Vallei van de Dood

Reisverhalen - Slowakije



Udoli Smrti


We hebben vannacht geslapen op een plek ergens op het slagveld uit WWII tussen de Dukla-pas en de legendarische “vallei van de dood” in. Maar we gaan vandaag een poging wagen die wel tot succes leidt. 

 

Met onze tassen op onze rug lopen we richting het dorpje Vysna Pisana. Hier zien we het grote bruine bord waarop Udoli Smrti staat – “vallei van de dood” en we zien de eerste tank op de heuvel geposteerd staan boven alle velden uit.

 

We nemen de eerste weg rechts en zien nu ook een tweede tank staan in het veld.

 

Zal er een paadje gaan naar deze tanks en een uitzicht geven over de hele vallei? Opeens zien we nog een tank en even later nog eentje. Als we dichterbij komen zien we tank nummer 6 langs de weg staan en wandelen eerst naar de kleine parkeerplaats waar we een klein houten huisje zien.

 

Voor ons kronkelt een kleine zwart-witte slang over het pad van ons weg. De zon is inmiddels gaan schijnen en we knopen onze grote tassen vast aan het houten bankje wat hier staat. Alleen met een kleine tas lopen we eerst naar de T-34 tank die hier langs de weg staat.

 

Zoals alle kleine kinderen doen klauteren we erop en maken foto’s van elkaar. Hiervandaan zien we nog nr. 7 en nr. 8 tank ook staan – ongelooflijk. 


slagveld als museum


Eerst lezen we het informatiepanel en zien dan dat verderop een groter houten huisje is waar een houten tafel in staat – perfect voor ons natuurlijk. Er is een waterbron en hier staan nog meer informatiepanels – zelfs in het Engels.

 

Hier kun je via een klein houten bruggetje richting de tanks lopen waarvan sommige op de heuvel staan, andere in het veld en een derde aan de bosrand. Allemaal achtergelaten toen de Russen de tank verlieten.

 

Dit is exact waarvan we gedroomd hebben – helemaal alleen met deze monsters die in dit gratis open luchtmuseum zijn achtergelaten met hun lopen de juiste richting op – richting centraal Slowakije.

 

Ze zijn overigens ook nog in een goede staat en het enige mindere is dat er jammer genoeg geen Duitse tanks staan om het plaatje te vervolmaken. Terwijl we de heuvel naar boven lopen tussen wat struiken en bomen door, de akkervelden en wat groen denken we aan de gigantische slag die hier eind 1944 in deze “vallei van de dood” zich heeft afgespeeld tussen de Tsjechen en Russen enerzijds en de Duitsers en Hongaren aan de andere kant.

 

Het gras is zeiknat en voordat we het weten zijn onze schoenen en onderkant van onze broeken doorweekt. 


een panorama van tanks


Boven aangekomen hebben we een prachtig panorama over de hele vallei met z’n akkervelden, groene heuvels en kleine dorpjes. We fotograferen en nemen wat films en zijn geheel alleen tot een Pools stel ons boven even komt vergezellen.

 

Het komt ons wel goed uit want op deze manier komen we erachter dat er verderop geen tanks meer zijn – dit is het!

 

Als we alle tanks van dichtbij hebben gezien en meerdere malen een rondje hebben gedaan, sjokken we naar beneden naar het grotere houten huisje waar ook twee informatiepanels (ook in het Engels) geposteerd staan.

 

We twijfelen hier te blijven vannacht – het was het plan om hier te blijven slapen maar het is nu wel erg vroeg nog. Het is nog geen half twaalf, prachtig zonnig weer en we staan op een unieke site – tenslotte zijn we hier helemaal alleen en het lijkt er niet op alsof hier busladingen toeristen gaan komen. 


>> Lees hier het verslag van de slag om de Dukla-Pas. 



ik als mijnenveger


Eerst halen we vers water uit de bron en zetten een kop thee op de grote tafel die in het houten huis staat. Op het akkerveld naast ons zit een grote buizerd, tenminste daar gaan we vanuit – als het beest opstijgt blijkt het een raaf te zijn. Inmiddels hebben we besloten om te blijven en overleggen wat te doen vandaag.

 

Ten eerste gooi ik een grote bulk kleren uit m’n tas over de relingen heen om te drogen (damp) en lekker even te luchten. Ook doe ik m’n schoenen uit, de bedjes, slaapzak en liner en leg/zet deze even in de zon.

 

Nadat we een broodje als lunch hebben gegeten offer ik mijzelf op om naar het winkeltje te lopen waar we gisteren al zijn geweest om wat extra boodschappen te doen.

 

Heerlijk alleen, zonder tas wandel ik terug naar het kleine dorpje Kapisova en geniet van het prachtige weer en de rust van deze regio waar duizenden doden vielen in twee wereldoorlogen. De winkel is helaas tussen de middag dicht en ik schrijf wat in m’n dagboek terwijl ik m’n tijd uitzit. Natuurlijk zijn lang niet alle producten aanwezig die ik graag zou willen kopen maar ik heb in ieder geval een fles (vruchten)wijn, yoghurt en wat broodjes. 

 

Akelig stil 

Pete is inmiddels de heuvel op geweest maar heeft vreemd genoeg geen geschikte plek gevonden. Wel zouden we wellicht achter de tank die langs de weg staat kunnen kamperen. Ik berg wat spullen weg en doe zelf een poging.

 

Ik loop de hele heuvel op, naar de andere kant om daar wederom op een richel een stukje groen te zien – geen geschikte plek. Dan loop ik langs de bosrand helemaal terug zonder ook maar iets goeds te hebben gezien (alles is vol met prikstruiken).

 

Er komt opeens wel een beetje een angst bij mij op hoeveel mijnen hier gelegen moeten hebben en hoeveel lokalen mensen in de jaren na de oorlog hier door die onontplofte mijnen de lucht zijn ingeblazen. Op de weg naar het dal zie ik achter een van de tanks een opening in het bos en kruip erdoorheen. Het eerste stuk is steil en er liggen veel takken maar daarachter kun je naar het stroompje toelopen waar ik onder een heel dik bladerdek een aantal zeer goede slaapplekken vind.

 

Terug bij Pete vertel ik hem over de plekken en er zijn inmiddels wat mensen gearriveerd. Iemand heeft twee tassen achter het huisje neergezet, een familie is op de heuvel gaan zitten en er zitten twee jonge meiden bij de waterpomp. Het weer begint te betrekken en we zouden nu echt naar onze overnachtingsplek moeten gaan. Eerst vul ik m’n water en zie de familie vertrekken. Omdat we de heuvel eigenlijk niet op kunnen gaan check ik Pete’s plek om te ontdekken dat een jonge jongen hier tegen een boom ligt te pitten. 

 

De meisjes horen bij de jongen en er arriveert nu nog iemand – als het begint te spatten gaat het hele stel “ons” huisje in en wij gaan er juist vandoor. Ze hebben bier en een tamboerijn mee maar ook twee bijlen (hopelijk om hout mee te hakken) en ik hoop maar niet dat er vanavond op de berg of in dit huisje een groot feest losbarst. 


"kamp" maken


We maken een behoorlijke omweg zodat de “kids” niet weten waar we heen gaan en snellen dan snel ons “gat” in, het bos in. Een hert schiet weg als we aankomen bij het stroompje en we zetten snel – we zijn wederom bang voor een bak regen – onze tenten op.

 

Ik kleed mij al om voor de nacht en het is al laat als we tegen twee bomen aan gaan zitten en kamp maken. Het wordt een diner met couscous, wijn en brood. We maken alvast plannen voor morgen als we naar de DuklaPas willen gaan waar ook verschrikkelijk is gevochten tijdens dezelfde slag.

 

Het is een prachtige plek hier en veilig ook – een dicht bladerdek boven ons, een steile bosrand aan de ene kant, een stroom aan de andere kant en we horen ver op de achtergrond de kinderen muziek maken. Wij drinken onze wijn, steken een kaars aan en kruipen laat onze tent in. Ik slaap direct. 


>> Lees hier over bestemming Darkoviche, Tsjechië met z'n gigantische bunkers. 



vallei van de dood - tips & advies (2014)


Vysna Pisana - Svidnik: er schijnt een bus naar dit dorp te gaan naar en vanuit Svidnik maar hoe laat en wat de kosten zijn is onbekend. Het duurt misschien 30 minuten voordat je er bent. 

 

Vysna Pisana is een heel klein dorpje aan het eind van de wereld – de bus rijdt hierheen en je zult eerder moeten uitstappen om bij de “vallei van de dood” te gaan. Je rijdt er als het ware dwars door heen.

 

Je kunt ook een bus nemen naar “Dobroslova” maar dan moet je niet naar het dorp lopen maar de weg vervolgen naar de vallei van de dood die met een groot bruin bord staat aangegeven. 


Naam: wildkampeerplek “Vallei van de Dood” 

 

Inhoud:

Als je een zeer geschikte maar ook “interessante” wildkampeerplek wilt hebben kun je door het bladerdek van de tank die het dichtst bij het bos staat het woud in wandelen. Er is een soort van looppaadje dat leidt naar een aantal open plekken langs de stroom en iets daarboven waar je perfect kunt kamperen.

 

Je bent veilig voor alles en iedereen – de weg is redelijk ver weg, de stroom maakt geluid en is te breed om doorheen te gaan, de andere kant is steil en is vol gegroeid met doornen. ’s Avonds wordt het aardedonker en er is een gigantisch dik bladerdek boven je die je beschermt tegen de maan (licht), regen en de kou.

 

Maar het is wel een plek waar heel veel mensen gevallen zijn. 


BESTEDINGSTIJD:

Indien je geïnteresseerd bent kun je hier wel een uurtje of anderhalf rondlopen. Er staan zo’n 8 tot 10 tanks op de heuvels en je hebt een prachtig uitzicht. Leuk zou zijn om hier een picknick te doen en te genieten van de natuur, de rust, ruimte en even stil te staan wat hier gebeurt is.

 

Dan kan je hier wel een paar uur vertoeven. 

 

TIPS: 

In “Svidnik” is een oorlogsmuseum wat wel de moeite waard is. Je moet (indien je met openbaar vervoer gaat) toch vanuit deze stad reizen om bij de vallei van de dood en daarna wellicht de Dukla Pas te komen. In deze stad kun je ook proviand inslaan, een hapje eten etc.

 

Bij de “vallei van de dood” is op zo’n 15 minuten lopen een klein buurtwinkeltje maar voor de rest niets (geen winkels, restaurants of hotels). Het is gratis en er is voor de rest niemand. 

 

Tussen de “Dukla-Pas”, “Svidnik” en “Vallei van de Dood” staan talloze oorlogsmonumenten, graven en ander oorlogstuig opgesteld. Wij hebben een groot vrachtvliegtuig gezien, tanks, artilleriestukken en nog veel meer. Haal bij het museum in “Svidnik” een kaartje waarop al deze staan aangegeven. 



zie ook:




meer links:


Base 20 

SLOVENIE

Een heel nagebouwd partizanen hoofdkwartier dorp midden in het bos met talloze hutten en huisjes. 

Sierpnica / Osowka

POLEN

Een ondergronds complex voor het fabriceren van oorlogstuig nu open gesteld voor het publiek in Osowka.