Bezienswaardigheden - Marokko

fes

HOME / Marokko / Marokko bezienswaardigheden

inleiding

Fez is de op één na grootste stad van Marokko, na Casablanca, en is een van de meest traditionele steden van het land. Rabat mag dan de nieuwe hoofdstad zijn en en Marrakesh mag het stokje van meest toeristische stad op zich hebben genomen, Fes is en blijft als oudste van de Koningsteden het trotse hart van Marokko.

Tot de komst van de Almoraviden in 1070 bestond Fez uit twee medina's (of steden): Fez en al-'Aliya. Pas daarna werden de twee medina's samengevoegd, en kwam het geheel bekend te staan als Fez. Het goed bewaarde oude centrum daterend uit de 12e eeuw is grotendeels autoluw en staat inmiddels op de UNESCO Werelderfgoedlijst.

Als een van de vier koningssteden is het een onderdeel in de meeste rondreizen door Marokko. Maar ook de aantrekkingskracht van diverse oude ambachten zoals de tapijtindustrie (berbertapijten, aardewerk (van tajine tot de mozaïeken) en de oude leerindustrie en het grote aantal moskeeën trekt bezoekers. Ook is er een levendige koper-, goud- en zilverhandel.

De stad bestaat grofweg uit drie gedeelten; de oude Medina, de nieuwe stad Fes El-Jdid en de Ville Nouvelle gebouwd door de Fransen. De omgeving van Fez is vruchtbaar en boeren uit de regio verkopen dan ook hun groente en fruit in de stad.

highlights

Fes El-Bali (oud Fes):

Bab Bou Jeloud is de belangrijkste ingangspoort van de oude stad die leidt naar twee doorgaande wegen die dwars door de Medina gaan. De historische stad is omringd door een stadsmuur die nog staat vanwege de aanwezigheid van de “Ville Nouvelle” en de vele begraafplaatsen die zich rond de stad begeven.

Binnen deze muren is een andere wereld met smalle steegjes, schaduwrijke straatjes en verstopte hoekjes, markten (bazaars) met kleine winkeltjes. Kamelenkoppen hangen aan deurkozijnen om aan te geven dat hier zich een gespecialiseerde slagerij bevindt, (muil)ezels wandelen hier met grote karren achter zich aan op speciale “slofjes” en kinderen helpen verdwaalde toeristen de juiste richting op.

Vlakbij Bab Bou Jeloud ligt het prachtige Medersa Bou Inania – een van de architectonische wonderstaaltjes van de stad. Deze school werd gebouwd door de Mereniden tussen 1350 en 1357 en bevat naast indrukwekkend pleisterwerk ook schitterende tegels en houtbewerkingen. Vanaf het dak kun je genieten van een ver panorama over de oude stad.

Het spirituele hart van de Medina is de Kairaouine moskee die ook nog eens in het midden ligt van de oude stad. Gebouwd in de 9e eeuw door Tunesische vluchtelingen herbergt deze moskee momenteel zo’n 20.000 gelovigen. Helaas mogen niet-moslims de moskee niet betreden. Een van de meest opmerkelijke bezienswaardigheden zijn de “looierijen” van Fes.

Als je helemaal naar het noorden van de Medina wandelt (zo’n 150 meter ten noordoosten van de moskee – zie boven) kun je voor een kleine bijdrage een balkon beklimmen om de verftanks van bovenaf te bewonderen. Andere bijzondere of interessante gebouwen in de oude stad zijn: Medersa el-Attarine of het kunstmusea Nejjarine, Dar Batha museum of het Belghazi museum.

Fes El-Jdid (nieuw Fes):

Het nieuwe Fes is gebouwd in de 13e eeuw in opdracht van sultan Abu Youssef Yacoub en ligt tussen de Medina en “Ville Nouvelle” in. Helaas mag je het oude paleis van de sultan niet in maar de poort is indrukwekkend (Dar el-Makhzen).

Onderdeel van het nieuwe Fes is Mullah, de Joodse wijk. In de 14e eeuw was de stad een toevluchtsoord geworden van vele Joden en deze bouwden hun eigen stad in de stad.

Vandaag de dag kun je bijvoorbeeld gaan kijken naar de Habarim of Ibn Danan synagoge, de daarbij behorende begraafplaats.

Ook de Rue de Merinides is speciaal gezien de zeer verschillende stijl van bouwen; zie de houten en ijzeren balkonnetjes aldaar.

geschiedenis

In 789 stichtte Idris I, de stamvader van de Idrisiden, een vestiging op de rechteroever van de Jawhar rivier. Zijn zoon, Idris II, bouwde in 808 een nieuwe vestiging op de linkeroever van de bak, tegenover de bestaande plaats.

Deze vestigingen zouden snel ontwikkelen tot twee afzonderlijke, ommuurde en autonome steden: Madinat Fez en al-'Aliya. Al-'Aliya en Fez werden in 1070 door de Almoraviden verenigd: de stadswallen die hun scheidden werden gesloopt, ze legden verschillende bruggen aan die de twee medina's met elkaar verbonden en nieuwe stadswallen werden aangelegd die de medina's verenigden.

Onder de de nieuwe heersers vond de grootste uitbreiding en renovatie van de Kairouyine moskee plaats. Hoewel de hoofdstad onder de Almoraviden werd verplaatst naar Marakesh en Tlemcen, verworf Fez in deze periode een reputatie voor Maliki rechtsleer en werd het een belangrijke centrum van handel.

De Almoraviden kwamen over een groot rijk te heersen, dat uitstrekte van de Senegal in het zuiden en midden-Spanje in het noorden. Fez kreeg in dit nieuwe rijk een cruciale rol als een belangrijke station in de trans-Saharaanse goudhandel; in Fez kwamen handelsroutes uit zwart-Afrika, Ifriqiya en Al-Andalus samen.

Nieuwe stadsmuur

Zoals veel Marokkaanse steden, werd Fez sterk uitgebreid door de Almohaden en werd het rurale aspect verminderd. Dit werd deels gedaan door het vestigen daar van Andalusische immigranten en het verbeteren van de infrastructuur. In het begin van de 13e eeuw braken zij de bestaande muren af en legden ze nieuwe aan, die een veel groter gebied omhelsden.

Deze muren staan nog steeds als de muren van Fez el-Bali. Onder de Almohaden groeide de stad zo snel, dat het tussen 1170 en 1180 zelfs de grootste stad ter wereld was. In 1250 herwon Fes haar status van hoofdstad onder de Meriniden. In 1276 stichtten zij Fez Jdid (Nieuw Fez), wat hun administratieve en militaire centrum werd. Fez bereikte haar hoogtepunt onder de Meriniden.

Het is in deze periode dat Fez bekend kwam te staan als belangrijke intellectuele centrum. De Meriniden bouwden de eerste onafhankelijke madrassa's in de stad. De meeste belangrijke monumenten in de medina, de residenties en publieke gebouwen stammen uit deze periode. De Joodse wijk van Fez, de Mellah, werd gebouwd in 1438, vlakbij het koninklijke paleis in Fez Jdid.

Onder de Meriniden werd Fez een centrum van de Shurafa (afstammelingen van de profeet Mohammed). De Meriniden werden in een opstand in 1465 ten val gebracht, waarna een leider van de Shurafa aan de macht kwam in Fez. In 1474 lukte het de Wattasiden, een aan de Meriniden verwante clan, om Fes en het grootste deel van noord-Marokko in handen te krijgen. Zij wisten de macht te behouden tot 1559.

Ottomaanse overheersing

In 1549 wordt de stad veroverd door de Saadi maar ze konden de stad niet langer in handen houden. Een van de sterke rijken van de vroegmoderne tijd, het Ottomaanse Rijk, kwam na de verovering van Oran steeds dichterbij. In 1554 namen de Wattasiden met Ottomaanse ondersteuning Fez over. Hierna volgde de uitroeping van Marrakesh als nieuwe hoofdstad en residentie van de Saadidynastie.

De Ottomanen zagen de bewoners van Marokko meer als buren dan als vijanden en concentreerden zich op de Portugezen en de Spanjaarden die een grotere bedreiging vormden. Fez en andere Noord-Afrikaanse steden genoten relatief grote onafhankelijkheid. Nadat Moulay Hafiz in 1912 de controle over Marokko aan de Fransen had overgedragen begonnen deze, buiten de stadsmuren, vanaf 1916 het moderne Fez op te bouwen.

Na het Franse protectoraat, in 1956, kende de stad een sterke uitstroom van inwoners van de omvangrijke Joodse wijk. Veel Joodse inwoners verkozen een nieuw bestaan in de nog jonge staat Israël boven een mogelijk onzekere toekomst in een onafhankelijk Marokko.

Fez is tegenwoordig in elke rondreis van (Westerse) toeristen te vinden en de stad is naast een belangrijk handelscentrum ook een toeristische stad.

tips & advies (2008)

Zo’n 15 km ten zuiden van Fes centrum ligt het vliegveld Fes-Saiss met nationale vluchten en internationale lijn- en vooral charterdiensten. Bus 16 rijdt van het treinstation geregeld naar het vliegveld.

Fez ligt vrij centraal in het spoornet van Marokko en vanaf het hoofd-station rechtstreekse verbindingen (al dan niet met één overstap) met Marrakesh en Casablanca via Meknes en Rabat en met Oujda in het oosten via Taourirt.

Per dag zijn er verder 4 verbindingen met Nador (waarvan 2 zonder overstap). Ook Tanger is rechtstreeks per spoor te bereiken. Het belangrijkste busstation van “CTM” ligt in het zuidelijke deel van de “Ville Nouvelle”. Het andere centrale busstation (voor de meeste andere maatschappijen) ligt vlakbij “Bab El-Mahrouk”.

Er zijn plannen om een lightrailsysteem aan te leggen voor beter openbaar vervoer in de stad.

Fes – Chefchaouen: CTM rijdt drie keer per dag naar Chefchaouen vanaf hun eigen (bus)station. De rit neemt zo’n 4 uur in beslag en kost 60 Dinar. Je kunt ook met een andere maatschappij bus waar je waarschijnlijk moet overstappen in de stad “Quezzane”.

Zeker gaat er een bus om 09:15 waar je om 12:00 aankomt in Quezzane. Om 13:30 gaat er dan een bus naar Chefchaouen. Je komt om 15:00 aan.

Een aanrader vonden wij restaurant Marrakech dat in de drukke Rue Omar El-Mokhtar ligt. Een zeer romantisch, prachtig aangekleed restaurant met kussens en donker meubilair. Het menu ziet er verzorgd en goed uit en het eten

(o.a. tajine) is heerlijk.

Als je in de oude stad (Medina) bent en goedkoop en goed wilt eten kun je naar Bab Bou Jeloud wandelen – druk, snel maar super.

Naam : Hotel Kairouan

Adres : 84 Rue de Soudan

Prijs : 140 (double)

Tel.nr. : 035 623590

Inhoud:

Dit hotel gelegen in het midden van de “Ville Nouvelle” in de Koningsstad Fes. Op 200 meter afstand ligt het lokale busstation met busjes die rijden naar de oude stad al kun je ook lopen.

Het hotel heeft verschillende soorten kamers (met en zonder eigen badkamer maar ook singles). De mensen zijn vriendelijk en behulpzaam, de kamers zijn schoon en redelijk.

Je zou eigenlijk in Fes naar een van de vele “hammams” (badhuizen) moeten gaan. Hammam Mernissi (Talaa Seghira) is een goed traditioneel badhuis geschikt voor buitenlanders/ toeristen en ligt centraal.