Achtergrondinformatie - LAOS

Het gebied waar het pad doorheen liep was een van de minst begaanbare in Z.O.A. met hoge bergen, dikke jungle en een zeer onbevolkt gebied door de Koninkrijken van Laos en Cambodja.

Tijdens de eerste IndoChina oorlog gebruikte de communistische “Vietminh” het pad als communicatiemiddel tussen Noord- en Zuid Vietnam. Voorraden werden over zee naar het zuiden overgebracht.

In 1958 was er een rechtse regering in Laos aan de macht gekomen gesteund door de V.S. In datzelfde jaar bezetten de Pathet Lao en de Noord Vietnamezen delen van de grensstrook tussen Laos en Vietnam. 

In 1959 werd het pad verbeterd en uitgebreid voor een “echt” transportatiesysteem om voorraden over te plaatsen naar Zuid Vietnam voor de opstand tegen de Zuid Vietnamese regering. Voor die tijd werd de “DMZ” (gedemilitariseerde zone) daarvoor alleen gebruikt naast infiltratie. Er werden troepen vrijgemaakt om het pad te bewaken.

De Amerikaanse “blocking” operatie “Market Time” maakte het vervoer van goederen over zee onmogelijk dus moest het pad dubbel gebruikt gaan worden. Door de Vietnamezen werden “basissen” aangelegd voor goederenoverslag die al snel gebruikt werden door communistische troepen om op adem te komen, te hergroeperen en goederen aan te vullen na operaties in Vietnam zelf.

Er waren vijf grote basissen in het zuidelijke deel van Laos waarvan BA604 de voornaamste was. Deze werd niet alleen gebruikt voor opslag maar ook als belangrijkste coördinatie- en distributiecentrum voor soldaten en alle oorlogsmateriaal in Zuid-Vietnam.

De stroom aan duizenden die op blote voeten als menselijke lastdieren werden gebruikt en op volgepakte fietsen en d.m.v. overvolle ossenkarren goederen vervoerden werd al snel overgestapt op trucks. In December 1961 reed de eerste groep vrachtwagens over het pad richting het zuiden en velen zouden deze volgen. Naast de truckwegen bleven ook smallere paden voor lopende en fietsende eenheden.  Ook werden er truckparkeerplaatsen aangelegd. 

Er werden zogenaamde “Binh Trams” gevestigd die verantwoordelijk waren voor delen van het pad. Deze lagen meestal op een dag lopen van elkaar en zorgden voor eten, een bed, medische zorg en een gids naar het volgende station. Ook waren er speciale units voor veiligheid, techniek en signaal functies. In 1964 begonnen de eerste Amerikaanse verkenningsvluchten over het pad om informatie te vergaren omtrent goederen en soldaten.

Er werd berekend dat zo’n 30 trucks per dag aankwamen in Zuid-Vietnam; ook zouden al zo’n 12.000 Noord Vietnamezen in het zuiden zijn aangekomen. De Amerikanen begonnen het pad de “Ho Chi Minh Trail” te noemen. Op 14 December begon de Amerikaanse luchtmacht operatie “Barell Roll” en werd het pad voor het eerst gebombardeerd. 

Dit alles werd “beveiligd” door een uitermate uitgebreid naturel en door mensen gemaakt netwerk van camouflage dat steeds vervangen werd. In 1973 zou een truck het gehele “pad” onder camouflage rijden op de onder water liggende bruggen en stromen na.

Na de oorlog zouden de Amerikanen spreken over de grootste prestatie van de Vietnamoorlog. Zij kwamen al snel tot de conclusie dat dit pad weleens de grootste uitdaging zou kunnen gaan om de oorlog te doen kantelen. Acties tegen het pad waren moeilijk door het gebrek aan soldaten en de neutraliteit van Laos.

De V.S. begon z’n “geheime” oorlog in Laos om een einde te maken aan de HCMT. De luchtbombardementen werden verder uitgebreid van 20 tot 1000 operaties per maand. Terwijl operatie “Barrel Roll” werd uitgebreid kwam operatie “Steel Tiger” tot stand. Generaal “Westmoreland” kreeg autorisatie om nu ook verkenningsmissies over de grens met Laos uit te voeren. Deze zou zich tot het einde van de oorlog uitbreiden.

Ondanks dit zouden de communisten niet minder dan ongeveer 75.000 man infiltreren in Zuid Vietnam. Zo’n 30.000 km of truckwegen (5,5 meter breed) en zo’n 275 km gewone weg was beschikbaar.  

Het klimaat zou een zeer belangrijke rol gaan spelen in het goederen- en mensenvervoer over het pad. (Ochtend) mist en ook het “slash and burn” landbouwsysteem gebruikt door de bergvolkeren belemmerde het zicht aanzienlijk.

Omdat het pad bestond uit niet geasfalteerde wegen zouden tijdens de moesson regen veranderen in modderpoelen waardoor de aanvoer stokte. Waar alleen in het begin tijdens de droge periode het pad gebruikt kon worden werden later vlotten gebouwd om het vervoer (benzine, voedsel en munitie) over rivieren door te laten gaan. Grote netten werden gebouwd om de kratten te stoppen. 

Al in 1965 begonnen de Amerikanen te experimenteren met een chemisch product dat als het gemengd zou worden met regenwater dikke modder zou veroorzaken. In sommige gebieden werkte het goed maar er werd besloten niet door te gaan aangezien het risico van de vliegers te groot was. 

Gedurende 1968 begon het experimentproject die het mogelijk maakte wolken te maken en zo de moesson langer te laten duren. Meer dan ¾ van de testen was positief en de Amerikaanse president “Johnson” gaf z’n fiat aan het gebruik ervan; tot Juli 1972 zou het experiment worden doorgezet. 

Er werd geschat dat er bijna 45.000 arbeiders waren bezig het pad te verbeteren, meestal onder dwang. In November 1968 was operatie “Commano Hunt” begonnen en was operatie “Rolling Thunder” in Vietnam opgeschort.

De vliegoperaties boven Laos waren ver uitgebreid. Er werden sensoren gedropt om informatie te vergaren van het gebruik van het pad; dit experiment werd in 1971 opgegeven.

Niet eerder dan in 1968 kwamen de Amerikanen er achter dat de communisten een (plastic) pijplijn gebruikten om kerosine, benzine en diesel naar Zuid-Vietnam te pompen vanuit het Noorden. Operatie “Hunt” zorgde ervoor dat de trucks alleen bepaalde tijdvakken konden gebruiken om te rijden – vooral bij het ochtendkrieken reden trucks af- en aan van station naar station. De communisten kregen steeds meer grotere steden in handen in Zuid Laos.

Op deze manier konden ze steeds efficienter troepen en goederen naar de nieuwe slagvelden in Cambodja sturen. Ook konden ze op deze manier via een nieuwe weg Zuid-Vietnam bereiken in “Stung Treng”. De Noord-Vietnamezen zouden ook steeds meer en betere luchtafweer gebruiken om de dreiging van bombardementen tegen te gaan.  In 1971 zouden zo’n 1500 kanonnen klaar staan.

Na een rechtse coup in Cambodja in datzelfde jaar werd de belangrijke zeehaven “Sihanoukville” voor de communisten gesloten. Er kwam weer meer druk te staan op de HCMT. Aan het einde van het jaar, toen steeds meer Amerikanen naar huis gingen werden ook steden op het “Bolaven” plateau verovert en werd de corridor vlakbij het Vietnamese “Khe Sanh” dubbel zo breed. 

In begin 1971 begon de lang verwachte aanval van Zuid Vietnam op zoek naar de levensader van de communisten. Dit zou de ultieme test zijn van de wel of niet geslaagde Vietnamisering. Amerikaanse grondtroepen werden niet ingezet.

Hanoi besloot om een conventionele aanpak te hanteren en zou de Zuid-Vietnamezen een gigantisch pak slaag geven. De HCMT basis “Tchepone” werd veroverd maar kon niet vastgehouden worden.

Tijdens het “Paasoffensief” van 1972 werd duidelijk dat de communisten niet te stuiten waren – provincies in het noorden en westen werden veroverd en de HCMT werd nu verlengd tot in Vietnam zelf.

Het pad werd een weg en later zelfs een snelweg met gravel en grind en zou van het noorden gaan totaan bijna in Saigon. De communisten zouden nieuwe aanvallen uitvoeren op het zuiden – op 30 April reden Noord Vietnamezen Saigon binnen en was de oorlog ten einde.