Bezienswaardigheden - Litouwen

kaunas




inleiding


De tweede stad van het land Kaunas ligt aan de Nemunas rivier en heeft een compact leuk oud centrum vol klinkerstraatjes en een prachtig plein. Er zijn hier voldoende interessante bezienswaardigheden zoals verschillende kerken te bezichtigen.

 

Kaunas is een levendige studentenstad wat zich vertaald in vele cafeetjes en restaurants vooral op de Laisvės alėja, de “vrijheidslaan” die het oude centrum met de nieuwe stad verbind en een voetgangersgebied is.  Maar er zijn ook verscheidene theaters, bioscopen, musea en bibliotheken. Een van de bekendste personen van de stad en Litouwen is Romas Kalanta, een jonge student die zichzelf in 1972 in brand stak als protest tegen de Sovjetbezetting van zijn land. 

 

Buiten de stad is het indrukwekkende Fort IX te vinden wat de nazi’s als concentratiekamp tijdens WWII hebben gebruikt en nu een museum is.   


highlights


Oude Centrum:  

Gebouwd in de 15e en 16e eeuw is het oude stad van Kaunas het hoogtepunt van een bezoek aan de stad.

 

Slingerende keistraatjes leiden je naar het grote Rotuse plein met een aantal prachtige kerken en is omringd door Duitse koopmanhuizen. Het stadhuis en het rode kasteel van Kaunas zijn een aantal hoogtepunten in het centrum die je niet mag missen.

 

“Vilniaus Gatve” is de hoofdstraat hier en o.a. bevind zich het presidentiële paleis waaruit het land bestuurd werd tussen 1920 en 1930 toen Vilnius bezet was. 


IX Fort

Even buiten de Kaunas, aan de noordwest kant, ligt het Negende Fort.

 

Gebouwd aan het einde van de 19e eeuw door de Russische tsaar om de westgrens van zijn rijk te beschermen werd het door de Duitsers in WWII gebruikt als concentratiekamp waar tienduizenden Joden en tegenstanders werden opgeborgen en vermoord.

 

Na de oorlog namen de Russen het over en werd het een gevangenis maar wederom een plaats waar mensen geëxecuteerd werden. Er staat tegenwoordig een modern gebouw waar je de geschiedenis van na WWII kunt herlezen en kunt herdenken.

 

In het fort zelf wordt de geschiedenis van WWII en daarvoor behandeld. Buiten staat een gigantisch groot gedenkteken en staan er wat kleinere gedenktekens bij de executieplaats tijden WWII.  

 

Andere bezienswaardigheden:

  • Siguhara House en Museum of Deportation & Restistance.


geschiedenis


De stad is waarschijnlijk gesticht in de 13de eeuw, wellicht rond een kasteel dat zich verdedigde tegen verschillende aanvallen van de kruisvaarders. Tot de 15de eeuw lag het in de frontlinie tegen de Teutoonse Orde.

 

Omdat het lag op de kruising van twee belangrijke rivieren (Neris en Nimunas) groeide het uit tot een belangrijke handelspost in de eeuwen erna. Vele vooral Duitse handelaren en vakmannen kwamen op de stad af en er werd al snel een akkoord getekend met de West Europese “Hanzesteden” en een kantoor geopend.

 

Door de eeuwen heen heeft de stad het zwaar te verduren gehad; Zweden en Rusland hebben verschillende keren de stad belegerd en verwoest, maar telkens werd de stad heropgebouwd. Napoleon trok zich terug over de rivier op zijn aftocht uit Rusland en wederom kreeg de stad een pak slaag. 

 

Het Kaunas getto:  

Het getto van Kaunas werd in gebruik genomen door de nazi’s tussen 1 Juli en 15 Augustus 1941 met Joden die de eerste pogroms in Litouwen hadden overleefd – 29.000 in totaal. Het getto bestond uit twee delen, de zogenaamde "kleine" en "grote" getto, gescheiden door Paneriai straat en met elkaar verbonden door een houten brug over de straat. 

 

Elke getto werd ingesloten door prikkeldraad en streng bewaakt; het gebied was die van kleine primitieve huizen en geen stromend water. Beide delen waren overvol en terwijl de Duitsers meer Joden naar vernietigingskampen ging sturen, verkleinde zij opzettelijk elke keer het gebied. Zij dwongen de bewoners keer op keer te verhuizen.

 

De Duitsers en Litouwers vernietigde de kleine getto op 4 oktober 1941, en doodde bijna alle van de bewoners op de Negende Fort. De Joden werden voornamelijk gebruikt als dwangarbeiders op verschillende plaatsen buiten het getto, vooral in de bouw van een militaire vliegbasis in Aleksotas. De Joodse Raad (de Raad van Oudsten), o.l.v. Dr Elkhanan Elkes, creëerde ook workshops in de getto voor die vrouwen, kinderen en bejaarden die niet konden deelnemen aan de arbeids-brigades.

 

De ondergrondse school van het kamp

In deze workshops werken uiteindelijk bijna 6.500 mensen. Als een daad van verzet werd er heimelijk les gegeven in een “ondergrondse” school in het getto. Maar bijna alle kinderen in de getto, ongeveer 2500, werden verwijderd in de “Kinder Aktion” van 27-28 maart 1944.  De getto had verschillende joodse verzetsgroepen waarvan sommige in contact waren met Sovjet-partizanen in de bossen rond de stad. In 1943 werd een organisatie opgericht om alle losse Joodse verzetsorganisaties te bundelen; zo’n 300 getto strijders wisten via deze organisatie het getto te ontvluchten.

 

In het najaar van 1943 nam de SS de macht over in het getto en werd het een concentratiekamp. De rol van de Joodse Raad werd drastisch beperkt. Op 26 oktober 1943 werden meer dan 2.700 mensen gedeporteerd; de SS stuurde diegene die geschikt waren om te werken naar aan het Vaivara concentratiekamp in Estland. Een aantal duizend werd gedeporteerd (waaronder veel vrouwen en kinderen) om Auschwitz vergast te worden.

 

Deportatie naar het westen

Op 8 juli 1944 evacueerde de Duitsers het kamp en werden de meeste van de overgebleven Joden naar het concentratiekamp Dachau of Stutthof kamp gebracht. Drie weken voor het Sovjetleger aankwam verwoesten de Duitsers het getto met granaten en dynamiet.  Maar liefst 2.000 mensen verbrand tot de dood of werden doodgeschoten terwijl zij probeerden het proberen brandende getto te ontsnappen. 

 

Terwijl het Rode Leger op 1 augustus 1944 de stad introk kwamen zo’n 500 Joodse gevangenen de bossen uit. Zij hadden de oorlog overleefd. 



Tussen de twee wereldoorlogen in, toen de hoofdstad Vilnius door de Polen werd ingenomen werd Kaunas aangewezen als (tijdelijke) opvolger. In WWII werd de stad wederom verwoest.

 

De Russen hebben nadat ze Kaunas “bevrijd” hadden van het nazi juk alle “nationale” beelden en namen verwijderd uit de stad. Pas in 1988 werd dit wederom teniet gedaan. 


tips & advies (2012)


Kaunas - IX Fort: Bus 38 vanaf het busstation (of Kestucio Gatve); uitstappen bij IX fort halte zo’n 7 kilometer buiten de stad (buitenwijken). Je ziet het fort al links op de heuvel liggen. Hiervandaan moet je naar de grote snelweg toelopen en een tunneltje onderdoor. Dan loop je zo het museum in. Prijs 2 Lt.

 

Kaunas - Siauliai: ik heb de bus genomen: 36,50 Lt – 3 uur durend – 23 bussen dagelijks.


  • Naam             : Siguara House (Sigiharos namai)

Adres             : Vaizganto Gatve 30

Prijs                : Gratis

Tijd                 : 10:00 (11:00) – 15:00 (17:00) 

Transport       : Lopend 

 

  • Naam              : IX Fort (IX Fortas)

Adres              : Zemaiciu plentas 72

Prijs                 : 6 Lt.

Tijd                  : 10:00 – 18:00 (16:00) Woensdag tot Maandag

Transport        : bus 38 vanaf Kaunas


Cafe Bo - dinsdagavond is de avond om te stappen in Kaunas en “Bo” is een leuk, vlot café om dit in te vieren – veel jong publiek. 


Naam                : R hostel

Adres                : Vytauto 83

Prijs                   : 35 LT voor een slaapzaal met 12 bedden 

Transport           : Lopend

 

Inhoud:

Perfect georganiseerd gezellig hostel met zeer betrokken en jong personeel. Je moet wel houden van een  familiehostel waar behoorlijk gefeest wordt want je wordt overal bij betrokken ook al zou je er ook voor kunnen kiezen meer op jezelf te blijven. Er is in elke kamer WIFI en er staat een pc waar je gratis gebruik van kunt maken. Er is een tv en tafelvoetbal is de veel gepraktiseerde activiteit.

 

Deze worden in de kleine maar gezellige gezamenlijke ruimte gebezigd. Daarnaast liggen er spelletjes en kun je gewoon in de bank hangen om een boek te lezen. Er is een kleine keuken voor gezamenlijk gebruik, schone wc’s en douches (met zeer heet water) en er is een wasmachine aanwezig. In de grote slaapzaal die ook echt groot is, is een klein balkon en een grote houten tafel waar je op de banken eromheen kunt zitten.

 

De bedden zijn zeer goed en stevig terwijl sommige zelfs gordijntjes hebben. Staf spreekt vloeiend Engels en zijn overigens gratis kluisjes. Geen “curfew” en je krijgt sleutels van je kluisje en de voordeur beneden mee. Tenslotte ligt het bij de zeer drukke en gezellige hoofdstraat met winkels, restaurants en cafés in de nieuwe stad en ligt op loopafstand van de oude stad, het bus- en treinstation. 

 

Er schijnt zelfs een stadscamping te zijn in Kaunas (tent 10 Lt + persoon 15 Lt) maar ik heb deze niet gezien en/of er iets over gehoord. Daarnaast zijn er meerdere (jeugd)hostels zoals Hostel 10, Monks’bunk en Cityhostel. 


Loop even langs het informatiecentrum (Laisves Aleja) voor een overzichtsblad van alle “goedkope” slaapmogelijkheden. 



zie ook:




meer links:


Smolensk

RUSLAND

Smolensk ligt net als Kaunas op de route van Europa naar Rusland en heeft een heftige geschiedenis. 

Oltszyn

POLEN

Oltszyn (het voormalige Duitse Allenstein) ligt vlakbij het ooit zo befaamde Pruisen.