Afrikaans staatsburgerschap ontnomen, en ze werden staatsburgers van een van de thuislanden, ook als ze daar niet woonden. Uiteraard wilden de meesten dit ook niet wegens de slechte werkgelegenheid. Wie echter als zwarte in 'blank' Zuid-Afrika bleef wonen werd daar beschouwd en behandeld als een vreemdeling, wat juridisch een additionele reden vormde om zwarten anders (veelal slechter) te behandelen dan blanken.

Ze waren nu immers buitenlanders of zelfs ongewenste vreemdelingen zonder papieren (indien niet ingeschreven in een thuisland vanwege de Wet op de Bevolkingsregistratie).