Reisverhalen - België

la gleize



inleiding


La Gleize ligt midden in het noordelijke gedeelte van de Belgische Ardennen en het is nogal een probleem om daar met openbaar vervoer te komen. Wij zouden de trein nemen uit Trois Ponts en daarvandaan vlakbij “Plopsaland” onze duim opsteken.

 

Na een half uur hebben we geluk – een kwartier later staan we op het uitgestorven kruispunt midden in La Gleize; onze eindbestemming voor vandaag. 


het hulpstation van "peiper"


We lopen een stukje van de weg af en zien dan een bordje dat ons wijst naar wat ooit het “hulpstation van Peiper” geweest moet zijn. Nu is het een België’s meest interessante oorlogsmuseum.

 

Naast het prachtige landschap dat ons hier tentoongesteld wordt valt natuurlijk de grote Duitse Tiger II tank op. Het was een van de megatanks die de nazi’s succes had moeten brengen tijdens het Ardennenoffensief.

 

Het is een van de tanks die meedeed in de slag en ook hier is gebleven. Wat veel mensen niet weten is dat de tank geruild is voor een fles cognac. Wij wandelen het museum in. 

 

Eindstation La Gleize: 

Omwille Operatie “Wacht am Rhein” (het Ardennenoffensief) poogde Hitler de Westelijke Geallieerden voor de laatste keer voor het blok te zetten.

 

Het plan was om vanuit het ogenschijnlijke licht door de Amerikanen verdedigbare Ardennen door te breken en zo snel mogelijk op te rukken naar Antwerpen om zo de Geallieerde legers in tweeën te hakken.

 

De groeibriljant Peiper

Tankgeneraal Sepp Dietrich commandeerde het sterke 6e SS Panzerleger die tussen Monschau en Losheimergraben, ten zuiden van Aken door moest breken. Eerste taak was om de Maas bij Hoei te bereiken.

 

De jonge getalenteerde tankcommandant “Joachim Peiper” was onderdeel van het 6e leger en wilde graag z’n faam waar maken maar de strijd ging niet van een leien dakje; de Duitsers kampten met overvolle (onbegaanbare) wegen, opgeblazen bruggen, brandstoftekort en juist van tijd en verrassing moesten de nazi’s het hebben.

 

Pas op 17 december lukte het de Kampfgruppe om door te breken richting Honsfeld. Soldaten van Peipers Kampfgruppe vermoordden tientallen Amerikaanse krijgsgevangenen. Na Honsfeld te hebben veroverd, week Peiper een paar kilometer af van zijn toegewezen route in de hoop een brandstofdepot in Büllingen te veroveren. Daar vond later nog een afslachting van krijgsgevangenen plaats.

 

Onbegaanbare wegen

Op dit moment bevond Peiper zich achter de vijand. Als hij van Büllingen naar Elsenborn was gegaan, dan zou hij twee Amerikaanse eenheden vast kunnen zetten. Peiper besloot echter terug te keren naar zijn oude route en eerst Ligneuville te veroveren.

 

Deze beslissing bleek lastig vanwege het moeilijk begaanbare terrein en de slechte kwaliteit van de wegen. Uiteindelijk bleek het onmogelijk om direct door te reizen naar Ligneuville en was Peiper gedwongen weer van zijn route af te wijken. Hij en zijn Kampfgruppe trokken daarom richting de kruising van Baugnez, die zich bevond tussen Malmedy, Ligneuville en Waimes.

 

Na de slachtpartij op het veld bij de kruising trok de Kampfgruppe van Peiper verder. Onderweg slachtten ze nog meer krijgsgevangen en ook burgers af. Leden van Peipers groep doodden ten minste nog acht andere Amerikaanse gevangenen in Ligneuville. 



De Duitsers worden gestopt:

Vanuit Stavelot, Cheneux, La Gleize en Stoumont kwamen op 18, 19 en 20 december berichten van nog meer slachtpartijen onder Amerikaanse krijgsgevangenen.

 

Op 19 december 1944 probeerden de Duitsers de brug over de Amblève in Stavelot in handen te krijgen.

 

Hierbij slachtten Peipers troepen 100 Belgische burgers af. Om de Duitse opmars te stoppen verplaatsten de Amerikanen enkele van hun divisies, waaronder de  ervaren 3e Armored Division, de 30e Infantry Division en de paratroepen van de elite 82e Airborne Division.

 

Deze konden Peiper eindelijk tegenhouden in de smalle Amblève-vallei door de bruggen aldaar op te blazen. Amerikaanse troepen omsingelden de Kampfgruppe op de richel van Stoumont en la Gleize.

 

Toen de 800 overlevenden van Peiper's 1e SS Panzer Regiment zich op kerstavond van 1944 na hun omsingeling terug trokken, lieten ze 135 gepantserde voertuigen achter, waaronder de “Konings Tijger” tank die nu voor het museum staat.

 

Actie wordt funest

Het afblazen van de aanval door Peiper wordt als een van de belangrijkste oorzaken gezien van de mislukking van het Duitse Ardennen Offensief. Men beweerd vaak dat de Amerikanen de slag om de Ardennen in Bastogne wonnen, maar dat de Duitsers het in la Gleize verloren. Kampfgruppe Peiper kon zich later herbewapenen en nam deel aan de slag om de Ardennen.

 

In de gevechten erop bleef de Kampfgruppe krijgsgevangenen doden. Hoeveel slachtoffers de Kampfgruppe in totaal heeft gemaakt is niet bekend. Bronnen variëren van 538 tot 749 krijgsgevangenen. 



In de museumwinkel staan we nog even te praten met de medewerkers van het unieke museum. Vooral de maquettes vallen op en de man vertelt over een Nederlander die deze modellen levensecht maakt maar z’n geheim niet prijsgeeft. 

 

We kijken nog even naar de vele helmen, uniformen en andere authentieke spullen die hier worden aangeboden; een Duitse SS Dodenkophelm voor bijna 900 euro. Voordat we vertrekken wijst de medewerker ons nog exact de plek waar “Peiper” z’n hoofdkwartier vestigde.

 

De beruchte slaapplaats

Op het kruispunt kijken we naar wat opties maar we hebben alsnog een oudere inwoner van het plaatsje nodig om ons de witte deuren te wijzen waar de Duitse commandant een aantal nachten heeft geslapen.

 

Achter het museum vinden we wat barbecues en overdekte picknicktafels. Het is aan het einde van de richel en het moet wel zo zijn of de Duitsers hadden hier een van hun uitzichtpunten over de vallei.

 

We wandelen terug naar de kleine maar sfeervolle tennisclub die hier vlakbij een soort toernooi speelt. Ook wij nemen plaats op het terras, bestellen een welverdiend biertje en genieten van het tennisspel.

 

Voor het avondeten passen wij en gaan terug naar onze tafels. Twijfel alom vanwege het voorspelde noodweer van vannacht; inwoners hebben geprobeerd ons over te halen dan vooral onder de houten afdakjes te blijven; wij, eigenwijs misschien, wandelen toch de heuvel af en kamperen in het kleine naaldbos dat zich daar bevindt. 


de kerk die alles zag


Het noodweer is uitgebleven en wij zijn opgelucht dat we alsnog in het bos hebben geslapen. ’s Morgens besluiten we te ontbijten aan “onze” picknicktafels en slepen onze spullen de heuvel weer op.

 

Met een gevulde maag besluiten we nog even terug te lopen naar de gerestaureerde kerk en het museum en te genieten van het uitzicht.

 

Rust en veiligheid

Tegenover het museum is de kerk uit de 12e Eeuw vrijwel volledig gerestaureerd na de oorlog. In 1944 bood de crypte van de kerk bescherming voor de plaatselijke bevolking.

 

De kelders van de huizen in la Gleize boden bescherming tegen Amerikaanse beschietingen aan zowel de burgers als aan de Duitse SS-ers en Amerikaanse krijgsgevangenen.

 

Peiper zou een van zijn deserterende soldaten tegen de kerkmuur hebben geëxecuteerd. De kerk heeft tijdens de gevechten zware schade opgelopen en de kerktoren was volledig vernield. In 1951 is de toren herbouwd. Wij nemen een kijkje bij de graven en snappen waarom Peiper en z’n soldaten juist hier, op deze richel, z’n noodlot afwachtte.

 

Omdat we geen vertrouwen hebben in de bus alhier, liften we terug naar het, bij Nederlanders zeer populaire Coo, en nemen daar de trein naar de stad Luik. 



tips & advies (2016)


Je kunt een trein nemen vanaf “Trois Ponts”  naar Coo maar daarvandaan (zo werd ons verteld in het informatiecentrum) zul je moeten liften aangezien er geen openbaar vervoer verder gaat. Later zouden we buspaaltje “142’ tegenkomen. 

 

Coo – Trois Ponts: trein die er zo’n 5 minuten over doet. Kosten 2,10 euro

 

Trois Ponts - Luik: je kunt hier meerdere malen per dag de trein nemen naar Luik (Palais). Kosten 8,60 euro. De trip duurt een uurtje. 


  • Naam            : “December 44” museum

Adres            : Rue de l’eglise 7

Prijs               : 7,50 euro

Tijd                 : 10:00 – 18:00 (maandag en dinsdag gesloten)

Website          : www.december44.com

 

Inhoud (evt):

Het museum is gevestigd in het hulpstation van Kampfgruppe Peiper die hopeloos vastliep in La Gleize, het eindstation van de Duitse opmars t.t.v. het Ardennenoffensief in 1944. Naast de zeer informatieve en chronologische informatiepanels zijn er prachtig levensechte modellen te zien.

 

Ook heeft het museum de hand gelegd op de authentieke map die Joachim Peiper gebruikt zou hebben in z’n strijd. Daarentegen is het museum ook in bezit van de helm van de Amerikaanse generaal “Ridgeway”. 


La Gleize is echt een heel klein gehuchtje waar weinig horeca gevestigd is. Soms zijn er mensen bij de tennisclub waar je op het terras een zeer goedkoop drankje kunt bestellen en mee kunt eten. 



zie ook:




meer links:


Compiegne

FRANKRIJK

Compiegne heeft een voormalig concentratiekamp maar ook de plek van de Franse en Duitse capitulatie. 

Seelowe

DUITSLAND

Op de Seelower Hohe in het oosten van Duitsland was de laatste echt grote slag van WW2.