Shlisselburg

Reisverhalen - Rusland



Artikel Fort Oreshek in April 2023 geplaatst: 


sleutelstad


Om half tien zitten we in een grote bus die ons in 40 minuten naar de voor mij vreemdaandoende naam Shlisselburg wat oorspronkelijk komt van de Duitse naam “sleutelstad”. Na ongeveer drie kwartier bussen stappen we uit bij de eindhalte in wat blijkt het centrum te zijn. De straat en het pleintje zit vol gaten en staat nu vol met plassen.

 

Er staan een aantal bussen langs de weg te wachten en wat kiosken. We wandelen een kleine brug over en kijken naar de oude sluizen. Parallel loopt de brede Neva rivier die we net in de bus overgegaan zijn richting het befaamde Ladoga meer. In een klein parkje staat een hele collectie aan kanonnen en ander wapentuig.

 

We lopen langs een kanaal wat een zijrivier is van de Neva langs oude houten huizen en vervallen hallen en keten. We vragen aan een man hoe zit te vissen hoe naar het fort te komen wat wij verderop zien liggen.

 

Natuurlijk ligt het precies op de kruising van het meer en de rivier. We moeten teruglopen zegt hij en dan met een boot. We wandelen terug langs de rivier en komen vanzelf bij de pier aan waar we een kaartje kopen voor de boot return.

 

Om 11:00 gaat er weer een boot (elk half uur). Als eerste zitten we op de boot en een kwartier later wordt de motor gestart en vertrekken we met nog drie mensen aan boord. De hemel is grijs en het begint zachtjes te spatten.

Geschiedenis van  Fort Oreshek: 

Op 8 September 1941 veroverde de Duitsers de stad Shlisselburg en rukte op oostwaarts langs de zuidzijde van het Ladoga meer. Vanaf dat moment was de link tussen Leningrad enerzijds en de rest van de Rusland anderzijds alleen nog mogelijk via de lucht en via water. Luchttransport was bijna onmogelijk vanwege het gebrek aan vliegtuigen en de overmacht aan Duitse vliegtuigen en afweergeschut.

 

Tot de vorst kwam en het meer bevroor voeren Russische ferry’s op en neer over het meer om goederen en mensen over te zetten. De meest afschuwelijke tijd voor de inwoners van het omsingelde Leningrad begon. Er werd een ijsbaan aangelegd van kant tot kant, 30 km lang, om de stad te bevoorraden maar deze werd constant beschoten en schoot vreselijk tekort.

 

Tot eind April zou de “levensweg” de enige manier zijn om de niet geëvacueerde mensen te helpen. Tussen September 1941 en Maart 1943 werden meer dan een miljoen mensen geëvacueerd ut Leningrad. Op 18 Juni werd in recordtijd een 35 km lange pijplijn aangelegd; in de herfst werd ook een elektrische pijplijn aangelegd.

 

Laatste obstakel

Het fort van Oreshek, zeer strategisch gelegen ten noorden van Shlusselburg op een eiland, werd nooit veroverd door de Duitsers ter frustratie van Hitler. Door de ligging van het fort en de aanwezigheid van Russen kon Leningrad niet helemaal worden afgesloten.

 

Op 8 Oktober 1941 werd het fort garnizoen aangevuld met extra troepen. In de 498 dagen dat het fort werd omsingeld werden duizenden Duitse bommen gegooid op het oude Tsaristische fort en grotendeels verwoest. De Russen behielden niet alleen het fort maar veroorzaakte ook grote verliezen in personeel en munitie bij hun aanvallers. 

 

Op 18 Januari 1943 wisten de Russen door een aanval vanuit het Leningrad- en Volkhov front Shlusselburg te heroveren en zo de doorbraak te forceren van de omsingeling. De Russische soldaten in het fort Oreshek hielpen mee. Een nauwe corridor werd gevormd en er werd in recordtijd een treinrails neergelegd die al snel de “weg naar de vrijheid” genoemd werd. Ook werd er onder het water een nieuwe treinbrug van ruim een kilometer gebouwd over de Neva daarover nog meer goederen vervoerd konden worden.

 

Een andere brug volgde boven water 500 meter naar het zuiden waarover militaire goederen vervoerd werd. De bruggen moesten constant beschermd worden voor het ijs. De bouw van al deze bruggen werd uitgevoerd onder constant artillerievuur van de Duitsers. Op 11 September 1943 de directe weg kon gebruikt worden tussen Kobona en Schlusselburg. Ferries, bruggen, wegen en rails werd aangelegd wat de omsingeling van Leningrad ongedaan maakte.


>> De omsingeling van Leningrad (huidig St. Peterburg) t.t.v. WW2. 



bezoek aan het fort


De buitenkanten van de muur en de torens zijn gerenoveerd. Binnen 10 minuten staan we op de kade en betalen de vrouw in de kassa de 200R entree. We mogen gelukkig onze tassen in een huisje neerzetten voor de tijd dat we hier zijn.

 

Op de binnenplaats zien we ten eerste de fel blauwe Pepsi parasols en een huisje voor souvenir items. In het midden staat een rode bakstenen ruïne met een groot zwart monument erin.

 

Dit zou bovenop een massagraf staan van 24 Russische soldaten. Er staan ook een paar hele grote kanonnen mitrailleurs inclusief infopanels. Vooral aan de stadkant zijn de gebouwen totaal in puin geschoten.

 

Het is een wonder dat de Russische verdedigers hier de strijd hebben volgehouden. We wandelen door een stenen poort en hebben hier zicht op de stad aan de ene kant terwijl we aan de andere kant een groot deel van het gigantische Ladoga meer kunnen opkijken. Het meer meet ongeveer 220 bij 83 kilometer (breedte). 

 

De gemiddelde diepte bedraagt 51 meter en het diepste punt – in het noordwestelijke deel – ligt op 230 meter onder de waterlijn. In het meer liggen ongeveer 660 eilanden.

 

De levensweg

Tot WWII liep de grens tussen Finland en Rusland door het Ladogameer en was de weg over het bevroren Ladogameer in de winter de enige manier voor contact tussen het omsingelde Leningrad en de buitenwereld.

 

Langs de Weg van het Leven werden 1,3 miljoen mensen geëvacueerd en werd de stad bevoorraad. De Finnen verloren tijdens de Vervolgoorlog de noordoever met de stad Sortavala en het Valaamklooster, hetgeen werd geformaliseerd in 1947 bij de Vrede van Parijs. Tegenwoordig ligt de Fins-Russische grens op 25 kilometer van het meer. 

 

We wandelen een stuk langs de buitenkant van de muur, langs een van de hoektorens en staan nu aan de achterkant waar een klein strandje is. Hier zien we grote schepen met zand en andere spullen. Pete doet aan pootje baden terwijl ik ga kijken op de zeer versterkte hoek waar de kanonfundamenten nog staan en bunkeronderdelen. We gaan het fort weer in door een poort en komen in een kelder onder het fort. 

 

Er is een soort van museum met kledij, foto’s en oude spullen. Er zijn wat toergroepen gearriveerd en het is hard gaan regenen. We lopen snel langs wat informatiepanels en kunnen de fortmuren opklimmen voor een goed panorama over de binnenplaats. Het is tijd om terug te gaan.


>> Lees hier meer over operatie Barbarossa, de aanval op Rusland



shlisselburg - tips & advies (2016)


De busstop is gelegen in het centrum van de stad vlakbij de smalle brug naar het oudste gedeelte (de echte burcht zo neem ik aan) en daar waar de markt staat. Ook is hier de oude sluis en de haven waar de ferry gaat naar fort Oreshek.

 

Shlisselburg – Sint Petersburg: regelmatig gaat bus 575 richting Sint Petersburg. Prijs is 70R en de rit duurt precies 40 minuten. Eindhalte is metrostation “Dybenko”.


Naast de busstop zit een prima lokaal eethuis waar je o.a. kip met patat kunt eten tegen een zeer redelijke prijs. Je kunt ook buiten op het terras zitten.

 

Nabij zit nog een restaurant met een groot houten terras waar je ook binnen kunt zitten. Hier kun je o.a. een goed stuk vlees – shashlick bestellen. Het is gelegen nabij waar de markt normaliter staat.


  • Naam : Starhouse

Adres : Yekanoba 14

Prijs : 1500 R (double)

Tel.nr. : 8 (921) 964 33 11; 8

Website : www.star-club.ru

 

Inhoud:

Gelegen in het oudste gedeelte van de stad op loopafstand van de busstop en de ferry naar het fort Oreshek is dit een zeer prima optie. Zeer professionele receptioniste, schone en goed functionele wc- en douche en kamer.

 

Deze laatste is klein (de economische) maar alles zit erin op een handdoek na. Ze heeft zo’n kamer of 10 in verschillende prijsklassen.



zie ook:





meer links:


Savonlinna

FINLAND

De grootste bezienswaardigheid van de regio is het prachtige statige kasteel Olavinlinna. 

Corregidor

FILIPIJNEN

Het eiland “Corregidor” ligt strategisch gezien perfect in het begin van de baai van Manilla.