Reisverhalen - Kroatië

Aangezien ik tot in de avond zou moeten wachten voor een bus-aansluiting naar Sibenik slenterde ik naar de naastgelegen treinstation.

De grote hal was leeg – geen loket was open en het papier wat op het raampje hing gaf mijn geen clou hoe laat en of er een trein zou gaan in m’n richting.

Gelukkig was er toch iemand in een kamertje aanwezig die soelaas zou brengen. Even voor drieën kwam er een enkele wagon aanrijden dat m’n vervoermiddel voor de dag zou zijn. Er stappen vijf personen in waarvan er twee op de “trein” werken. 

De Kroatische Krajina is een voormalig militair grensdistrict met als hoofdstad Knin. Het maakte deel uit van de Habsburgse Militaire Grens (Kroatisch: Vojna Krajina).

Dit militaire grensdistrict ontstond in de 16de eeuw, toen Oostenrijk strijd leverde met het Ottomaanse Rijk. De Habsburgers begonnen de vestiging van getrouwe onderdanen in deze gebieden aan te moedigen, die bereid waren samen met het leger de wapenen op te nemen tegen de vijand, in ruil voor vrijheden en belastingvoordelen.

Dit waren vooral Serviërs van de overkant van de Donau en de Sava, waar de Turken heersten. De Ottomanen deden hierop hetzelfde in het tegenovergelegen Bihac. In de Kroatische Krajina werd in 1991 door de Serviërs onder Milan Babić een eigen republiek uitgeroepen: de Republiek van Servisch Krajina. Nadat Slobodan Milošević hen had laten vallen, hadden ze in 1995 geen schijn van kans tegen de goedbewapende Kroatische troepen. Waarschijnlijk zijn meer dan 100.000 mensen verdreven of gevlucht. 

Man met gezag

We rijden langs stations die bij ons geen naam mochten hebben; er staat soms alleen een bord, zo nu en dan een oude ruiine, dan weer een klein huisje en incidenteel stoppen we bij een echt station. Daar staat dan een heuse man met rode pet te zwaaien met een vlaggetje. De andere twee passagiers zijn inmiddels uitgestapt en ik zit nog steeds te wachten op m’n wisselgeld bij gebrek aan medereizigers.

Vol ongeloof dat dit nog mogelijk is in Europa kijk ik naar buiten en het landschap doet mij denken aan de Amerikaanse prairie – heuvels, soms met gras en rotsen en soms wat struiken en dan weer helemaal kaal. Lage boompjes, struiken en veel rotsen, ruïnes en af en toe wat huisjes.

Er komen wat mensen binnen en dan stoppen we bij een iets groter station dat “Perkoviche’ schijnt te zijn – het plaatsje waar wat tumult over was of ik daar nou wel of niet moest overstappen.

Hier stappen de eerste drie toeristen (backpackers) in. Het “boemeltje” zigzagt door het dorre, droge landschap heen richting Sibenik waar we twee uur later aankomen. 

Nu wandel ik de andere kant op, wandel door wat smalle straatjes en besluit dan naar een van de forten op de heuvel te gaan. Er zijn er vier in Sibenik; eentje in de zee die als UNESCO genoteerd staat, een ruïne-fort en twee gerenoveerde waarvan een in het centrum staat.

Eerst loop ik naar “Barone” die zich op een richel boven de stad begeeft; het is zo’n half uurtje lopen en als ik aankom begrijp ik wat de andere mensen bedoelden. Dit fort is zodanig opgeknapt dat ik besluit direct door te lopen naar het andere fort (St. John’s) dat even iets verderop ligt.

Er zit een groot hangslot op de deur maar de deur staat open. Het is geheel overwoekerd door groen maar vanaf de hoge muren heb je een prachtig zicht op de stad, Marina, de eilanden verderop en natuurlijk de azuurblauwe Adriatische Zee.

Je kunt hiervandaan ook heel goed het andere fort in het centrum zien liggen St. Michael wat ver boven de andere gebouwen in het stadshart uittorent. 

Voor de tweede keer wandel ik naar de oude stad dat een mix is van allerlei architectuur-vormen. Ik zie Habsburgse gebouwen maar ook delen van oude forten van Venetiaanse tijden en zijn er talloze Italiaanse invloeden.

In tegenstelling tot andere steden aan de kust die zijn gesticht door Illyriërs, Grieken en Romeinen, is Šibenik een van de oudste steden gesticht door de lokale Kroaten.

Alhoewel de stad niet zo bekend is als z’n buren Split, Dubrovnik of Zadar zitten de terrassen aan de gezellige boulevard vol met toeristen die aan het water zitten. Het centrum heeft talloze prachtige oude steegjes en straatjes, natuurlijk allemaal “betegeld” met marmeren stenen die glinsteren.

De was hangt, kinderen spelen en natuurlijk veel souvenirwinkels. Hoogtepunt van het centrum is de St. Jacobskathedraal met z’n talloze stenen hoofden die de kerk van de buitenkant sieren. Het gebouw is in z’n geheel gebouwd van steen uit de regio en staat inmiddels op de UNESCO werelderfgoedlijst.

Maar ondanks dit prachtige bouwwerk gaat m’n aandacht meer uit naar die perfecte pleintjes waar terrasjes staan, piepkleine restaurantjes, barretjes, winkeltjes en vooral de steegjes.