Antwerpen

Historische binnenstad:

De grootste bezienswaardigheid van Antwerpen is het “Grote Markt” plein omringd door het prachtige stadhuis en verschillende gildehuizen en de Brabofontein. “Onze Lieve Vrouwe” kathedraal is een van de mooiste en grootste Gotische kathedralen van België en staat aan het “Handschoenmarkt”.

Het zou meer dan 150 jaar duren voordat deze was afgebouwd. Naast deze kathedraal en de 4 parochiekerken van St.-Jacobs (inclusief het graf van PP Rubens), St.-Andries (met een museum in de schatkamer), St.-Walburga en St.-Joris telde de stad namelijk 23 kloosterorden, een burchtkerk en een citadelkerk.

De meeste kloosters van de Zuidelijke Nederlanden werden echter aan het einde van de achttiende eeuw ofwel afgeschaft door keizer Jozef II, ofwel gesloten door de Franse bezetter. 

De haven en de handel: 

Naast het rijke religieuze verleden kende Antwerpen in de 16de eeuw ook een periode van economische bloei. De stad was tevens één van de eerste havens waar de handelsschepen uit de Nieuwe Wereld toekwamen. Ook wordt de “oude” beurs van Antwerpen de moeder van alle beurzen genoemd, daar het bouwplan van de Antwerpse beurs later navolging kreeg in Amsterdam en Londen.

Enige andere markante gebouwen uit het centrum zijn: het “Engelse handelsnatie” gebouw, het vleeshuis wat het voormalige gebouw van de beenhouwers van Antwerpen en vroeger een soort markt voor vleeswaren was. Tegenwoordig doet het vleeshuis dienst als museum. Het voormalige Koninklijk Paleis op de Meir ooit gebruikt door Napoleon na 1811 en daarna door de Belgische Koninklijke familie.

Tenslotte is daar het Brouwershuis – dit was huis van de brouwers en is gevestigd in het noorden van de stad, aan de Adriaan Brouwerstraat. Het was het gildehuis van de Brouwers en werd in haar oorspronkelijke vorm bewaard als museum. 

• Het Rubenshuis – zie museum. 

Andere musea:

Naast bovenstaande musea zijn daar het Nationaal Scheepvaartmuseum in het Steen waar ooit de Gallo-Romeinse vestiging heeft gestaan. Na het “rechttrekken van de Schelderivier” werd een groot deel van de oorspronkelijke Antwerpse burcht, daar waar de stad ontstaan was, gesloopt.

Enkel Het Steen bleef hiervan nog over, dat in 1890 werd omgebouwd tot een nepkasteel. Tenslotte is daar het Maagdenhuis en het museum Plantin-Moretus. 

Andere bezienswaardigheden en buitenring Antwerpen:

Eerst is daar de kooplevensader van Antwerpen de Meir – deze winkel- en wandelstraat is de straat die de oude historische stad met het station verbindt. De Groenplaats is een prachtig oud plein in het stadscentrum met een grotesk standbeeld van de bekendste Antwerpenaar P.P. Rubens.

Het Centraal Station van Antwerpen wordt weleens betiteld als een van de mooiste wereldwijd. Indien je van “Art Deco” en “Jugendstil” gecharmeerd bent is het aan je stand verplicht om even bij de Cogels-Osylei.

Tenslotte zijn daar de Boerentoren (Torengebouw) wat de eerste wolkenkrabber op het Europese vasteland was en allerlei zaken die je kunt bezoeken/ bekijken in het “modekwartier – Modenatie, Momu en het Modepaleis zijn maar enkele voorbeelden. 

Buitenverblijven in de regio: 

De meeste buitenverblijven in en rond Antwerpen zijn helaas verdwenen. De Torenhof is één van de weinige lusthoven die bewaard bleven binnen de Antwerpse ring. Het is gelegen aan de Markgravelei, in de buurt van het Koning Albertpark. Het was in de 17de eeuw bezit van de Italiaanse familie Annoni. Tegenwoordig maakt het deel uit van het provinciaal park Hof van Leysen.

Een andere is het “iddelheim: deze was oorspronkelijk bezit van de kartuizers van Antwerpen, maar werd in de 16de eeuw al omschreven als hof van plaisantie. Tegenwoordig is er het openluchtmuseum en beeldentuin van Antwerpen.

Tegenwoordig vormt Middelheim één park samen met Den Brandt en het Nachtengalenpark, ten zuiden van de Antwerpse ring.

De Beeldenstorm: 

De haven en stad van Antwerpen groeide in de 16^e eeuw uit tot de meest toonaangevende stad van West Europa door de invoer van Engelse lakens, Duitse metaalproducten en de Portugese specerijen. Toen het Calvinisme doordrong in Antwerpen ontstond er een religieuze machtsstrijd die uitmondde in de anti-Katholieke Beeldenstorm van 1566.

Terwijl veel “roomsen” de stad ontvluchtten kalmeerde Willem van Oranje de gemoederen. Antwerpen zou een belangrijke stad zijn in de anti-Spaanse opstand (als onderdeel van de 80jarige oorlog).

De Spaanse koning Filips II liet de stad omsingelen en na een jaar van beleg werd de stad ingenomen waardoor de helft van de bevolking naar Holland wegtrokken.

Versperring van de haven

Hollandse en Zeeuwse schepen versperden de Scheldemonding en sloten de thans in Spaans bezit zijnde stad af van de overzeese handel. De Antwerpse bloeiende handel, kunsten en wetenschappen werden verder ontwikkeld in de Hollandse Gouden Eeuw.

De stadhouders van de Verenigde Provinciën trachtten nog verscheidene malen om Antwerpen te heroveren voor de Opstand (1605, 1620, 1624, 1638 en 1646) maar dit mislukte. In de komende twee eeuwen zou Antwerpen belangrijk blijven maar moest toch macht afstaan aan steden zoals Amsterdam. Het zou in die tijd cultureel z’n grootste schilder Rubens voortbrengen maar ook werd wereld’s eerste krant “Nieuwe Tijdinghen” gedrukt. 

Napoleon en uitbreiding: 

In 1792 werd Antwerpen veroverd door Napoleons’ Franse revolutionaire legers. Napoleon liet de Schelde weer open en de (oorlogs)handel in de haven nam toe tot de derde in de wereld (na Londen en New York). De Industriële Revolutie in de 19e eeuw bracht een enorme uitbreiding van het handelsvervoer met zich mee. Toen Antwerpen in 1830 met de Belgische Revolutie te maken kreeg, hield het Nederlandse leger o.l.v. baron Chassé de citadel van Antwerpen bezet. Beide partijen bestookten elkaar met artillerie.

In 1831 werd de citadel door een Frans leger veroverd. De goede economische vooruitzichten verdwenen met de onafhankelijkheid van België en in het revolutiejaar 1848. Door de oprichting van de overzeese kolonie Kongo-Vrijstaat, nadien Belgisch-Congo werd Antwerpen een draaischijf voor rubber en ivoor. Ook was Antwerpen de belangrijkste haven voor reizigers uit Duitsland en Oost-Europa die hun geluk gingen zoeken in Amerika en inscheepten met de Red Star Line.

Voor de ontwikkeling van de handel in de 16e eeuw moesten de oude poorten, bruggen en ruien uit de middeleeuwse periode verdwijnen en werden nieuwe (stads)wijken gebouwd. Vanaf 1859 werd daarom de Stelling van Antwerpen gebouwd als nieuwe verdediging. 

Zwaar te lijden tijdens de wereldoorlogen: 

Tijdens WWI werd Antwerpen vier jaar bezet door Duitse troepen om in 1918 “bevrijd” te worden. Twee jaar na de oorlog werd in de Belgische stad de Olympische Zomerspelen georganiseerd terwijl in 1929 de eerste wolkenkrabber op het Europese vasteland gebouwd – de Boerentoren.

In 1940 werd Antwerpen wederom onder de voet gelopen door het Duitse leger. Toen de stad (en haven) redelijk onbeschadigd en vrij eenvoudig werd heroverd door de Geallieerden trachten de nazi’s de haven alsnog grondig te vernielen door talloze V1’s.

De laatste jaren is de bevolkings- samenstelling behoorlijk veranderd – grote groepen van buiten Europa zijn neergestreken in Antwerpen wat ook geresulteerd heeft in een grote schare volgelingen van rechts extremistische politieke partijen zoals “Vlaams Blok”.