Bezienswaardigheden - Turkije

"sumela" klooster (En "trabzon")




Inleiding


Trabzon (wat komt van het woord trapeze = tafel, land boven het water) is de grootste havenstad aan de Zwarte Zee van Oost-Anatolie en doen veel zaken met de oude Russische staten Georgië, Armenië en Azerbeidjaan. Ook wordt hier veel Russische gesproken en zie je overal het Cyrillische opschriften. Naast de handel kwamen een paar jaar geleden ook vele hoertjes uit deze staten naar Turkije die de Turken “Natasja’s” noemden.

 

Momenteel is de welvaart in deze regio zo gegroeid dat zij veelal terug zijn gekeerd. De stad werd door Alexander de Grote, de Romeinen en de handelaren van de Zijderoute als zeer belangrijk geacht. Beschermd door hoge bergtoppen was lang een koninkrijk en waren in staat allianties met overeenkomstig de Seljuks, de Mongolen en andere oppermachtige vijanden te smeden; tot de Ottomaanse het hier voor het zeggen kregen in 1461.

 

Een Griekse staat in Turkije

Toen zij werden verslagen tijdens WWI wilden de Grieken hier een zelfstandige staat oprichten maar “Atuturk” was hier op tegen en belegerde de stad en “ruilde” de vele Grieken met Turken uit Griekenland.  

 

Tolerantie voor diversiteit van etniciteit en religie maakt een belangrijk deel uit van de lokale cultuur. De stad heeft een zeer grote verscheidenheid aan mensen en afkomsten en een vijfde deel van de inwoners is student. Door die op zich in Turkije vreemde mix heeft de stad een eigen cultuur ontwikkeld en is de stad anders dan andere Turkse steden. Toch staat Trabzon bekend als een conservatieve en (seculiere) nationalistische stad.

 

Het heeft een eigen keuken en maakt momenteel een sterke opmars qua groei.


highlights


Binnenstad en “Hagia Sophia”:

Al staat de stad niet hoog op de toeristische kaart van Turkije, herbergt de stad vele Byzantijnse en Ottomaanse bouwwerken, waaronder meerdere (voormalige) kerken, waarvan de belangrijkste de 13e-eeuwse Hagia Sophia.

 

De kerk is duidelijk beïnvloed door Georgische en Seljuk stijlen maar de prachtige muurtekeningen en vloermozaïek wijzen meer op het oude Constantinopel. Na 1461 werd de kerk omgeturnt tot moskee en later gebruikt als munitiedepot en hospitaal door de Russen. In 1960 werd deze gerestaureerd en als museum ingericht (3 Lira entree) – de laatste jaren gaan stemmen op uit de regering om het weer als moskee in gebruik te nemen wat zeer veel kwaad bloed zet in de stad (en daarbuiten).  

 

Trabzon centrum

Het historische centrum van Trabzon (de wijken Orta Hisar en Yukari Hisar) hebben nog vele oude houten en stenen huizen, maar ook de laaggelegen straten tussen de Bazaar-wijk en het centrale plein (Meydan) hebben een deel van hun historische karakter behouden. Hiertoe zijn auto's geweerd uit een groot deel van het centrum, waar nu een winkelgebied is ontstaan. Trabzon was een van de eerste steden in Turkije die dit deed.

 

In de Bazaarwijk vind men een van de mooiste Ottomaanse moskeeën van de stad, de Çarşı Cami. Naast religieuze gebouwen en grote woonhuizen zijn in de stad ook enkele hans en hamams, Op een heuvel boven de stad ligt het park Boztepe, met terrasjes en panoramisch uitzicht over de stad. Onder Turkse toeristen is de Atatürk Köşkü (kiosk) populair, waar de Turkse leider in 1937 verbleef.

 

Dit laat-19e-eeuwse huisje ligt ook op deze heuvel. Sinds kort heeft de aanleg van een park de grote vestingmuren van de oude stad weer zichtbaar gemaakt voor het publiek. Aan de zuidkant van dit park loopt ook het Byzantijnse Imaret Aquaduct over de vallei.

  • Sumela” klooster: zie musea.

Andere bezienswaardigheden:

Trabzon museum en de Ataturk Villa.



geschiedenis


Trabzon werd als de stad “Trapezus” gesticht in de 8e eeuw v.C. door Griekse kolonisten. Twee eeuwen later kwam de stad in handen van de Perzen om in het jaar 334 v.Chr. door Alexander de Grote te worden veroverd. In het jaar 63 v.Chr. veroverden de Romeinen de stad.

 

Onder Romeins bewind won de stad aan belang, doordat de handelsroute vanaf de Zwarte Zee naar Perzië werd verbeterd.

 

Ook kreeg de stad een nieuwe haven, op dat moment de grootste geconstrueerde haven aan de Zwarte Zee. Door het verval van het Romeinse Rijk en het lokale gezag stonden de handelsroutes echter onder continue dreiging van rovers en plunderaars.

 

Na de kruistochten

Pas in de 8e eeuw ging de stad zelf weer groeien, wanneer de internationale handel over de zijderoute weer op gang komt. Trabzon ontwikkelde zich als eindpunt van de noordwestelijke tak, vanaf Tabriz in Iran.

 

Nadat de Vierde Kruistocht Constantinopel verhuisde de Oost-Romeinse of Byzantijnse Keizerlijke familie naar het Griekstalige Trabzon. Zij stichtten zo het Keizerrijk Trebizonde dat nog tot 1461 door de Comnenen geregeerd zou worden. 

 

Hiermee werd de stad in feite de derde en laatste, hoewel in omvang zeer bescheiden, incarnatie van Rome. Verschillende bouwwerken werden vervaardigd om deze naam eer aan te doen. 

 

Naast islamitische Çepni Turken kwamen er in de late middeleeuwen ook andere Turkse volkeren naar het Keizerrijk zoals Joden  en Sjamanistische Kumanen en Khazaren. Veel van hen bekeerden zich tot het Orthodoxe Christendom en vermengden met de lokale Griekse bevolking. 

 

In de tijd van het Latijnse Keizerrijk probeerde Trebizonde zich op te werpen als de enig ware vertegenwoordiger van de Byzantijnse keizerlijke waardigheid, maar zij werden daarin uiteindelijk door de keizer van Nicaea Theodorus Lascaris gestopt. Later namen de Turken Sinop in en scheidden de Griekse staten zo van elkaar. Trebizonde zou daarna geen rol meer spelen in de politiek van de hoofdstad.

 

Onafhankelijk Christendom

De stad hield het als onafhankelijk land echter wel enkele jaren langer uit dan de rest van het Byzantijnse rijk, doordat het over het algemeen goede relaties onderhield met de Turken; tenslotte leefden er al enkele honderden jaren meerdere Turkse volkeren binnen het Keizerrijk. Trabzon was in de 14e en 15e eeuw tevens een belangrijke plaats voor het ontstaan van de Renaissance.

 

Gedurende de 15e eeuw zochten de Comnenen echter naar alternatieve bondgenootschappen, en sloten zij een verbond met de Ak Koyunlu, de Turkse heersers van Iran, die in strijd waren verwikkeld met de Osmanen. Dit zagen de Osmanen op hun beurt als aanleiding om de het keizerrijk Trebizonde te veroveren en de belangrijkste personen te vermoorden of onder dwang voor hen te laten werken.   

 

Onder het bewind van Sultan Mehmed II  vestigden zich in Trabzon langzaam meer Turkse en andere islamitische volkeren.

 

Door verbeterde verbindingen met de Kaukasus en Iran groeide de stad uit tot een belangrijk knooppunt in de internationale handel, en ook steeds meer West-Europeanen vestigden zich in de stad.

 

Sluiting Suez-kanaal 

De opening van het Suezkanaal in 1869 was een zware klap voor de lokale economie, en tienduizenden namen aan het eind van de 19e eeuw een boot naar de noordelijke kussteden van de Zwarte Zee, zoals Odessa en Sebastopol.

 

Tegelijkertijd arriveren tienduizenden vluchtelingen in de stad uit de Noordelijke Kaukasus, zij zijn daar verjaagd door het leger van de Tsaar. Het vertrek van een deel van de Christelijke bevolking van de stad en de komst van grote aantallen Islamitische vluchtelingen maakt de Griekse en Armeense Christenen ongerust.

 

Tijdens de Eerste Wereldoorlog is de stad toneel van gevechten tussen de Russen en de Ottomanen, als onderdeel van het Kaukasische front. Het Turkse leger pakt Armenen op, die worden verdacht van samenzwering met de Russen. In 1915 legt het leger een groot deel van de Armeense wijk in puin, en werden vele Armeense mannen mee de Zwarte Zee opgenomen en overboord gezet.

 

De slachting van WW1

In 1916 nemen de Russen (samen met Armeense troepen) de stad in, waarna zij de Turkse en Grieks-Islamitische wijk met de grond gelijk maakten als represaille voor de daden van het Turks leger. Door de Russische Revolutie zijn zij in 1917 echter gedwongen zich uit de gehele Kaukasus terug te trekken.

 

Na de oorlog werd een groot deel van de rechtszaken omtrent de Armeense Genocide in deze stad gevoerd. Na de Grieks-Turkse oorlog werd besloten tot de Bevolkingsuitwisseling tussen Turkije en Griekenland, hieronder vielen ook meer dan honderdduizend christelijke Pontische Grieken uit de regio van Trabzon.  

 

De Griekstalige Islamitische bevolking bleef echter in het gebied en hun taal, het Romeyka, heeft van alle nog gesproken Griekse talen het meest behouden van het Oudgrieks. In de jaren 60/70 van de 20e eeuw kent de stad, en de regio in het geheel, een leegloop. Veel inwoners vertrekken naar Europa of een van de steden in het westen van Turkije. Met de ontwikkeling van de economie vanaf de jaren 80 en de komst van de kustsnelweg is de stad weer in trek gekomen.



tips & advies (2008)


Het grote busstation ligt zo’n 3 km buiten de stad en net even te ver om met je zware rugtas te lopen. Er rijden vele kleine minibusjes (dolmus) tussen het station en het centrum – betaal niet meer dan 1,25 Lira per rit per persoon.

 

Trabzon – Erzurum: er gaan verschillende bussen per dag richting Erzurum. De reis kost zo’n 40 Lira en de tijd bedraagt rond de 6 uur.


  • Naam : “Sumela” klooster

Prijs : 8 Lira

Tijd : 09:00 – 18:00

 

Inhoud:

De kuststreek is gescheiden van het binnenland van Anatolië door hoge en weinig toegankelijke bergen en grenst in het noordoosten aan Georgië. In de tijd dat het Romeinse Rijk in elkaar zakte en er vele rovers en bandieten rondzwierven werden vele kloosters op onbegaanbare plekken gebouwd waaronder dit “Sumela” klooster.

 

Gesticht tijdens Byzantijnse tijden werd dit klooster in 1923 verlaten toen de Turkse Republiek werd gesticht in de hoop dat het ooit weer in een Griekse kolonie mocht dienstdoen. Het hangt en staat tegen een lange steile rots aan in een prachtige omgeving van bossen en rotsen. De belangrijkste kapel die gehakt is uit de rots is van binnen en van buiten versierd met prachtige fresco’s.

 

TIP: je kunt het beste met een tour meegaan die inhoudt dat deze je met een aantal andere mensen (lees; toeristen) erheen brengt. Je mag zelf de rots beklimmen (de chauffeur blijft beneden) in zo’n 30 tot 45 minuten. Na een paar uur wordt je weer opgepikt en naar het centrum van Trabzon gebracht. Kosten 20 Lira (“Ulusoy”)


Er hangen vooral op “Maydan” plein heerlijke kippen te grillen in ovens buiten het restaurant. Ook staat de stad bekend om z’n hazelnoten en vis – dus als je de kans krijgt pik een graantje mee.


  • Naam : Hostel “Huzur

Adres : Guzelhisar Cad

Prijs : 17,5 lira (single

inclusief douche en wc)

 

Inhoud:

Ja, wat zal ik erover zeggen – het is centraal gelegen – de man is vriendelijk alleen soms een beetje vreemdig – de man slaapt in z’n kleine receptiehokje beneden terwijl de kamers boven zijn. De kamer heeft een eigen wc en douche die heerlijk heet is (op de gang is ook een douche en wc maar die raad ik niet aan), geen ontbijt maar is prima qua grootte.

 

Er is een raam en da’s ook wel nodig want er hing altijd een wat muffig luchtje ongeacht de tijd dat ik het raam open zetten. En er is een kachel (ook geen overbodige luxe).


Trabzon staat zoals gezegd niet hoog op de “top” toeristenlijstjes van mensen maar dat gezegd hebbende is het klooster buiten de stad “Sumela” echt een must voor mensen die houden van religie, maar ook mystieke en speciale kloosters op zeer intrigerende plekken.

 

Daarnaast heeft de stad nog wel wat te bieden ook – naast alle “sights” is de stad niet echt een Turkse stad – gezien z’n verleden heeft de stad een mix van allerlei soorten mensen in z’n district wat het een aparte ervaring meegeeft.

 

Als je de kans krijgt deze regio te bezoeken zou ik dit zeker aanraden.



zie ook:




meer links:


Mtskheta 

GEORGIE

De Jvari kerk in Mtskheta, vlakbij Tbilisi, is het spirituele hart van Georgië en heilig te noemen. 

Yalta

OEKRAINE

Het zogenaamde Zwaluwnest is een prachtig gelegen droomkasteel op de rand van een hoge rots.